Zekai Özcan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Baş Denetçi
zekaiozcan@gmail.com

Bilgisayarda Tutulan Muhasebede Kayıt Zamanı

Vergilendirmeye konu işlemlerin doğruluğunun ve bu işlemler neticesinde bulunacak verginin tespitinde tüm işlemlerin zamanında ve eksiksiz olarak yasal defterlere kaydedilmiş olması önemlidir.

Günümüzde vergiye tabi işlemlerin bilgisayarda tutuluyor olması kayıt için harcanan zamandan tasarruf sağlanmasını da beraberinde getirmiştir. Bilgisayara kaydedilen işlemlerin çeşitli sebeplerden dolayı yasal defterlere kayıtlarında zaman yönünden aksamalar olduğu bir vakıadır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 219. maddesinde vergilendirmeye esas muamelelerin yasal defterlere kayıt zamanı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Buna göre;

a) Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.

b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevaz vermez.

c) Günlük kasa, günlük perakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanç defterine muameleler günü gününe kaydedilir.” 

Genel kaide, vergiye esas muamelelerin muhasebenin düzen ve intizamını bozmaması açısından en fazla on gün içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi gerektiği yönündedir. Bu süre, muhasebenin genel işleyiş düzenini ve güvenirliliğini zedelemeyecek azami süredir. Ancak günlük kasa, günlük perakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanç defterine geçirilmesi gerekli olan kayıtlar bu süre göz önüne alınmadan günü gününe işlenmek zorundadır.

Yasal kayıtlarını sürekli olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi vesikalara kayıt yaparak yürüten işletmelerde kayıt süresi 45 gün olarak tespit edilmiştir. Ancak bu kayıtlarda yetkililerin imza ve parafının bulunması mecburidir. Dolayısıyla bu gibi işletmelerde, muhasebenin genel işleyiş düzeni ve güvenirliğini bozmayacak azami süre 45 gün olacaktır.

Vergi Usul Kanunu’nda yapılmış olan bu düzenlemeye paralel bir düzenlemede 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 34. maddesinde yapılmıştır. Buna göre; yurt içinden sağlanan veya ithal edilen mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin indirilebilmesi için, alış faturası veya benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmiş olması ve bu vesikaların yasal defterlere kaydedilmesi şarttır.

Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen süreler geçtiği halde bilgisayara kaydedilmiş ancak henüz yasal defterlere geçirilmemiş işlemlere ait katma değer vergilerinin indirim konusu yapılabilmesi imkan dahilinde değildir. Nitekim bir yargı kararına göre; vergiye tabi işlemlerin bilgisayarda tutulması bu fişlerin yasal defterlere kaydedilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmayacağından, yasal defterlere kaydedilmeyen işlemlere ait olan katma değer vergilerinin indirim konusu yapılamayacağı şeklinde hüküm verilmiştir[1]. Aksi yönde verilmiş bir kararda ise; yasal defterlere zamanında kayıt yapılmamasından dolayı vergi indiriminin reddedilmemesi gerektiği, elektronik ortamda yapılmış olan kayıtta yer alan katma değer vergisinin indirim için yeterli olacağı şeklinde görüş belirtilmiştir[2].

Buna göre; işletmelerin katma değer vergisi indiriminde sorun yaşamamaları için, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenmiş bulunan kayıt sürelerine riayet etmelerini öneririz. Bu sürelere göre, vergiye esas işlemler en geç on gün içerisinde yasal defterlere kaydedilmelidir. Günlük kasa, günlük perakende satış ve hasılat defterleri ile serbest meslek kazanç defterine ait işlemlerin günü gününe kaydedilmesi zorunludur. Kayıtlarını muhasebe fişi, primanota ve bordro gibi vesikalarda yetkililerin imza ve parafını taşır şekilde tutan işletmelerde ise en geç 45 gün içerisinde bu işlemlerin yasal defterlere kaydedilmesi gerekmektedir.

 

---

DİPNOTLAR:
[1] Danıştay Vergi Dava Daireleri, Tarih: 28.04.1995, Karar No: 1995/147, Esas No: 1994/278.

[2] Danıştay 4. Daire, Tarih: 24.04.2006, Karar No: 2006/917, Esas No: 2006/94.

 

---

DİPNOTLAR:

- Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı, 07.04.2008 tarih ve 1461 sayılı özelge.

29.04.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.