Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Tamamlanan Yatırımlarda İndirimli Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Komple yeni yatırım yapan ve faaliyete geçiren şirketlerce son günlerde yoğun olarak sorulan sorulardan birisi de;

“Yatırımların tamamlama vizesi yapıldıktan sonra, diğer bir ifade ile işletme döneminde, aynı şirket bünyesinde birden fazla faaliyet olması halinde ve bu faaliyetlerden elde edilen kazancın ayrı ayrı muhasebeleştirilmediği hallerde indirimli kurumlar vergisi nasıl uygulanır?

Şeklindedir. Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 29.12.2017 Gün ve 531740 Sayılı Özelgesi uyarınca

1-Yatırımların tamamlama vizesi yapıldıktan sonra, diğer bir ifade ile işletme döneminde, eski fabrikada ve teşvik belgesine konu komple yeni yatırım kapsamındaki yeni fabrikalarda iç içe geçmiş şekilde üretilerek satışı yapılan ürünlerin satışından elde edilen kazancın, sadece yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilen komple yeni yatırımdan kaynaklanan kısmı indirimli kurumlar vergisine tabi tutulur. Diğer bir ifade ile aynı şirket bünyesinde birden fazla faaliyet olması halinde, sadece komple yeni yatırımdan kaynaklanan faaliyetin ticari kazancına indirimli kurumlar vergisi uygulanır.

2-Üretimin bir kısmının eski fabrikada bir kısmının da yeni fabrikada gerçekleştirilmesi, aynı şirket bünyesinde birden fazla faaliyet olması ve kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde işin mahiyetine uygun bir dağıtım anahtarı kullanılarak üretilen bu ürünlerin satışından elde edilen kazancın yatırım teşvik belgesi kapsamındaki komple yeni yatırımlara isabet eden kısmının ayrıştırılması ve bu suretle tespit edilen yatırımdan elde edilen kazanca indirimli kurumlar vergisi uygulanması gerekir.

Dağıtım anahtarları şunlar olabilir:

a-Yeni yatırım tutarının(258) dönem sonunda şirketin aktifinde kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına ( 252+253+254+255+258) oranı,

b-Yeni yatırım tutarına ilişkin hasılatın, toplam hasılata oranı,

c-Yeni yatırım tutarına ilişkin satışların maliyetinin, toplam satış maliyetine oranı.

Buna göre, komple yeni yatırımlardan elde edilen kazancın ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilememesi durumunda indirimli kurumlar vergisine konu edilecek kazanç, dağıtım anahtarlarından birisi olan komple yeni yatırım tutarının toplam sabit kıymet tutarına bölünmesi suretiyle bulunacak oranın kurumun ticari bilanço kârı ile çarpılması suretiyle hesaplanabilir.

Örnek:

(A) İplik A.Ş. Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde;

1- Polip iplik imalatı işiyle uğraşmaktadır. Şirketin 2 polip iplik hattı vardır.

2-Plastik hammadde alım satımı yapılmaktadır.

3-Nakliye işi yapılmaktadır.

4-Aynı şirket içerisinde makine halısı imalatına karar verilmiş 7 makine halısına ilişkin Komple Yeni yatırım için yatırım teşvik belgesine başvurulmuştur.

Şirketin 2016 yılı yatırım ve kazanç bilgileri şöyledir:

Yatırım ve Kazanç Bilgileri	Açıklama
7 Halı Tezgahı İçin Yatırım Teşvik Belgesine Başvuru Tarihi	05.08.2016
7 Halı Tezgahı İçin Yatırıma Fiilen Başlama Tarihi	01.10.2016
7 Halı Tezgahı İçin Toplam Yatırım Bedeli	20.000.000.-
7 Halı Tezgahı İçin 2016 Yılında Yapılan Harcama Tutarı	3.500.000.-
7 Halı Tezgahı İçin 2017 Yılında Yapılan Harcama Tutarı	10.000.000.-
7 Halı Tezgahı İçin 2018 Yılında Yapılan Harcama Tutarı	6.500.000.-
7 Halı Tezgahı İçin Yatırımın Tamamlandığı Tarih	15.01.2018
7 Halı Tezgahının Tamamlama Vizesi İçin Ekonomi Bakan. Mürac.Tarihi	15.01.2018
Polip İplik İmalatı ve Satışından 2016 Yılında Elde Edilen Net Kâr	6.000.000.-
Polip İplik İmalatı ve Satışından 2017 Yılında Elde Edilen Net Kâr	8.000.000.-
Polip İplik, Halı, Plastik ve Nakliye İçin Elde Edilen Net Kâr (2018/01-03)	14.000.000.-
Geçici Vergi Matrahı (2018/01-03)	15.000.000.-
Toplam Sabit Yatırım Tutarı(31.03.2018)(252+252+254+255+258)	50.000.000.-
2016 Yılı İçin G.Antep Organize Sanayi Bölgesi Yatırıma Katkı Oranı	%30
2016 Yılı İçin Yatırım Döneminde G.Antep Org.San.Bölg.Yat.Katkı Oranı	%65
2016 Yılı İçin Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde Vergi İndirimi Oranı	%70
2017 Yılı İçin G.Antep Organize Sanayi Bölgesi Yatırıma Katkı Oranı	%30+%15=%45
2017 Yılı İçin Yatırım Döneminde G.Antep Org.San.Bölg.Yat.Katkı Oranı	%100
2017 Yılı İçin Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde Vergi İndirimi Oranı	%100
2018 Yılı İçin G.Antep Organize Sanayi Bölgesi Yatırıma Katkı Oranı	%30+%15=%45
2018 Yılı İçin Yatırım Döneminde G.Antep Org.San.Bölg.Yat.Katkı Oranı	%100
2018 Yılı İçin Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde Vergi İndirimi Oranı	%100

