Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Fabrikaya Bitişik Olan Arsanın Alınması Halinde, Arsa Fabrika Binasının Maliyetine Nasıl Dahil Edilebilir?

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına verilen bir özelge talep formunda, şirketin aktifine kayıtlı üzerinde fabrika binaları, depo binaları ve idari ofisler gibi çeşitli yapılar bulunan iki adet arsanızın olduğu, bu arsalara bitişik bir arsanın 2021 yılı Aralık ayında satın alındığı, 16.12.2021 tarihinde toplam büyüklüğü 205.269 m² olan üç arsayı yeni arsa ile eski arsaların tapuda tevhit (birleştirme) işlemi ile niteliği iki adet fabrika binası ve iki adet müştemilatı ve arsası şeklinde olan tek tapu haline getirildiği, arsayı satan … Organize Sanayi Bölgesi tarafından şirkete fatura düzenlediği, aktifinize kayıtlı eski arsalar üzerindeki fabrika, depo, ofis binalarının iktisap tarihleri itibariyle amortismana tabi tutulduğu ve henüz faydalı ömürlerini tamamlamadıkları belirtilerek;

1-İki eski arsa ile tevhit işlemiyle birleştirilen yeni arsanın maliyet bedelinin diğer iki arsada bulunan yapıların maliyetine eklenerek amortisman ayrılıp ayrılamayacağı,

2-Faydalı ömrünün nasıl tespit edileceği,

Konularında Gelir İdaresi Başkanlığından görüş talep edilmiştir.                                                                   

Bu bağlamda, 213 sayılı Kanunun 313 üncü maddesi uyarınca boş arazi ve arsalar amortismana tabi değildir. Ancak; arazi ve arsaların amortismana tabi tutulabilmesi için üzerinde bir kıymetin bulunması, bu kıymetin de ekonomik bir önemi ve parasal bir değerinin bulunması gerekmektedir. Ayrıca, işletme aktifindeki arsanın, bina ile birlikte kullanılma vasfına sahip olması ve fiilen de bu şekilde kullanılması, ayrıca bina ile arsanın ayrılmaz bir bütünlük arz etmesi şartlarıyla, arsa ve binanın bedellerinin toplamı üzerinden binalar hesabında kayıtlarda izlenmesi icap etmektedir.                

Diğer taraftan, birleştirme tevhit, tapu kütüğünün ayrı ayrı sayfalarında kayıtlı, birbirine bitişik, iki ya da daha fazla parselin, ilgilisinin talebi üzerine 3194 sayılı İmar Kanununun 15 ve 16 ncı maddeleri gereğince tek bir parsel numarası altında birleştirilerek, kütüğün ayrı bir sayfasına tescili ile tek bir tapuya bağlanması işlemi olarak tanımlanabilir. Tevhit işlemi ilgili mevzuat dahilinde, mülk sahiplerinin belediyeye müracaatı veya re'sen idarece yapılabilmektedir.

Buna göre, özelge talep formuna konu edilen yeni arsanın, eski arsalar üzerindeki fabrika binaları, depo binaları ve idari ofisler gibi çeşitli binalar ile birlikte kullanılma vasfına sahip olması ve fiilen de bu şekilde kullanılması, ayrıca söz konusu binaların bulunduğu arsalar ile yeni arsanın, arsaların tapuda tevhit işlemi ile birleştirildiği hususu da dikkate alınarak ayrılmaz bir bütünlük arz etmesi şartlarıyla, arsa edinim maliyetinin; arsanın birlikte kullanılma vasfına haiz olduğu mevcut binaların maliyet bedellerine toplam taban m2 alanı içindeki paylarına göre belirlenecek oran dahilinde ilave edilmesi gerekmekte olup, bu suretle, söz konusu binaların kalan faydalı ömürleri dahilinde, binaların tabi olduğu amortisman oranı dikkate alınarak amortisman yoluyla itfa edilmesi mümkündür. 

Öte yandan, yeni arsanın, eski arsalar üzerindeki fabrika binaları, depo binaları ve idari ofisler gibi çeşitli binalar ile birlikte kullanılma vasfına sahip olmaması ve fiilen de bu şekilde kullanılmaması durumlarında en son satın alınan arsanın ayrı olarak kayıtlara alınacağı ve amortismana konu edilemeyeceği tabiidir.

Örnek:

1-(A)Halı A.Ş.’nin OSB’deki arsa durumu şöyledir:

Veriler	Yüzölçümü	Değeri (TL)
Fabrikanın İçinde Bulunduğu Arsa	10.000 m2	10.000.000
Yeni Alınan Bitişik Arsa	50.000 m2	80.000.000

Yeni arsanın toplam alan içindeki oranı =50.000 / 60.000 = 0,83 

Binanın Maliyetine Dahil Edilecek Yeni Arsa Tutarı = 80.000.000 x 0,83

= 66.400.000.-TL

2-Muhasebe Kayıtları Şöyle Yapılır:

Hesaplar	Borç	Alacak
250-Arsalar	13.600.000
252-Binalar	66.400.000
191-İndirilecek KDV	16.000.000
102-Bankalar		96.000.000

Kaynak:

Özelge Tarihi ve Numarası	Yasal Dayanak
19.01.2023 - 1519	Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Özelgesi

06.11.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.