Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Yeni Firma Devralınırken, Ödenen Hava Parası Nasıl Muhasebeleştirilir?

Halı, iplik, bitkisel yağ, çocuk bezi imalatı yapan firmalarca son günlerde yoğun olarak sorulan bazı sorular da;

“1- Yeni bir firma devralınırken, bu firmanın şöhreti, reklamı, değeri için ödenen hava parası gider yazılabilir mi?

2-Hava parası gider yazılamıyorsa, nasıl muhasebeleştirilir?

3-Hava parası doğrudan gider yazılamıyorsa, amortisman yoluyla kaç yılda gider yazılabilir?

Şeklindedir. Sözü edilen sorulara ilişkin açıklamalar 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 282.Maddesi ile Muhasebe Uygulama Tebliğinde yapılmıştır. Buna göre;

1-- Yeni bir firma devralınırken, bu firmanın şöhreti, reklamı, değeri için ödenen hava parası, Vergi Hukukunda Şerefiye(peştamallık) olarak tanımlanır.  1 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca bir firma devralınırken katlanılan maliyet (ödenen bedel) ile söz konusu firmanın rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farka Şerefiye denilir. Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter değeri esas alınır.

Ticari bilanço hesaplanmasında, devralınan firmadan dolayı ödenen şerefiyelerin, doğrudan doğruya gider yazılmasına Kurumlar Vergisi Kanununun 8.Maddesi uyarınca imkan bulunmamaktadır. Şerefiyeler, Vergi Usul Kanununun 282.Maddesi uyarınca aktifleştirilerek amortisman yoluyla gider yazılır.

2-Devralınan firmadan dolayı ödenen şerefiye bedellerinin tamamı 262-ŞEREFİYE hesabının borç tarafına, 102-BANKALAR hesabının alacak tarafına kaydedilir.  Muhasebe kaydı şöyle yapılmalıdır:

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
261-ŞEREFİYE
	102-BANKALAR

3-Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle gider yazılır. Muhasebe kaydı şöyle yapılmalıdır:

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
	268-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR

Örnek:

1-Varlıklar ve Borçlar:

Varlıklar	Tutar	Borçlar	Tutar
150-İlk Madde Malzeme	3.000.000	300-Banka Kredileri	2.000.000
152-Mamuller	4.000.000	320-Satıcılar	4.000.000
153-Ticari Mallar	5.000.000	331-Ortaklara Borçlar	1.000.000
252-Binalar	10.000.000	400-Banka Kredileri	3.000.000
253-Makine ve Teçhizat	6.000.000
254-Taşıtlar	1.000.000
TOPLAM	29.000.000	TOPLAM	10.000.000

2-Satın Alma Bedeli(Katlanılan Maliyet), Net Varlık Bedeli ve Hesaplanan Şerefiye Tutarı:

Hesaplar		Tutar
Katlanılan Maliyet		42.000.000
Net Varlık Değeri		-19.000.000
Varlıklar Toplamı	29.000.000
Borçlar Toplamı	-10.000.000
Şerefiye		23.000.000

3-Muhasebe Kayıtları:

a-Firmanın Bilançosunun Devralınması ve Şerefiye:

Borçlu Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacaklı Hesaplar	Alacak Tutarı (TL)
150-İlk Madde Malzeme	3.000.000
152-Mamuller	4.000.000
153-Ticari Mallar	5.000.000
252-Binalar	10.000.000
253-Makine ve Teçhizat	6.000.000
254-Taşıtlar	1.000.000
261-Şerefiye	23.000.000
		102-Bankalar	42.000.000
		300-Banka Kredileri	2.000.000
		320-Satıcılar	4.000.000
		331-Ortaklara Borçlar	1.000.000
		400-Banka Kredileri	3.000.000

b-Amortisman Giderleri:

1 Hesap Dönemi Amortisman Gideri = 23.000.000/5 = 4.600.000.-TL

Borçlu Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacaklı Hesaplar	Alacak Tutarı (TL)
770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ	4.600.000
		268-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR	4.600.000

Yasal Dayanak:

Yasal Dayanak	Madde veya Bölüm
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu	282.Madde- İlk Tesis ve Taazzuv Giderleri ve Peştemallıklar
1 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği	Muhasebe Usul ve Esasları

                                                                                                         

30.10.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.