2016 ve 2017 hesap dönemlerinde henüz işletilmeyen 7 halı tezgahı yatırımından kazanç elde edilmediği için sadece 2 polip iplik hattından elde edilen kazanca 2016 hesap dönemi için IV .Dönem (01.01.2016–31.12.2016) Geçici Vergi  Vergilendirme döneminde indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir. Zira, yatırıma başlama tarihi IV.Dönem  Geçici Vergi  Vergilendirme döneminin içindedir.

2016 ve 2017 hesap dönemleri için 2 polip iplik hattından elde edilen kazanca düşük oranlı kurumlar vergisi uygulamasında 2 üst sınır vardır:

2016 Hesap Dönemi:

Sıra No	Düşük Oranlı Kurumlar Vergisinde Üst Sınırlar	Tutar (TL) ve (%)
1.Üst Sınır	Gerçekleşen  Yatırım Harcaması	3.500.000
	Gaziantep Organize sanayi Bölgesinde Yatırıma Katkı Oranı	%30
	2016 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Oranı	%65
	2016 Harcamasına İlişkin Yatırıma Katkı Tutarı (3.500.000x%30)	1.050.000
2.Üst Sınır	2016 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Tutarı(1.050.000x%65)	682.500
	2016 Yılında Kullanılabilecek Maksimum Kurumlar Vergisi İndirimi	682.500

Düşük Oranlı Kurumlar Vergisi Oranı şöyle hesaplanır:

Düşük Oranlı Kurumlar Vergisi(KV) Oranı =

[K.V.Normal Oranı – (K.V. Normal Oranı x Vergi İndirimi Oranı)]

= [%20 – (%20 x %70)] =  [%20 – %14] = %6

Bu verilere göre, 2016 hesap dönemi için (%6) ve (%20) oranına tabi Kurumlar Vergisi matrahları, ödenmesi gereken ve vazgeçilen Kurumlar vergisi tutarları şöyle hesaplanır:

Matrah ve Vergiler	Tutar (TL)
Toplam Kurumlar Vergisi Matrahı	6.000.000
İndirim Olmaması Halinde Hesaplanan Kurumlar Vergisi (a.%20)	1.200.000
Azami Yararlanılabilecek Yatırıma Katkı Tutarı(K.V)	682.500
İndirimli Oranlı Maksimum Kurumlar Vergisi Matrahı  (c / 20 - 6)	4.875.000
2016 Döneminde Yararlanılabilecek  Düşük Oranlı KV Matrahı	4.875.000
İndirimli Orana(%6) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (e.%6)	292.500
Genel Oranlı(%20) Kurumlar Vergisi Matrahı (a - e)	1.125.000
Genel Orana(%20) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (g%20)	225.000
Ödenmesi Gereken Toplam Kurumlar Vergisi  (f + h)	517.500
Vazgeçilen Kurumlar Vergisi   (b - i)	682.500

2017 Hesap Dönemi:

Sıra No	Düşük Oranlı Kurumlar Vergisinde Üst Sınırlar	Tutar (TL) ve (%)
1.Üst Sınır	Gerçekleşen  Yatırım Harcaması	10.000.000
	2017 Yılı İçin Gaziantep Organize sanayi Bölgesinde Yatırıma Katkı Oranı	%45
	2017 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Oranı	%100
	2017 Toplam Yatırıma Katkı Tutarı (10.000.000x%45)	4.500.000
2.Üst Sınır	2017 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Tutarı(4.500.000x%100)	4.500.000
	2017 Yılında Kullanılabilecek Maksimum Kurumlar Vergisi İndirimi	4.500.000

Düşük Oranlı Kurumlar Vergisi Oranı şöyle hesaplanır:

