Zekeriya Aslan
Yeminli Mali Müşavir
zekeriyaaslan@finansalymm.com

Sel veya Yangında Zayi Olan Malların Sigorta Tazminatları Gelir Yazılır Mı?

Halı, iplik, bitkisel yağ, çocuk bezi imalatı yapan firmalarca son günlerde yoğun olarak sorulan bazı sorular da;

“1- a)Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina için alınan sigorta tazminatları gelir yazılır mı?

b-Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş, ve bina için alınan sigorta tazminatları hangi hallerde aynı yıl gelir yazılmayabilir?

c-Emtialarda meydana gelen zayiat dolayısıyla alınan sigorta tazminatlarının ne kadarlık kısmı gelir yazılır?

d-Çalınma veya kaza nedeniyle zayi olan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emita için alınan sigorta tazminatlarının ne kadarlık kısmı gelir yazılır?

2- Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler ile çalınma veya kaza yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emtialar, maliyetlerden nasıl çıkarılır?

3-a) Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emtiaların alışında indirim konusu yapılan KDV’lerin indirimden çıkarılması şart mı?

b-Çalınma veya kaza nedeniyle zayi olan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emita alışında indirim konusu yapılan KDV’lerin indirimden çıkarılması şart mı?

Şeklindedir. Sözü edilen soruya ilişkin açıklamalar Vergi Usul Kanunun 329, 330 ile KDV Kanununun 30/C Maddesinde yapılmış olup, özetle şöyledir:

1-Alınan sigorta tazminatları şu hallerde gelir yazılır:

Alınan Sigorta Tazminatının Konusu	Münferit Yangın	Genel Yangın	Deprem, Sel, Su basması	Çalınma, Kaza
Makine, Techizat, Demirbaş, Taşıt, Bina	ST - (MD-Amort)	ST - (MD-Amort)	ST - (MD-Amort)	ST'nın Tamamı
Emtia	ST - MD	ST - MD	ST - MD	ST'nın Tamamı

 

ST= Alınan Sigorta Tazminatı
MD=Malların Muhasebe Değeri,
Amort= ATİK’lerin Birikmiş Amortisman Tutarı

Sigorta tazminatı ile zıyaa, uğrayan malların yenilenmesi işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu konuda işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde tazminat fazlası, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami 3 yıl süre ile tutulabilir. Bu süre içinde kullanılmamış olan tazminat farkları kara ilave olunur.

Yukarıdaki esaslar dahilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan tazminat fazlası, yeni değerler üzerinden bu Kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur.

2- Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler ile çalınma veya kaza yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emtialar, muhasebe kayıtlarından şöyle çıkarılmalıdır:

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)
689
257
	150, 153, 152, 252, 253, 254, 255
Genel ve Münferit Yangın ve Doğal Afetler
(Kanunen Kabul Edilebilir Gider)

 

Yangın ve doğal afetlerde amortismana tabi iktisadi kıymetlerin kalan net değer gider yazılır.

Borçlu Hesaplar	Alacaklı Hesaplar	Borç Tutarı (TL)	Alacak Tutarı (TL)	Ocak- Şubat 2014	Artış Oranı(%)
689
	150, 153, 152, 252, 253, 254, 255
Çalınma ve Kaza
(Kanunen Kabul Edimeyen Gider)

 

 

Çalınma ve kaza gibi olaylarda amortismana tabi iktisadi kıymetlerin kalan net değer kanunen kabul edilmeyen gider yazılır.

3- Yangın, deprem, sel, su basması gibi afetler ile çalınma veya kaza yüzünden tamamen veya kısmen zıyaa uğrayan makine, techizat, taşıt, demirbaş ve bina ile emtiaların alışında indirim konusu yapılan KDV’lerin indirimden çıkarılıp çıkarılmaması konusunda aşağıdaki işlemler yapılmalıdır:

 

Zayi Olan Mallar	Genel Yangın ve Doğal Afetelr	Münferit Yangın	Çalınma ve Kaza
Makine ve Teçhizat	Kullanılan Süredeki KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır	KDV İndiriminden Çıkarılır
Taşıt	Kullanılan Süredeki KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır	KDV İndiriminden Çıkarılır
Demirbaş	Kullanılan Süredeki KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır	KDV İndiriminden Çıkarılır
Bina	Kullanılan Süredeki KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır	KDV İndiriminden Çıkarılır
Emtia	İndirilen KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır	KDV İndiriminden Çıkarılır
Değeri Düşen Mal	İndirilen KDV Çıkarılmaz	İndirilen KDV Çıkarılmaz	KDV İndiriminden Çıkarılır

 

 

Zayi Olan Mallar	Genel Yangın ve Doğal Afetelr	Münferit Yangın	Çalınma ve Kaza
Makine ve Teçhizat	Kull.Süresi Dışındaki KDV İlave Edilir	İlave Edilecek KDV Var	İlave Edilecek KDV Var
Taşıt	Kull.Süresi Dışındaki KDV İlave Edilir	İlave Edilecek KDV Var	İlave Edilecek KDV Var
Demirbaş	Kull.Süresi Dışındaki KDV İlave Edilir	İlave Edilecek KDV Var	İlave Edilecek KDV Var
Bina	Kull.Süresi Dışındaki KDV İlave Edilir	İlave Edilecek KDV Var	İlave Edilecek KDV Var
Emtia	İlave Edilecek KDV Yok	İlave Edilecek KDV Var	İlave Edilecek KDV Var
Değeri Düşen Mal	İlave Edilecek KDV Yok	İndirilen KDV Çıkarılmaz	İlave Edilecek KDV Var

 

 

Yasal Dayanak:

Kanun	Madde	Açıklama
Vergi Usul Kanunu	Madde 329	Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı
Vergi Usul Kanunu	Madde 330	Emtia Sigorta Tazminatı
KDV	Madde 30/c	İndirilimeyecek KDV

 

24.09.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.