Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Kardeş Şirketler Arasındaki Hangi Borçlanmalara Vergi ve Ceza Uygulanır?

Örtülü sermaye ile ilgili işlem ve uygulamalar Kurumlar Vergisi Kanununun 12.Maddesi ile 03.04.2007 Gün ve 26482 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan I Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde  açıklanmış olup, özetle şöyledir:

1-Şirketlerin, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları her türlü borcun, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte şirketin öz sermayesinin 3 katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.

2-Ortaklık payının en az %10 ya da ortakla ilişkili sayılan kişi ve kurumlarda, en az %10 oranında sermaye, oy ya da kâr payı hakkına sahip olması şarttır.

3-Örtülü sermayeden söz edilebilmesi için borcu alan şirketin bu borcu işletme veya yatırım harcamalarında kullanması gerekmektedir. Bu borcun aynı şartlarla diğer başka bir kuruma aktarılması halinde, işletmede kullanılan bir borçtan söz etmek mümkün olmayacak ve bu borçlanma nedeniyle örtülü sermaye oluşmayacaktır.

4-Şirketlerin kullanmış olduğu borçların örtülü sermaye kapsamında değerlendirilmiş olması halinde, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderlerin, Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre gider olarak yazılması mümkün bulunmamaktadır. Yine,  örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda TL’nin değer kazanması sonucu oluşacak kur farkı gelirleri de de söz konusu borcun örtülü yoldan konulan bir sermaye olarak kabul edilmesinin bir sonucu olarak, vergiye tabi kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz.

5-Örtülü sermaye üzerinden ödenen faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Kur farkları bu kapsamda değerlendirilir.

6-Kanunda borcun hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte şirketin öz sermayesinin üç katını aşan kısmı örtülü sermaye olarak kabul edildiğinden, bu limiti aşan kısma isabet eden faiz, kur farkı ve benzeri giderlerin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere vergi matrahından indirilmesi mümkün olmayacaktır.

7-Ticari teamüllerdeki süreleri aşan vadeli alımlar nedeniyle ortaya çıkan borçlar örtülü sermayenin varlığının tespitinde dikkate alınır; bu şekilde hesaplanan örtülü sermaye tutarına isabet eden vade farkları tespit edilerek örtülü sermaye üzerinden ödenen faiz olarak kabul edilir.

8-Avanslar, hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkanı sağladığından, alınan avanslar işletme bakımından alınan borç olarak değerlendirilir ve örtülü sermaye hesaplamasında dikkate alınır.

Örnek:

 

1-(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş. (T) Akaryakıt A.Ş.’nin %30, (T) Akaryakıt A.Ş. de (N) Yağ A.Ş.’nin %20 ortağıdır.

2-(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş. (T) Akaryakıt A.Ş.’ne toptan akaryakıt satmakta, karşılığında da satış tutarından çok fazla avans almaktadır.

3- -(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş, (N) Yağ A.Ş.’nden döviz cinsinden borç almaktadır.

4-(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş.’nin 01.01.2016 tarihli öz sermaye tutarı 5.000.000.-TL’dir.

5-(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş.’nin 30.09.2016 tarihinde (T) Akaryakıt A.Ş.’den almış olduğu borç tutarı 7.000.000.-TL,; yine bu tarih itibari ile (N) Yağ A.Ş’nden almış borç tutarı ise 5.000.000.-ABD Doları(5.000.000x3,2=16.000.000.-TL) olmuştur.

6--(K) Petrolcülük Dağıtım A.Ş’nin, 30.09.2016 tarihi itibari ile (T) Akaryakıt A.Ş. ile (N) Yağ A.Ş.’ne ödemiş olduğu faiz ve kur farkı giderleri şöyledir:

İlişkili Şirketler	Borç Tutarı(TL)	Faiz (TL)	Kur Farkı(TL)	TOPLAM(TL)
(T) Akaryakıt A.Ş.	7.000.000	600.000		600.000
(N) Yağ A.Ş.	16.000.000	700.000	400.000	1.100.000
TOPLAM	23.000.000	1.300.000	400.000	1.700.000

Örtülü Sermaye Tutarı = 23.000.000-15.000.000=8.000.000.-TL

Örtülü Sermaye Oranı = 8.000.000/23.000.000=0,34

(K) Dağıtım A.Ş. Örtülü Sermaye Giderleri	Toplam TutarıTL)	Örtülü Sermaye Oranı	Örtülü Sermaye Tutarı
Faiz Giderleri	1.300.000	0,34	442.000
Kur Farkı Giderleri	400.000	0,34	136.000
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider	1.700.000	0,34	578.000

 

(T) Akaryakıt A.Ş. Örtülü Sermaye Tutarları ve Muhasebe Kayıtları:

(T) Akaryakıt A.Ş. Örtülü Sermaye Gelirleri	TutarıTL)	Örtülü Sermaye Oranı	Örtülü Sermaye Tutarı
Faiz Gelirleri	600.000	0,34	204.000
İştiraklerden Temettü Gelirleri	600.000	0,34	204.000

 

-----------------------------------30.09.2016--------------------------------------

642-FAİZ GELİRLERİ                                         204.000.-

         640-İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ            204.000.-

--------------------------------------/---------------------------------------------

 

(N) Yağ A.Ş. Örtülü Sermaye Tutarları ve Muhasebe Kayıtları:

 

(N) Yağ A.Ş. A.Ş. Örtülü Sermaye Gelirleri	TutarıTL)	Örtülü Sermaye Oranı	Örtülü Sermaye Tutarı
Fiaz Gelirleri	700.000	0,34	238.000
Kur Farkı Gelirleri	400.000	0,34	136.000
İştiraklerden Temettü Gelirleri	1.100.000	0,34	374.000

 

 

-------------------------------30.09.2016----------------------------------

642-FAİZ GELİRLERİ                                         238.000.-

646-KUR FARKI GELİRLERİ                            136.000                                

         640-İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ            374.000.-

----------------------------------/------------------------------------------

30.03.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.