Düşük Oranlı Kurumlar Vergisi(KV) Oranı =

[K.V.Normal Oranı – (K.V. Normal Oranı x Vergi İndirimi Oranı)]

= [%20 – (%20 x %100)] =  [%20 – %20] = %0

Bu verilere göre, 2017 hesap dönemi için (%0) ve (%20 oranına tabi Kurumlar Vergisi matrahları, ödenmesi gereken ve vazgeçilen Kurumlar vergisi tutarları şöyle hesaplanır:

Sıralama	Matrah ve Vergiler	Tutar (TL)
a	Toplam Kurumlar Vergisi Matrahı	8.000.000
b	İndirim Olmaması Halinde Hesaplanan Kurumlar Vergisi (a.%20)	1.600.000
c	Azami Yararlanılabilecek Yatırıma Katkı Tutarı(K.V)	4.500.000
d	Düşük Oranlı Maksimum Kurumlar Vergisi Matrahı  (c / 20 - 0)	22.500.000
e	2017 Döneminde Yararlanılabilecek  Düşük Oranlı KV Matrahı	8.000.000
f	Düşük Orana(%0) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (e.%0)	0
g	Genel Oranlı(%20) Kurumlar Vergisi Matrahı (a - e)	0
h	Genel Orana(%20) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (g%20)	0
i	Ödenmesi Gereken Toplam Kurumlar Vergisi  (f + h)	0
j	Vazgeçilen Kurumlar Vergisi   (b - i)	1.600.000
h	2018 Hesap Dönemine Devreden Yatırıma Katkı Tutarı (4.500.000-1.600.000)	2.900.000

2018(01-03) Geçici Vergi Dönemi:

Sıra No	Düşük Oranlı Kurumlar Vergisinde Üst Sınırlar	Tutar (TL) ve (%)
1.Üst Sınır	Gerçekleşen  Yatırım Harcaması	6.500.000
	2018 Yılı İçin Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinde Yatırıma Katkı Oranı	%45
	2018 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Oranı	%100
	2018 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Tutarı (6.500.000x%45)	2.925.000
2.Üst Sınır	2018 Yılında Kullanılabilecek Yatırım Katkı Tutarı(2.925.000x%100)	2.925.000
	2018 Yılında Kullanılabilecek Maksimum Kurumlar Vergisi İndirimi	2.925.000

İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı şöyle hesaplanır:

İndirimli  Kurumlar Vergisi(KV) Oranı =

[K.V.Normal Oranı – (K.V. Normal Oranı x Vergi İndirimi Oranı)]
= [%22 – (%22 x %100)] =  [%22 – %22] = %0

Komple Yeni Yatırım /Toplam Sabit Yatırım Oranı =20.000.000 / 50.000.000=%40

İndirimli Kurumlar Vergisine Tabi Matrah=14.000.000x%40=5.600.000.-TL

2018 Dönemimde Kullanılabilecek Yatırıma Katkı Tutarı=2.900.000+2.925.000=5.825.000.-

2018 Döneminde Kullanılabilecek İndirimli Kurumlar Vergisi Matrahı=5.825.000/0,22

                                                                                                           =26.477.000.-TL   

Bu verilere göre, 2018 hesap dönemi için (%0) ve (%22) oranına tabi Kurumlar Vergisi matrahları, ödenmesi gereken ve vazgeçilen Kurumlar vergisi tutarları şöyle hesaplanır:

Sıralama	Matrah ve Vergiler	Tutar (TL)
a	Toplam Kurumlar Vergisi Matrahı	15.000.000
b	İndirim Olmaması Halinde Hesaplanan Kurumlar Vergisi (a.%22)	3.300.000
c	Azami Yararlanılabilecek Yatırıma Katkı Tutarı(K.V)	5.825.000
d	İndirimli Oranlı Maksimum Kurumlar Vergisi Matrahı  (c / 22 - 0)	26.477.273
e	2018 Döneminde Yararlanılabilecek  indirimli KV Matrahı	26.477.273
f	2018/01-03 Döneminde Yararlanılabilecek  indirimli KV Matrahı	5.600.000
g	İndirimli Orana(%0) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (f.%0)	0
h	Genel Oranlı(%22) Kurumlar Vergisi Matrahı (a - f)	9.400.000
i	Genel Orana(%20) Göre Hesaplanan Kurumlar Vergisi (h%22)	2.068.000
j	Ödenmesi Gereken Toplam Kurumlar Vergisi  (g + i)	2.068.000
k	2018/01-03 Döneminden Devreden Yatırıma Katkı Tutarı	225.000

 

Tarih ve No	Yasal Dayanak
29.12.2017 - 531740	Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Özelgesi (Komple Yeni Yatırımda İndirimli Kurumlar Vergisi
	Hesaplanacak Kazancın Tespit Edilmesi

Kaynakça:                                                                                                         

03.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.