Zübeyde Zengin Çoşkun
Gelir Uzmanı
zuzengin.23@gmail.com

KDV Kanununda İhracat İstisnası ve İadesi-I

KDV iadelerine en çok konu olan sektörlerin başında ihracat gelmektedir.Ülkemizde ihracat işlemlerinde KDV hesaplanmaz. Yani yurt dışına mal ve hizmet tesliminde KDV uygulanmaz. Yurt dışına yapılan mal ve hizmet tesliminde faturalar bu duruma uygun olarak belgelenir.

1.KONUSU VE DAYANAĞI

3065 Sayılı KDV Kanunu’nun ikinci kısmında yer alan istisnalar başlığı 11. Madde ile başlamaktadır. 11. Madde ise mal ve hizmet ihracatına dayalı teslim ve hizmetlerin vergiden müstesna olduğunu ifade eder. Kanunun lafzında da anlaşıldığı üzere 11. Madde mal ve hizmet ihracatını ele almakta ve genel bir çerçeve çizmektedir. Dolaysıyla mal ve hizmet ihracının uygulanacak rejim özünde aynı görünse de uygulama ve KDV iade sürecinde farklılıklar gösterir. KDV Kanunun 11/1-a ve 12/1 maddesinde mal ihracına ilişkin, 12/2 maddesinde ise hizmet ihracına ilişkin hükümler yer almaktadır.

3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesinde mal ihracatını;“İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetler” şeklinde tarif etmektedir. Ancak bu genel çerçeve KDV uygulama genel tebliği ile detaylandırılarak açıklanmış ve uygulama birliği sağlanarak tereddütlerden uzak hale getirilmiştir.KDV Kanunun  Fakat 12. maddesine göre bir teslimin ihracat sayılması için aşağıdaki iki şart gerçekleşmek zorundadır(KDV Kanunu):

–Teslim, yurt dışındaki bir müşteriye veya serbest bölgedeki alıcıya yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir.

– Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır.

Yurt içindeki KDV mükelleflerinin yurt dışına açtıkları şubeye orada satışını yapmak şartıyla yurt içinden yapacakları teslim de KDV’den muaftır.

T.C. gümrük bölgesinden çıkan malın teyidi internetten gümrük çıkış beyannamesinin numarası kullanılarak uygulamada olan Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (VEDOP) sorgulaması ile yapılmaktadır.

Katma Değer Vergisi’nde ihracat istisnası, malın fiilen ihracatının gerçekleştirilmiş olduğu vergilendirilme döneminde uygulamaya girer. Fiili ihracat tarihi gümrük hattını geçerek yurtdışında bulunan müşteriye teslim edildiği tarihtir.

Konuya ilişkin KDV GUT’nin“II/A-1.Mal İhracı” başlıklı bölümünün “II/A-1.1.1. İstisnanın Kapsamı ve Beyanı” başlıklı bölümünde;

“3065 sayılı Kanundaki istisna uygulamasında ihracat, esas itibarıyla, serbest dolaşımda bulunan bir malın dış ticaret ve gümrük mevzuatları doğrultusunda, ihracat işlemlerinin tamamlanmasından sonra Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesi dışına çıkarılmasıdır. Dış ticaret mevzuatında ihracat olarak değerlendirilen ancak, 3065 sayılı Kanunun 12.nci maddesi ve Tebliğin bu bölümünde belirlenen şartları taşımayan işlemlerin ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir”denmektedir.Mal ihracına ilişkin istisna, ihracatın gerçekleştiği tarih olan gümrük beyannamesinin“kapanma tarihini” içine alan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilir. İhracat işlemleri iç gümrüklerde yapılan ihracat teslimlerinde, gümrük beyannamesinin sınır gümrüklerince kapatıldığı tarih, ihracatın gerçekleştiği tarih olarak kabul edilir” açıklamalarına yer verilmiştir.Burada dikkat edilmesi gereken husus gümrük beyannamesinin sınır gümrüklerince kapatıldığı tarihidir ve bu tarih malın gümrük hattından çıktığı tarihi ifade eder.

KDV’den muaf olma durumu ihracatçı için bir dezavantaj oluşturur. Bu dezavantaj, teslim edeceği mal ve hizmetin üretimi, imalatı gibi giderlerde KDV ödemiş olmasına karşın satışında bu KDV’yi alıcıya yansıtamayacak olmasıdır. Kanun koyucu bu durumu gözeterek ihracatçılara; ihracata konu olan işlemler için ödemiş oldukları KDV’nin iadesi hakkını tanımıştır. İhracatta KDV İadesi Yeminli Mali Müşavir tarafından hazırlanan bir rapor ile gerçekleşir. YMM, hazırlamış olduğu iade raporunu bizzat olarak talep eden şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesine teslim eder. Şirketin ticari işlemleri sadece yurt dışına yönelikse söz konusu ihracat için kanunda belirtilen limite kadar yapmış olduğu tüm mal ve hizmet maliyetlerinin KDV İadesi alınır.Şirketin ticari işlemleri hem yurt içi hem yurt dışına yönelikse, KDV konusunda mahsuplaşma yoluna girilir. Yurt içi satışlardan çıkan ödenecek KDV, şirketin indirilecek KDV’sinden düşükse yurt dışına yapılan ihracat için yapılan mal ve hizmet maliyetlerinin yine üst sınıra kadar iadesi alınır.Ayrıca; yapmış olduğu ihracat işlemleri için Dahilde İşlem Belgesi, Teşvik Belgesi ya da İhraç Kayıtlı Satış gibi hakları bulunan şirketlere KDV’siz mal veya hizmet satılır. Bu durumda satıcı kurum için KDV İade hakkı doğar.

2.BEYAN    

Bu kapsamda yapılan satışlar, onaylı özel faturanın satıcı firmaya intikal ettiği tarihi kapsayan vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile tam istisna kapsamında beyan edilir. Söz konusu beyannameye onaylı özel faturanın bir nüshası veya firma yetkililerince onaylı  örneği ya da onaylı özel faturaların muhtevasını içerecek şekilde hazırlanan liste eklenir.

Beyan, ilgili dönem beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 322 kod numaralı işlem türü satırı kullanılmak suretiyle yapılır.

“Yüklenilen KDV” sütununa ise istisna kapsamındaki teslimin bünyesine giren, KDV GU Tebliğinde yapılan açıklamalar dikkate alınarak belirlenen KDV tutarı yazılır. İade talep edilmemesi halinde “Yüklenilen KDV” alanına “0” yazılır.

 Son olarak vergi oranları indirilen teslim ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade konusu yapılamayacak kısmıyla ilgili sınır, 2023 yılı için 57.300 TL olarak belirlenmiştir.

18.07.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.