Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Serbest Bölgeye İhracat-Yapan Firmalar Neden Dolarla Tahsilat Yapamaz?

Finansal Piyasalar ve Kambiyo genel Müdürlüğü’nün 30.06.2022 Gün ve E-37518347-045.99-1326571 Sayılı Yazıları uyarınca 2008-32/34 sayılı Tebliğ'in 8 inci maddesinin 23. fıkrasında bazı şirketlerin Türkiye'de yerleşik sayılması nedeniyle, serbest bölgede faaliyet göstermekle birlikte Türkiye'de kanuni yerleşim yeri bulunan şirketler, 32 sayılı Kararın 4 üncü maddesinin (g) bendi uygulaması kapsamında Türkiye'de yerleşik olarak değerlendirilmektedir.

Diğer bir ifadeyle, Sözü edilen Tebliğ'in 8 inci maddesinin 23. fıkrasına kıyasen Türkiye'de yerleşik şirketlerin serbest bölgede bulunan şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, doğrudan veya dolaylı olarak %50 ve üzerinde pay sahipliklerinin olduğu şirketler, 32 sayılı Karar'ın 4 üncü maddesinin (g) bendi uygulaması kapsamında Türkiye'de yerleşik olarak değerlendirilmektediir.

Bununla birlikte, Türkiye'de kanuni bir yerleşim yeri bulunmayan ve yalnızca şerbest bölgede faaliyet gösteren şirketler, işbu hükümlerin uygulanması bakımından dışarıda yerleşik olarak kabul edilmektedir.

Diğer taraftan, Türkiye'de yerleşik kişilerin belirli sözleşmeleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak akdedemeyeceğine ilişkin ana kural 32 Sayılı Karar'ın 4 üncü maddesinin (g) bendinde düzenlenmektedir.

Söz konusu düzenleme, açıkça istisna tutulmaması nedeniyle, serbest bölgede faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşik sayılan şirketleri de kapsamaktadır.

3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası "Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.” hükmünü amirdir. Dolayısıyla, serbest bölgede faaliyet gösteren şirketlerin serbest bölge içerisinde gerçekleştirecekleri işlemler ile dışarıda yerleşik şirketlerle gerçekleştirecekleri işlemler, 32 sayılı Karar'ın 4 üncü maddesinin (g) bendi uygulaması (döviz yasağı) kapsamı dışında bulunmaktadır.

Bu itibarla, serbest bölgede faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşik sayılan şirketlerin, serbest bölge sınırları dışında Türkiye'de yerleşik bir firma ile akdedeceği menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden yerine getirilmesine imkan bulunmamaktadır.

Örnek:

Türkiye’deki Firma	Serbest Bölge Firması	İşlem	Ödeme
(T) Halı A.Ş.	(Y) Halı A.Ş. (Şube) (Merkezi Türkiye’de)	İhracat	Dolarla Ödeme Yapılamaz
(K) Yağ A.Ş.	(M) Dış Ticaret A.Ş. (Türkiye’de Yeri Yok)	İhracat	Dolarla Ödeme Yapılabilir
( R ) Mobilya A.Ş.	(D) Mobilya A.Ş. (Şube) (Merkezi Türkiye’de	İhracat	Dolarla Ödeme Yapılamaz
(F) İplik A.Ş.	(V) İplik A.Ş. (Şube) (Merkezi Türkiye’de)	İthalat	Dolarla Ödeme Yapılamaz
(E) Çocuk Bezi A.Ş.	(L) Tekstil A.Ş. (Türkiye’de Yeri Yok)	İthalat	Dolarla Ödeme Yapılabilir
(N) Makarna A.Ş.	(H) Gıda A.Ş. (Türkiye’de Yeri Yok)	İthalat	Dolarla Ödeme Yapılabilir

Kaynak:                     

Özelge Tarihi ve Numarası	Özelgeyi Veren Birim
30.06.2022-E-37518347-045.99-1326571	Finansal Piyasalar Ve Kambiyo Genel Müdürlüğü

 

                                                                                    

06.07.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.