Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Derneklere Yapılan Bağışlar Geçici Vergi Beyannamesinde Nasıl İndirilir ve Muhasebeleştirilir?

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığına verilen özelge talep formunda;; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, sahipsiz hayvanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri amacıyla, envanterlerinde bulunan ve kullanma süreleri dolmak üzere olan gıda maddelerinin Derneğe bağışlanmak istendiği belirtilerek;

A-Yapılacak bu bağış ve yardımların, mükelleflerce vergi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı, indirim konusu yapılabilmesi halinde hangi oranda ve hangi şartlarla indirim konusu yapılabileceği,

B-Bağış ve yardımın, ayni olarak yapılması ve işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemelerinin şart olup olmadığı fatura düzenlenmesinin şart olması halinde fatura üzerinde hangi şerhlerin yazılması gerektiği,

C-Bağış ve yardımın yapıldığı dönemde faaliyetin zararla sonuçlanması veya kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen kısmının daha sonraki yıllarda indirim konusu yapılabilmesi veya zarar olarak devredilmesinin mümkün olup olmadığı,

D-Bağış ve yardıma ilişkin teslimlerin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı,

E-İstisna kapsamında Derneklere bedelsiz gıda maddesi tesliminde bulunan firmaların, teslim ettiği gıda maddelerine ilişkin olarak yüklendiği KDV tutarlarını indirim konusu yapmalarına imkan bulunup bulunmadığı,

Konularında görüş talep edilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde, genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebileceği, (2) numaralı fıkrasında ise bağış ve yardımların nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değerinin esas alınacağı hükmüne yer verilmiştir.

Yine, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasının (b) alt bendi uyarınca genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kuruluncavergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları, katma değer vergisinden istisnadır.

Bu hükümlere göre;

A-Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince kamu yararına çalışan derneklere makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların o yıla ait kazançlarının % 5'ine kadar olan kısmının, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde yıllık beyanname üzerinde gösterilmek koşuluyla indirim konusu yapılabilir.

B-Bağış ve yardımın, ayni olarak yapılması ve işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemeleri gerekmekte olup, düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili dernek tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması şarttır.                                                                         

C-Bağış ve yardımın yapıldığı dönemde faaliyetin zararla sonuçlanması veya kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen kısmının daha sonraki yıllarda indirim konusu yapılabilmesi veya zarar olarak devredilmesi mümkün değildir.                                          D-Derneğin kamu yararına çalışan dernek olması halinde sahipsiz hayvanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri amacıyla Hayvanları Koruma Derneğine bedelsiz olarak yapılan gıda maddelerinin teslimi ile ilgili olarak düzenlenecek faturalarda katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

E-İstisna kapsamında Derneklere bedelsiz gıda maddesi tesliminde bulunan firmaların, teslim ettiği gıda maddelerine ilişkin olarak yüklendiği KDV tutarlarını KDV Kanununun 30/a maddesine göre indirim konusu yapmalarına imkan bulunmamaktadır.

Örnek:

(M) Marketler Zinciri, 30.09.2021 tarihinde Hayvanları Koruma Derneğine stoklarında yer alan ve süresi dolmak üzere olan et mamulleri bağışlamış olup bu bağışla ilgili bilgiler şöyledir:                               

1-Bağış ve Matrah Bilgileri:

Bağış ve Matrah Bilgileri	Tutar (TL)
Geçici Vergi Matrahı (01.01.2021-30.09.2021)	1.000.000
Bağışlanan Et Ürünleri Maliyet Bedeli	150.000
Geçici Vergi Matrahından İndirilebilecek Bağış Tutarı (%5)	50.000
İndirilmesi Mümkün Olmayan Bağış Tutarı	100.000
Bağışlanan Et Ürünlerine İlişkin Satış  Faturası Bedeli	150.000
Bağışlanan Et Ürünlerine İlişkin Satış KDV	0
Bağışlanan Et Ürünlerine İlişkin Yüklenilen KDV	12.000

2- Muhasebe Kayıtları:

Aktif Hesaplar	Pasif Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
770		150.000
	153		150.000

 

Aktif Hesaplar	Pasif Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
900		150.000
	901		150.000

 

Aktif Hesaplar	Pasif Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
391		12.000
	191		12.000

3- Geçici Vergi Beyannamesi (01.01.2021-30.09.2021):

Kazanç ve Matrah Bildirimi	Tutar (TL)
Ticari Bilanço Kârı	1.000.000
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler	150.000
Hayvanları Koruma Derneğine Yapılan Bağış Nedeniyle Yapılacak İndirim	-50.000
Geçci Vergii Matrahı	1.100.000

Kaynak:

Özelgenin Tarihi ve Numarası	Özelgeyi Veren
17.07.2012 - B.07.1.GİB.4.16.16.02-300.11.161-289	Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı

 

04.11.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.