Zeyneddin Çetin
Vergi Başmüfettişi
cetinzeyni@gmail.com

7440 Sayılı Kanuna Göre Matrah/Vergi Artırımında Dönem Çakışması (2018, 2019 ve 2020)

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 12.03.2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yine 7440 sayılı Kanun Genel Tebliği(Seri No:1), 25.03.2023 tarihli ve 32143 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerinin uzatılmasına ilişkin 7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı da 26.05.2023 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Bu yazımız, 2018, 2019 veya 2020 dönemleri için 7326 sayılı Kanuna göre gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunan, 7440 sayılı Kanuna göre katma değer vergisi (KDV) yönünden vergi artırımında bulunmak isteyenler, gelir veya kurumlar vergisi yönünden de ayrıca artırımda bulunma zorunluluğunun olup olmaması ile ilgilidir.

7440 sayılı Kanunun ‘Matrah ve vergi artırımı’ başlıklı 5 inci maddenin üçüncü fıkrası aşağıdaki gibidir.(7440/5.3. fıkrası)

“3) Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde katma değer vergisini artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz.

a) Katma değer vergisi mükellefleri, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden 2018 yılı için %3, 2019 yılı için %3, 2020 yılı için %2,5 ve 2021 yılı için %2 oranından az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sürede beyan ederler…

b) Bir aylık vergilendirme dönemine tabi olan katma değer vergisi mükelleflerince, artırımda bulunulmak istenilen yıl içindeki vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak;

….

3) İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması, tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması veya diğer nedenlerle takvim yılının bütün dönemlerinde hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması hâlinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla artırılan matrah üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunmak suretiyle bu fıkradan yararlanılır. Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde bu alt bentte belirtilen durumların yanı sıra vergiye tabi diğer işlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükellefler ile yıl içinde beyannamelerinin tamamını vermekle birlikte beyannamelerinin bazılarında hesaplanan katma değer vergisi bulunmayan mükelleflerin bu fıkra hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak %18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olmamak kaydıyla, hesaplanan katma değer vergisi bulunan beyannamelerdeki vergiler toplamına bu fıkranın (a) bendinde belirtilen oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanır. Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları hâlinde bu fıkra hükmünden yararlanamaz.

…”

Çakışan Dönemler(2018, 2019 ve 2020) İçin Özel Bir Durum

Yukarıda yer verilen ilgili düzenlemeye göre mükellefin 2018, 2019 veya 2020 yılı KDV beyannamelerinde herhangi bir dönemde ‘Hesaplanan KDV’si’ olmaması halinde ilgili yıl KDV yönünden vergi artırımında bulunulması halinde ayrıca ilgili yıla ait gelir veya kurumlar vergisi yönünden de matrah artırımında bulunulması zorunludur. Aksi halde 7440 sayılı Kanunun artırım hükümlerinden yararlanılamaz.

Diğer taraftan bilindiği üzere matrah ve vergi artırımı dönemleri; 7326 sayılı Kanuna göre 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 dönemi, 7440 sayılı Kanuna göre ise 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 dönemi olup buna göre her iki Kanun’un artırım yönünden öngördüğü ortak dönemler; 2018, 2019 ve 2020’dir.

Soru: Mükellef, 7326 sayılı Kanuna göre 2018, 2019 veya 2020 dönemleri için gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmuş olması ve 7440 sayılı Kanuna göre aynı dönemler için katma değer vergisi yönünden (KDV) vergi artırımında bulunmak istemesi durumunda; mükellefin ilgili dönemler için verilmiş KDV beyannamelerinde herhangi bir dönemde ‘Hesaplanan KDV’si’ bulunmaması halinde ilgili yıla ait gelir veya kurumlar vergisi yönünden de matrah artırımında bulunmak zorunda mıdır?

6736 ve 7143 sayılı Kanunda matrah artırımı konusunda dönem çakışması nedeniyle yukarıdaki benzer bir durumla karşılaşılmış olup uygulamaya yön vermek ve konuyla ilgili tereddütleri gidermeye yönelik Gelir İdaresi Başkanlığının 25.07.2018 tarih ve E.97317 sayılı yazısı bulunmaktadır. Vergi hukukunda mutlak kıyas doğru olmamakla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığının ilgi yazısındaki görüşünden hareketle benzer olan yukarıdaki durum için değerlendirmelerimiz aşağıdaki gibidir:

1) 7440 sayılı Kanun kapsamında KDV artırım talebinde bulunulacak yıllara ilişkin KDV beyannamelerinin bazılarında hesaplanan KDV’si bulunmayan ancak ilgili yıllara ilişkin önceki 7326 sayılı Kanuna göre gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmuş olan mükelleflerin söz konusu yıllara ilişkin 7440 sayılı Kanuna göre gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmasına gerek olmadığı düşünülmektedir. Diğer taraftan 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılacak KDV artırımına ilişkin kıyaslamada, 7440 sayılı Kanuna göre hesaplanan gelir/kurumlar vergisi artırım tutarının %18’i dikkate alınması gerekmektedir.

2) 7326 sayılı Kanuna göre ilgili dönemler için gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunulmuş ancak şartlar ihlal edilmişse yine de bu vergi türünden tekraren matrah artırımında bulunma zorunluluğunun olmadığı değerlendirilmektedir. Çünkü her iki Kanunda ilgili alt bendin son cümlesinde yer aldığı üzere artırımdan ‘yararlanılmasını/faydalanılmasını’ değil ‘bulunulmasını’ öngörmektedir.

Özetle; 2018, 2019 veya 2020 dönemleri için 7326 sayılı Kanuna göre gelir/kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunan ancak 7440 sayılı Kanun(7440/5.3.b.3.bendi) kapsamında KDV yönünden vergi artırımında bulunmak isteyenler, gelir/kurumlar vergisi yönünden de ayrıca artırımda bulunma zorunluluğunun olmaması gerektiği düşünülmektedir. Ancak Maliye idaresinin genel tebliğ ve iç genelgelerde yukarıda bahsettiğimiz hususla ilgili düzenlemesi bulunmadığı için bu konuda vergi dairesinden görüş istenmesi ve alınacak cevaba göre hareket edilmesi gerekmektedir.

Kaynakça:

-7326 sayılı Kanun

-Gelir İdaresi Başkanlığının 25.07.2018 tarihli, E.97317 sayılı yazısı

-7440 sayılı Kanun

-7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

31.05.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.