28/2/2008 tarihli ve 26801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’in 8 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının sonuna 66 Numaralı Tebliğ ile “Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” cümlesi eklenmiştir.
Buna göre, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.
Bu zorunluluk kapsamına kamu müteahhitleri girmez. Başka bir deyişle, Kamu sözleşmelerinde döviz cinsi veya dövize endeksli ödeme yapılabilir ve kabul edilebilir.
Diğer taraftan, 34 Numaralı tebliğin 8.Maddesi uyarınca Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri; konusu yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
Bu işlemlere ilişkin açıklamalar aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir:
Satış İşlemleri | Fatura | Fatura Karşılığında Alınan Çek | Sözleşme | Ödeme |
Emtia Satışları | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Gayrimenkul Satışları | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Taşıt Satışları | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Taahhüt İşleri | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir |
A-Emtia Satışları:
Emtia Satışları | Fatura | Fatura Karşılığında Alınan Çek | Sözleşme | Ödeme |
Halı | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
İplik | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Çocuk Bezi | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Bitkisel Yağ | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Demir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Makarna | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Deterjan | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Bakliyat | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Ambalaj | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Hazır Beton | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Un | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
B-Gayrimenkul Satışları:
Gayrimenkul Satışları | Fatura | Fatura Karşılığında Alınan Çek | Sözleşme | Ödeme |
Arazi | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Arsa | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Dükkan | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Konut | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
C-Taşıt Satışları:
Taşıt Satışları | Fatura | Fatura Karşılığında Alınan Çek | Sözleşme | Ödeme |
Otomobil | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Kamyon | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Tır | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
İş Makinası | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
Otobüs | Dövizli Olabilir | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz | Dövizli Olamaz |
D-Müteaahitlik Faaliyetleri:
Müteahhitlik Faaliyetleri | Fatura | Fatura Karşılığında Alınan Çek | Sözleşme | Ödeme |
TOKİ Müteahhitleri | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir |
Karayolları Müteahhitleri | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir |
Belediye Müteahhitelri | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir |
Alt Taşeronlar | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir | Dövizli Olabilir |
21.04.2022
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.