Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Temel ve Ticari E- Faturalara Nasıl ve Ne Zaman İtiraz Edilebilir?

E-fatura düzenleyen firmalarca son günlerde yoğun olarak sorulan bazı sorular da;

1-Temel Faturalara Nasıl İtiraz Edilebilir? Temel faturalar için tarafların önceden anlaşma yapmaları şart mı?

2-Ticari Faturalara Nasıl İtiraz Edilebilir? Ticari faturalar için tarafların önceden anlaşma yapmaları şart mı?

3-Temel ve Ticari Faturalara, Alıcı Tarafından Süresinde İtiraz Edilmesi Halinde Bu Faturaların Yasal Defterlere, KDV Beyannamelerine ve BS-Formlarına Dahil Edilmesi Şart mı?

4-Temel ve Ticari Faturalara, Alıcı Tarafından Süresinde İtiraz Edilmemesi Halinde Bu Faturaların Yasal Defterlere, KDV Beyannamelerine ve BS Formlarına Dahil Edilmesi Şart mı?

Şeklindedir. Sözü edilen sorulara ilişkin açıklamalar, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, 397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile İzmir Vergi dairesi Başkanlığı’nın 26.06.2015 Gün ve 317 Sayılı Özelgesinde yapılmış, özetle şöyledir:

1- Temel faturalara, e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı verilmesine imkanı bulunmamaktadır. Ancak temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtının dönülememesi, Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemlerle itiraz edilebilmesi imkanını ortadan kaldırmamaktadır. Temel faturalara;

a-Noter aracılığı ile,

b-Taahhütlü Mektupla,

c-Telgrafla,

d- Güvenli Elektronik İmza Kullanılarak Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi İle,

itiraz edilebilir. Diğer bir ifade ile temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile itiraz edilebilmesi imkanı bulunmaktadır.

Dolayısıyla, temel faturalara itiraz için tek bir yol vardır: Bu yolda harici yöntemlerdir.

Yine, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun "Fatura ve teyit mektubu" başlıklı 21'inci maddesinin (2) nolu fıkrası uyarınca "Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır."

Temel faturalarda Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile faturaya itiraz edilmesine ilişkin olarak Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 (sekiz) günlük itiraz süresine uymak tacir olmanın hukuki sonuçlarındandır. Bu süre geçtikten sonra yapılan itirazlar temel faturaların alıcı tarafından fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.

Temel fatura senaryosu kılavuzu uyarınca tarafların temel fatura düzenleyebilmeleri için önceden anlaşmış olmaları şar değildir.

2-Ticari fatura senaryosunda düzenlenen faturalara, e-fatura uygulaması üzerinden itiraz mahiyetinde, mali mühür ile imzalı elektronik bir belge üreten yapıyı barındıran "red" yanıtı verilebilmektedir.

Ticari fatura senaryosu kılavuzunun "2.3 Taraflar ve Rolleri" başlıklı bölümü uyarınca tarafların ticari fatura düzenleyebilmeleri için önceden anlaşmış olmaları şarttır.

Dolayısıyla ticari faturalara farklı 2 yolla itiraz edilebilir:

a-E-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı dönülmesi,

b- Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile faturaya itiraz edilmesi.

Buna göre ticari faturalara gerek e-fatura uygulaması üzerinden red yanıtı dönülmesi gerekse Türk Ticaret Kanununun 18'inci maddesinde belirtilen yöntemler ile faturaya itiraz edilmesine ilişkin olarak Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 (sekiz) günlük itiraz süresine uymak tacir olmanın hukuki sonuçlarındandır. Bu süre geçtikten sonra yapılan itirazlar ve e-Fatura uygulaması üzerinden dönülen red yanıtları söz konusu faturaların alıcı tarafından ticari fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.

Satıcısı tarafından düzenlenen e-Faturaların, elektronik fatura uygulaması üzerinden Başkanlık Bilgi Sistemlerince şema ve şematron kontrollerine tabi tutulduktan ve alıcısının posta kutusuna başarılı şekilde iletildikten sonra uygulama kılavuzlarında belirtilen sistem yanıtı alıcı tarafından dönülmektedir. Bu sistem yanıtları, uygulama yanıtı şeklinde iletilen "kabul", "red" veya "iade" yanıtları ile farklılık arz etmektedir. Sistem yanıtları elektronik belgenin alıcının posta kutusuna elektronik olarak güvenli bir şekilde iletilmiş olduğunun tespiti açısından sistem tarafından otomatik olarak üretilirken, uygulama yanıtları alıcı tarafından (sistem tarafından otomatik olmaksızın) faturanın içeriğini kabul veya red etmek amacıyla oluşturulan ve elektronik imza mahiyetindeki mali mühür ile imzalanan elektronik bir belge mahiyetindedir.

3-Temel ve ticari faturalara, alıcı tarafından süresinde itiraz edilmesi halinde bu faturaların yasal defterlere, KDV beyannamelerine ve Bs-formlarına dahil edilmesi şart değildir.           

Temel fatura senaryosuna göre düzenlenip gönderilmiş olan faturalar için alıcı tarafından Türk Ticaret Kanununun 18.Maddesinde belirtilen yöntemlerle itiraz edilmesi halinde bu itirazın, satıcı açısından hukuki sonuç doğurabilmesi ve dikkate alınabilmesi için Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 günlük sürede yapılmış olması şarttır.

Ticari fatura senaryosuna göre düzenlenip gönderilmiş bir fatura için alıcısı tarafından dönülen "red" yanıtının satıcı açısından hukuki sonuç doğurabilmesi ve dikkate alınabilmesi için söz konusu yanıtın Türk Ticaret Kanununun 21'inci maddesinde belirtilen 8 günlük sürede yapılmış olması gerekir.

4-Temel ve ticari faturalara, alıcı tarafından süresinde itiraz edilmemesi halinde bu faturaların yasal defterlere, KDV beyannamelerine ve Bs formlarına dahil edilmesi şarttır.

Gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların, fatura alıcısı tarafından süresinde yapılmış olup olmadığının satıcı tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Süresinden sonra gerek e-Fatura uygulaması üzerinden "red" yanıtı ile gerekse harici yollar ile yapılan itirazların satıcı tarafından kabul edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

 Bu nedenle, süresinden sonra yapılmış itiraza konu e-faturaların, ilgili oldukları vergilendirme dönemlerinde hem satıcı hem de alıcı tarafından defter kayıtlarına alınması ve KDV beyannamelerine intikal ettirilmesi, ayrıca Ba ve Bs formlarına dahil edilemsi şarttır.

Yasal Dayanaklar:

Yasal Dayanak	Tarih ve Numarası Veya Maddesi
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu	18 ve 21
397 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı	26.06.2015 - 317
Temel Fatura Senaryosu Kılavuzu
Ticari Fatura Senaryosu Kılavuzu
UBL-TR Kılavuzları

02.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.