Doğal afetler, insanların hayatını ve mal varlığını tehdit eden olağanüstü durumlardır. Ülkemizde son yıllarda yaşanan orman yangınları, sel felaketleri ve depremler, doğal afetlerin ne kadar yıkıcı olabileceğini göstermiştir. Bu felaketler karşısında insanlarımız hem maddi hem de manevi kayıplar yaşamıştır.
Maddi kayıp yaşayan vergi mükellefleri için vergi kanunlarımızda bir dizi kolaylaştırıcı hükümler yer almaktadır. Bu hükümler sayesinde mükellefler, içine düştükleri zor durumu bir nebze hafifletebilirler. Bu makalede, doğal afet durumlarında mükelleflere sağlanan vergi kolaylıklarını açıklamaya çalışacağız.
Doğal afet nedeniyle zor duruma düşen mükellefler kanuni yükümlülüklerini kendi ellerinde olmayan sebeplerle yerine getirememektedirler. Mücbir sebep hâli zor durum hâlidir. Zor durum hâli kanunda mücbir sebep olarak açıklanmıştır.
Vergi Usul Kanunu’nun 13’üncü maddesine göre mücbir sebep hâllerinden biri mükellefin vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetlere maruz kalması şeklindedir. Bu tür doğal afetlere maruz kalan mükelleflerin kanuni görevlerini yapamayacakları kabul edilmektedir.
Doğal afetlerle karşılaşan mükelleflere kanun birtakım haklar vermektedir. Verilen haklar aynı kanunun Mücbir Sebeplerle Gecikme başlıklı 15’inci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre, mükellefin doğal afete maruz kalması hâlinde afet süresince vergi kanunlarındaki süreler işlemeyecektir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan hâller nedeniyle; bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hâli ilan etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkili olacaktır. Bu yetki vergi türleri ve iş yerleri itibarıyla beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilecektir.
Mükelleflere sağlanan diğer bir hak vergi ve cezalarının silinmesidir. Silinme ve terkin aynı manaya gelen kelimelerdir.
Vergi Usul Kanunu’nun 115’inci maddesine göre terkine sebep olacak afetleri “yangın, yer sarsıntısı, yer kayması, su basması, kuraklık, don, muzir hayvan ve haşârat istilası ve bunlara benzer âfetler” şeklinde saymıştır.
10.05.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.