Zeyneddin Çetin
Vergi Başmüfettişi
cetinzeyni@gmail.com

Matrah Hesaplaması İçin 7186 sayılı Kanunla Getirilen Yeni Yöntem: Hasılat Esaslı Kazanç Tespiti

Hasılat Esaslı Vergilendirme (HEV) uygulaması ile ilgili mevzuat, sırasıyla; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu(KDV), 7104 ve 7144 sayılı Kanun, 700 sayılı Kanun Hükmünde Kararname(KHK), 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı(CBK) ve 25 seri nolu KDV Tebliğidir. Ayrıca 2019/4 seri nolu Uygulama İç Genelgesi çıkarılmıştır.

7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu 19 Temmuz 2019 Tarihli ve 30836 Sayılı Resmi Gazetenin 1. Mükerrerinde yayımlanmıştır.

Bu yazımızda; 7186 sayılı Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 113 üncü maddesiyle yeni ihdas edilen ve çıkarılacak Gelir Vergisi Tebliğinde ayrıntılı şekilde açıklanması beklenen "Hasılat esaslı kazanç tespiti’’ hakkında genel değerlendirme yapılacaktır.

KDV Kanununda Yer Alan Hasılat Esaslı Vergilendirme(HEV) Yöntemi Esasları

KDV açısından getirilen bu düzenlemeyi maddeler halinde özetlemek gerekirse;

-Yalnızca il sınırları içinde otobüs ile yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan mükellefler yararlanabilmektedir.

-Bu uygulamadan yararlanılabilmesi için toplu taşıma hizmetine ilişkin bedellerin tamamının elektronik ücret toplama sistemi aracılığıyla tahsil edilmesi gerekmektedir.

-Mükelleflerin bu kapsamda vergilendirilebilmeleri için münhasıran otobüsle toplu taşıma faaliyetinde bulunulması gerekmektedir.

-KDV açısından yapılan toplu taşıma faaliyetlerine ilişkin hasılatlara uygulayacak vergi oranı KDV dahil tutar üzerinden %1,5 olarak belirlenmiştir.

-HEV kapsamında vergilendirilmeleri uygun görülenler, 4 nolu KDV beyannamesi vermeleri gerekmektedir.

-İlgili Genelgeye göre, ‘’0015-Gerçek Usulde KDV’’ vergi türü kodunun işleme kapatılması ve ‘’0016-Hasılat Esaslı KDV4’’ vergi türü kodunun işleme açılması gerekmektedir.

Yeni İhdas Edilen Hasılat Esaslı Kazanç Tespiti(HEKT) Yöntemi

Hasılat esaslı kazanç tespiti, 7186 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 113 üncü maddesi başlığıyla birlikte yeniden düzenlenmiştir. Yapılan bu düzenleme ile; vergi uygulamalarının basitleştirilmesi, mükelleflerin vergiye uyum maliyetlerinin azaltılması amaçlanmaktadır. Getirilen bu yeni düzenlemeyi maddeler halinde özetlemek gerekirse;

1-Hasılat esaslı kazanç uygulamasından, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilir.

2-Bu uygulamadan yararlanılması ihtiyaridir ancak iki yıl geçmedikçe bu usulden çıkılması mümkün değildir.

3-Söz konusu faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi hasılatlarının (KDV dahil tutarın)%10’u bu faaliyetlere ilişkin vergiye tabi kazanç olarak esas alınmaktadır.

4-Vergiye tabi kazancın bu suretle tespitinde ilgili faaliyete ilişkin giderler dikkate alınmaz ve bu kazanca herhangi bir indirim veya istisna uygulanmaz.

5-213 sayılı VUK’ un 353. maddesinin 1. ve 2. fıkrası hükümleri uyarınca bir takvim yılı içinde iki kez ceza kesilen mükellefler, cezanın kesildiği ve takip eden iki takvim yılına ait kazançları için uygulamadan yararlanamaz.

6-Cumhurbaşkanı, %10 oranını iki katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, kanuni oranına getirmeye yetkilidir.

7186 sayılı Kanunla ihdas edilen "Hasılat esaslı kazanç tespiti” yöntemi, bir önceki makalemizde yer verdiğimiz örnek üzerinden açıklanacaktır.

Örnek: Gelir vergisi mükellefi Özel Halk Otobüsü A işleticisi 89.000-TL maliyet ve gideri olmuş, 99.000-TL hasılat elde etmiştir. Ayrıca gider/maliyetler nedeniyle 13.500-TL KDV ödemiştir. Buna göre mükellefin her iki sisteme göre beyan ve ödeyeceği vergiler aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.

KDV yönünden;
Gerçek Usul Yöntemi		Tutar-TL		HEV Yöntemi		Tutar-TL
Hasılat	a	99.000,00		Hasılat	a	99.000,00
Hesaplanan KDV	b=a*18%	17.820,00		Hesaplanan KDV	b=a*18%	17.820,00
Gider/Maliyet	c	89.000,00		Hasılat(KDV Dahil)	c=a+b	116.820,00
İndirilecek KDV	d	13.500,00		Belirlenen Oran	d	1,5%
Ödenecek KDV	e=b-d	4.320,00		Ödenecek KDV	e=c*d	1.752,30
Gelir V. yönünden;
Gerçek Usul Yöntemi		Tutar-TL		HEKT Yöntemi(değişiklik ÖNCESİ)		Tutar-TL
Hasılat	a	99.000,00		Hasılat	a	99.000,00
Gider/Maliyet	b	89.000,00		Hesaplanan KDV	b=a*18%	17.820,00
				Gider/Maliyet	c	89.000,00
				Gider/Maliyet KDV	d	13.500,00
				Ödenecek KDV	e	1.752,30
Matrah	c=a-b	10.000,00		Matrah	f=a+b-c-d-e	12.567,70
Ödenecek Vergi	d=c*15%	1.500,00		Ödenecek Vergi	g=f*15%	1.885,16
				HEKT Yöntemi(değişiklik SONRASI)		Tutar-TL
				Hasılat	a	99.000,00
				Hesaplanan KDV	b=a*18%	17.820,00
				Matraha Esas Tutar	c	116.820,00
				KANUNEN Belirlenen Oran	d(*)	10%
				Matrah	e= c*d	11.682,00
				Ödenecek Vergi	f=e*%15	1.752,30

Yukarıda yer verilen örnek verileri ışığında toplam vergi yükü,

-Gerçek Usul yöntemine göre 4.320,00+1.500,00= 5.820,00-TL dir.

-Hasılat Esaslı Kazanç Tespiti yöntemine göre 1.752,30+1.752,30= 3.504,60-TL dir.

Sonuç olarak, 7186 sayılı Kanunla ihdas edilen "Hasılat Esaslı Esaslı Kazanç Tespiti’’ yönteminden, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden mükellefler yararlanabilir. Bu düzenleme ile; Gelir/Kurumlar vergisi matrahının tespiti basit bir hale getirilmiş olup, bu yöntemle alışların/giderlerin hesaplama dışı kalması nedeniyle sahte belge kullanma fiilinin azalacağı değerlendirilmektedir.

Kaynakça:

-3065 sayılı KDV Kanunu, 7104 ve 7144 sayılı Kanun

-700 sayılı KHK

-718 sayılı CBK

-25 seri nolu KDV Tebliği

-2019/4 seri nolu Uygulama İç Genelgesi

-7186 sayılı Kanun

22.07.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.