Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Verilen Sipariş Avansları (159 Veya 259) Hangi Hallerde Vergi İncelemesine Neden Olur?

Vergi incelemeleri sırasında karşılaşılan ve tespit edilen bilgilere göre firmaların 159/259-Verilen Sipariş Avanslarındaki bazı hesap hareketlerinden dolayı incelemeye alındığı ve yasal defter ve belgelerinin incelendiği, bu hesap hareketlerinden dolayı cezalı Kurumlar Vergisi ve KDV tarhiyatları uygulandığı görülmüştür.

Bu incelemeler sırasında edinilen bilgilere göre 159/259-Verilen Sipariş Avansları, aşağıda nedenlerden dolayı vergi incelemesine yol açmaktadır:

A-Verilen Sipariş Avansları (159 veya 259) Hangi Hallerde Vergi İncelemesine Neden Olur?

1- Verilen Sipariş Avanslarının, Stokların %10’unu Aşması:

Verilen Sipariş Avanslarının hesap dönemi sonu toplamı, Bilançodaki Stok Toplamının %10’unu aşan firmalar “Riskli Mükellef” kabul edilerek vergi incelemesi kapsamına alınmaktadır.

Mükellef	159-Verilen Sipariş Avansları Toplamı	15-Stok Toplamı	Oran	Değerlendirme
(A) Halı A.Ş.	30.000.000	100.000.000	%30	Risk Var
(B) İplik  A.Ş.	20.000.000	100.000.000	%20	Risk Var
(C) Çocuk Bezi  A.Ş.	10.000.000	100.000.000	%10	Risk Yok
(D) Mobilya A.Ş.	9.000.000	100.000.000	%9	Risk Yok
( E ) Yağ A.Ş.	5.000.000	100.000.000	%5	Risk Yok

2- Verilen Sipariş Avanslarının, Aynı Yıl Firmaya Geri Dönmeyerek Takip Edilen Yılda da Kullanılmaya Başlanılması:

Verilen sipariş avanslarının kısa dönemde mal alış bedeline veya gayrimenkul, makine gibi sabit kıymet alışına dönüşmesi esastır. Bu avansların gelecek yıllara yayılması halinde vergi inceleme riski doğar. Böyle bir durumda mal veya sabit kıymet alışı gerçekleşmediğinden, vergi idaresince şirket ortakları dışında üçüncü kişilere avans verildiği kabul edilmez; ortaklara karşılıksız borç verildiği kabul edilir.

Firmalar	Avansın Verildiği Tarih	Avans Tutarı	Avans Tutarı (31.12.2021)	Değerlendirme
(A) Halı A.Ş.	15.01.2020	2.000.000	2.000.000	Risk Var
(B) İplik  A.Ş.	30.03.2020	2.000.000	5.000.000	Risk Var
(C) Çocuk Bezi  A.Ş.	20.04.2020	10.000.000	0	Risk Yok
(D) Mobilya A.Ş.	30.06.2020	5.000.000	100.000	Risk Yok
( E ) Yağ A.Ş.	31.12.2020	4.000.000	0	Risk Yok

3- Verilen Sipariş Avanslarının Sürekli Artması:

Verilen sipariş avanslarında sürekli artış olması da vergi inceleme nedenidir. Zira, olağan ticari faaliyetlerde avans hareketlerinde azalma olması gerekir. Sürekli artış trendi kabul edilmez.

Firmalar	Avans Tutarı (31.12.2020)	Avans Tutarı (31.12.2021)	Değerlendirme
(A) Halı A.Ş.	2.000.000	5.000.000	Risk Var
(B) İplik  A.Ş.	2.000.000	7.000.000	Risk Var
(C) Çocuk Bezi  A.Ş.	10.000.000	25.000.000	Risk Var
(D) Mobilya A.Ş.	5.000.000	100.000	Risk Yok
( E ) Yağ A.Ş.	4.000.000	0	Risk Yok

B-Vergi İncelemelerinde Verilen Sipariş Avansları İle İlgili Olarak Cezalı Tarhiyat Nasıl Hesaplanır?

Vergi incelemelerinde verilen sipariş avansları ile ilgili olan alış faturalarının ibraz edilmesi istenilmektedir. Bu faturaların ibraz edilmemesi halinde "Verilen Sipariş Avansları" hesaplarına kaydedilen tutarlar adatlandırılırak faiz geliri hesaplanır. Hesaplanan faiz gelirleri kurum kazancına eklenerek re'sen tarhiyat önerilir.

24.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.