Zafer Anadolu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
zafer.anadolu@sinpas.com.tr

Konut Finansmanında Harç İstisnası

I-GİRİŞ

Günümüzde alternatif bir finansman aracı olan finansal kiralama son dönemlerde konut finansmanı amacıyla kullanımı giderek artmaktadır. Nitekim konut finansmanı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 57. Maddesine göre;

“-Konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması,
-Konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması,
-Sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması,
-Bu kredilerin yeniden finansman amacı ile kredi kullandırılması, olarak dört tür işlem sayılmış olup, konut finansmanı faaliyetleri bu işlemler ile, konut finansmanı kuruluşları aracılığı ile gerçekleştirilmektedir.” olarak tanımlanmıştır. Konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların finansal kiralama şirketine devrinde tapuda yapılacak tescil işlemleri sırasında tapu harcı binde 4,55 oranı üzerinden hesaplanmaktadır.  Bu yazımızda 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57.maddesinde 1.bendinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devrinde tapuda yapılacak tescil işlemlerinde harç aranıp aranmayacağı üzerinde durulacaktır.

II-YASAL MEVZUAT

Konut finansmanı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 57’nci maddesinde;

“(1) Konut finansmanı, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasıdır. Konut finansmanı kuruluşları, konut finansmanı fonları ve ipotek finansmanı kuruluşlarının bu kredilere ve alacaklara dayalı veya bunların teminatı altındaki işlemleri de bu kapsamdadır.” olarak tanımlanmıştır.

“(2) Konut finansmanı kuruluşları, konut finansmanı kapsamında doğrudan tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleridir.” Konut finansmanını hangi  kuruluşların yapılacağını 57’nci maddenin 2.bendinde açıklanmıştır.

“(3) Konut finansmanı kuruluşları tarafından, konut edinme amacının yeterli bilgi ve belgeyle tespit edilmesi ve kullandırılan kredinin veya yapılan finansal kiralamanın ipotek veya Kurulca uygun görülen teminatlar ile güvence altına alınması zorunludur.

(4) Varlık finansmanı, konut finansmanı kapsamındakiler dâhil Kurulca uygun görülen varlıklara dayalı sermaye piyasası araçlarının ihracıdır.

(5) Kurul, konut ve varlık finansmanı kapsamında her aşamada Kurulca belirlenen nitelikleri haiz değerleme kuruluşları tarafından değerleme yapılmasını zorunlu tutabilir.

(6) Hazine Müsteşarlığı, konut ve varlık finansmanına ilişkin sigorta sözleşmeleri ile ilgili usul ve esasları; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ise konut finansmanı ve varlık finansmanı kapsamında tüketicilere kullandırılan kredilerin veya alacakların yeniden finansmanına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

Konut finansmanı sözleşmelerinin uygulanmasında 25.05.2015 tarih ve 29369 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Konut Finansmanı Sözleşmeleri Yönetmeliği” çerçevesinde yapılacaktır. 6502 sayılı Kanunu’nun 32. maddesinde konut finansmanı sözleşmesi; “konut edinmeleri amacıyla; tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasına yönelik sözleşmedir.” tanımlanmaktadır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde ise;

“Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir." hükmü

63 üncü maddesinde de,

"Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya "emlak vergisi değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 29'uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade eder.” hükümleri yer almaktadır.

Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. Yine 492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun “Harçtan müstesna işlemler” başlıklı 59’uncu maddesinin (p) bendinde “2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devri harçtan müstesnadır.” hükme bağlanmıştır.

III- KONUT FİNANSMANINDA HARÇ İSTİSNASI

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57.maddesinde 1.bendinde tanımlanan konut finansmanı amacıyla yapılacak kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devrinde tapuda yapılacak tescil işlemlerinde Harçlar Kanunu’nun 59’ncu maddesinin (p) bendine göre; harçtan müstesna işlemler arasında yer aldığı sayılmıştır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre tapuda yapılacak konut finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devrinde tapuda devrinde harç hesaplanmaması gerekmektedir.

V-SONUÇ

Piyasada çokça görülen banka aracılığıyla alınan gayrimenkuller için sağlanan kredi uygulamasına alternatif bir finansman yöntemi olarak yer alacağı görülmektedir. Konut finansmanı yönteminde kiralamaya konu gayrimenkulün finansal kiralama şirketine devrinde harç ödendiği, finansal kiralama sonunda ise kiracıya devrinde Harçlar Kanunu’nun 59’uncu maddesinin (p) bendine göre harçtan istisna tutulduğu hükmü yer almaktadır. Burada mükerrer vergilemenin önüne geçilmiş ve bu finansman yöntemini teşvik eden bir uygulama olmaktadır.

---

[1]  Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı 24.12.2015 tarih ve 75467089-622.01/E.1697430  sayılı yazısı

[2]   6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu

[3]   492 Sayılı Harçlar Kanunu

[4]   6502 Tüketici Koruması Hakkında Kanun

16.03.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.