Zeyneddin Çetin
Vergi Başmüfettişi
cetinzeyni@gmail.com

TBMM’ye Sunulan Kanun Teklifi İçin Bir Öneri-1 (Vergi Artırımında Sonraki Döneme Devir KDV İncelemesi Hakkında)

Kamuoyunun beklentileri doğrultusunda bazı alacakların yapılandırılması ve matrah/vergi artırımı ile ilgili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine, 21.05.2021 tarih ve 143 sayıyla, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi sunulmuştur.

Söz konusu teklifte, sonraki döneme devreden katma değer vergisi(SDDKDV) yönünden inceleme ile ilgili hususlar yer almaktadır. Mezkur teklifin Matrah ve vergi artırımı başlıklı 5. maddesinin 3. fıkrası ve bu fıkranın e. bendi aşağıdaki gibidir:

(3) Mükellefler, bu fıkrada belirtilen şartlar dâhilinde katma değer vergisini artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaz.

….

e)Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez,

Bu hüküm; 2018 yılında çıkan 7143 sayılı Kanunda yine aynı maddede, aynı fıkrada, aynı bentte ve aynı ifadelerle yer almaktaydı. Maalesef bu hükmün uygulaması ile ilgili Tebliğde herhangi bir örnek verilmemişti. Bu nedenle, uygulamaya yönelik bazı sorunlar çıkmıştır. Mükelleflerin ilgili yıl katma değer vergisi yönünden vergi artırımları bulunmasına rağmen, haklarında rapor olmadan özel esaslardan dolayı mükelleflerin beyanlarının resen düzeltilmesine yönelik uygulamalar olmuştur. Kanaatimizce; artırımda bulunulan yılın Form Ba-Bs de bilgileri yer alan sahte belgelerdeki KDV’lerin beyanlardan resen çıkarılması ve tarhiyat çıkmadığı için aralık döneminin kdvsi azaltarak sonraki yılların KDV beyanlarının düzeltilmesi uygulamasına gidilmemesi gerektiği düşünülmektedir.

Sonraki döneme devreden katma değer vergisi yönünden inceleme, aslında bildiğimiz manada bir inceleme değildir, sadece beyan düzeltmesidir. Diğer bir değişle, Hesaplanan KDV’yi artırmadan veya bu döneme ait indirilecek KDV’yi azaltmadan, önceki dönemden kaynaklanan devir KDV’yi beyanname üzerinden düzeltilmesi(azaltılması) ile ilgili bir incelemedir. Bunun yapılmasının sebebi ise, bazı hallerde artırımda bulunulmayan döneme kadar beyan düzeltmesi yapılması gerekmesi halidir. Bunun içindir ki, inceleme yapılır ancak tarhıyat yapılmaz.

Halbuki bu teklifin 5. maddesinin 3. fıkrasında, KDV yönünden ilgili dönem için artırımda bulunanlar şartları sağlaması halinde, haklarında inceleme ve tarhiyat yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu durumda da anılan kanun maddesinin ihlali ve konuluş ruhuna aykırı bir işlem ortaya çıkacağı düşünülmektedir. Ancak özel esaslara tabi olunmaması için mükellefler kendi iradesiyle artırımda bulunulan yılların beyanlarını düzeltirse, adlarına vergi tahakkuku çıkması tabiidir.

Bu nedenle, kanun teklifi yasalaşmadan söz konusu bendin daha açık ve anlaşılır şekilde yazılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca uygulamaya yönelik çıkarılacak tebliğde bu husus ile ilgili örnek yer alması faydalı olacaktır. Kanunun ruhuna göre, artırımda bulunulan döneme ait sonraki döneme devreden katma değer vergisi yönünden inceleme, gerekmesi halinde vergi artırımında bulunulmayan önceki dönemlerin incelenmesinden kaynaklanması gerekmektedir.

Bir örnekle açıklayalım;

Mükellef sadece 2019 yılı için KDV yönünden vergi artırımında bulunmuş ve ödeme şartını sağlamış olsun. Buna göre, sadece bu veri ışığında 2019 yılı için sonraki döneme devreden KDV yönünden vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmaması ve KDV beyanları resen düzeltilmemesi gerekmektedir.

Ancak aynı mükellef 2018 yılı için vergi artırımında bulunmamış ise, bu yıl için hakkında vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmasına engel yoktur. Söz konusu inceleme nedeniyle aranan kdvlerin hepsi bu dönemde tarh edilmezse, sonraki döneme devreden KDV yönünden 2019 ve müteakip yılların incelenmesi gerekmektedir. Ödenecek vergi çıkarsa 2019 yılı için tarhiyat önerilmez, artırımda bulunulmayan dönemler için tarhiyat önerilir.

Özetle; katma değer vergisi yönünden artırımda bulunulmayan(2018) yılın incelenmesinden dolayı, artırımda bulunulan(2019) yılın sonraki döneme devreden katma değer vergisi yönünden incelenmesi ve KDV beyanlarının düzeltilmesi ancak tarhiyat önerilmemesi gerekmektedir.

Bu nedenle, yasa teklifine aşağıdaki husus minvalinde düzenlemenin yapılmasıyla, anlam karmaşasının giderileceği ve uygulama farklılığının ortadan kalkacağı düşünülmektedir.

‘’katma değer vergisi yönünden artırımda bulunulmayan dönem ile ilgili inceleme veya işlemler nedeniyle, izleyen dönemin önceki dönemden devreden katma değer vergisinin azaltılması gerekmesi halinde, artırımda bulunulan dönem için sonraki döneme devreden katma değer vergisi yönünden inceleme yapılır ancak tarhiyat önerilemez.’’

Diğer taraftan, mezkur Kanun Teklifi yasalaştıktan sonra uygulamaya yönelik olarak çıkarılacak genel tebliğde bu husus ile ilgili örnek verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Bir başka husus ise, iade incelemesi ve sonraki döneme devreden katma değer vergisi incelemesi ile ilgili düzenlemeler, çok farklı konular olduğu için aynı bentte değil farklı bentte yapılmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir.

Kaynakça:

-21.05.2021 tarih ve 143 sayıyla TBMM’ye sunulan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi

-7143 sayılı Kanun

27.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.