Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Vakıf Veya Kooperatif Arsası Üzerinde Yapılan Kat Karşılığı İnşaat İşinde Gelir Vergisi ve KDV Tevkifatı Yapılması Şart Mı?

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığına verilen 20.02.2012 Tarih ve 252 Sayılı özelge talep formunda;

- Firma ile … Konut Yapı Kooperatifi arasında anılan kooperatife ait arsa üzerine 664 adet konut inşası için “Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat ve Satış Vaadi Sözleşmesi” imzalandığı,

- Söz konusu sözleşme uyarınca inşa edilecek konutlardan 170 adedinin firmada kalacağı, ayrıca firmanın giderlerini karşılamak üzere kooperatif tarafından firmaya 82.954.000,00 TL nakit ödeme yapılacağı,

Belirtilmiş ve aşağıdaki konularda görüş talep edilmiştir:

1-Arsa sahibi kooperatif tarafından inşaat firmasına yapılan nakit ödeme nedeniyle sözleşmenin kat karşılığı niteliği değişir mi?

2-Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi kısmen/tamamen yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamına girer mi?

3- Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi için Gelir Vergisi Kanununun 94/3.Maddesi uyarınca %3 oranında Gelir Vergisi Tevkifatı yapılması şart mı?

4- Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi için KDV Genel Uygulama Tebliğinin “2.1.3.2.1 Yapım İşleri İle Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik Mimarlık ve Etüt Proje Hizmetleri” Bölümü uyarınca KDV Tevkifatı yapılması şart mı?

Sözü edilen sorulara ilişkin açıklamalar Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 20.02.2012 Tarih ve 252 Sayılı Özelgesinde yapılmış olup, özetle şöyledir:

1- Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi uyarınca birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kâr veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak mezkur yıl beyannamesinde gösterilir. Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için;

a- Faaliyet konusu inşaat ve onarma işi olması

b- İnşaat ve onarım işi birden fazla yıla sirayet etmesi

c- İnşaat ve onarım işi resmi veya özel taahhütlere bağlı olarak yapılması

gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen Kanun hükmü çerçevesinde, 42 nci madde kapsamında inşaat ve onarım işleri, resmi ve özel taahhütler gereğince başkasının hesabına yapılan işlerden ibarettir. Buna göre;

-Söz konusu işin taahhüde bağlı olarak yapılması,

-İnşaat ve onarım işinin başkasının nam ve hesabına yapılması,

-İşin karşılığında hakedişe bağlı bir istihkak ödemesinin ortaya çıkması,

Gerekir.

Kurumlar Vergisi Kanunun 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile Gelir Vergisi Kanunu’da belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri vergi kesintisine tabi tutulmuştur. Söz konusu ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranı 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak belirlenmiştir.

Özel inşaat işleri ise bünyesinde hak ediş ve hak edişe bağlı taahhüt unsuru taşımayan, birden fazla takvim yılına sirayet edebilen bir tür imalat olup, bu tür inşaat faaliyeti için yapılan nakit ödemenin hak ediş bedeli olarak değerlendirilmesi söz konusu değildir. Gerek kendi arsası üzerine gerekse başkasının arsası üzerine kat karşılığı bina inşa ederek satma işinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42 nci maddesiyle düzenlenen birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleriyle herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, arsa sahibi kooperatif ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapan şirketinize bu sözleşmeye istinaden kendi payına düşen bağımsız bölümlere ilave olarak anılan kooperatif tarafından nakit ödemede bulunulması söz konusu sözleşmenin kat karşılığı inşaat sözleşmesi niteliğini değiştirmeyecektir.

2-Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi, taahhüde bağlı ve başkasının nam ve hesabına yapılan bir iş olmadığından,  kısmen/tamamen yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamına girmemektedir.

3- Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi, taahhüde bağlı ve başkasının nam ve hesabına yapılan bir iş olmadığından, Gelir Vergisi Kanununun 94/3.Maddesi uyarınca %3 oranında Gelir Vergisi Tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

4- Birden fazla yıla sirayet edecek arsa karşılığı inşaat işi, taahhüde bağlı ve başkasının nam ve hesabına yapılan bir iş olmadığından KDV Genel Uygulama Tebliğinin “2.1.3.2.1 Yapım İşleri İle Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik Mimarlık ve Etüt Proje Hizmetleri” Bölümü uyarınca KDV Tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

İşlemler	Süre	Gelir Vergisi Tevkifatı	KDV Tevkifatı
Vakıf Arsası Üzerinde Arsa Karşılığı İnşaat Yapılması	2 Yıl	Yok	Yok
Vakıf Arsası Üzerinde Hakediş Karşılığı İnşaat Yapılması	2 Yıl	Var	Var

Örnek-1:

(A) Vakfı, kendine ait arsa üzerinde konut yapılması için (T) İnşaat A.Ş. ile Kat Karşılığı İnşaat sözleşmesi imzalamıştır.  Arsa üzerinde 300 konut yapılacak olup, 150 konut vakfa verilecek, 150 konut da (T) İnşaat A.Ş’nde kalacaktır. İnşaat işi 3 yıl sürecektir. Buna göre, bu inşaat işi, vakfın nam ve hesabına yapılmadığından dolayı, teslimlerden dolayı Gelir Vergisi Kanununun 42.Maddesi uyarınca yıllara sari İnşaat işinden söz etmek mümkün değildir. Bu nedenle bu inşaat işinde Gelir Vergisi Tevkifatı ve KDV Tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Örnek-2:

(A) Vakfı, kendine ait arsa üzerinde konut yapılması için (T) İnşaat A.Ş. ile müteahhitlik sözleşmesi imzalamıştır.  Sözleşme uyarınca inşaat işi 2 yıl sürecekve 300 konut yapılacaktır. Tüm konutlar vakfa teslim edilecek, bu inşaat işinden dolayı (A) Vakfı tarafından, (T) İnşaat A.Ş.’ne aylık 7.000.000.-TL hakediş ödemesi yapılacaktır. Buna göre, bu inşaat işi, vakfın nam ve hesabına yapıldığından bu inşaat işi Gelir Vergisi Kanununun 42.Maddesi uyarınca yıllara sari İnşaat işidir. Bu nedenle bu inşaat işinde her aylık dönemde aşağıdaki vergi tevkifatları yapılmalıdır:

İşlemler	Matrah	Tutar (TL)
Gelir Vergisi Tevkifatı (%3)	7.000.000	210.000
KDV Tevkifatı (3/10)	1.260.000	378.000

Kaynakça:

Özelge Tarihi ve Numarası	Yasal Dayanak
20.02.2012-252	Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

03.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.