Yusuf Yurdakul
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
yusufyurdakul@msn.com

Öz Sermayesi Güçlü Olan Şirketler Daha Az Vergi Ödeyecek

7352 sayılı kanunun 1 inci maddesiyle VUK’na eklenen Geçici 33. Madde ile 31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilecek ve bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecektir. Başka bir anlatımla 31.12.2023 Tarihinde yapılacak enflasyon düzeltmesi sonucu bulunan farklar vergi matrahını etkilemeyecektir.

Ancak 2024 ve müteakip yıllarında enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşması halinde yapılacak düzeltmeler vergi matrahlarını etkileyecek fazla yahut az vergi ödenmesi sonucunu doğuracaktır. Hatırlanacağı üzere enflasyon muhasebesinin uygulanması için fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde % 100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması gerekmektedir.

Geçtiğimiz günlerde açıklanan Orta Vadeli Planda beklenen enflasyon oranları 2023 Yılı için %65 2024 Yılı için ise %33 olarak öngörülmüştür. Çok muhtemeldir ki sonraki yıllarda da enflasyon başımıza bela olmaya devam edecek ve enflasyon muhasebesiyle boğuşmak zorunda kalacağız.

Enflasyon muhasebesi ile paranın satın alma gücündeki değişmeler sonucu gerçek durumu ifade edemeyen mali tabloların, gerçek durumu yansıtır hale getirilerek, vergilemenin enflasyonun etkisinden arındırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda mükellefler mali tablolardaki parasal olmayan kıymetlerini düzeltme katsayıları ile çarpmak suretiyle güncelleyecek ve vergi matrahlarının temelini teşkil edecek mali tablolarını enflasyondan arındırılmış olarak düzenleyeceklerdir.

Düzeltmeye esas bilançolardaki parasal olmayan Aktif ve Pasif kıymetler enflasyon muhasebesi kapsamında güncellenecek olup parasal olmayan aktif kıymetlerin toplamı pasif kıymetler toplamından fazla olursa gelir etkisi oluşturarak finansal tablolara kâr olarak yansıyacak, parasal olmayan pasif kıymetlerin toplam tutarı aktif kıymetlerin toplam tutarından fazla olması halinde gider etkisi oluşturarak zarar yansıyacaktır.    

Bilançolardaki parasal ve parasal olmayan kıymetler aşağıdaki gibidir;

Parasal Kıymetler	Parasal Olmayan Kıymetler
Kasa	Tesis, Makine ve Cihazlar
Alıcılar	Demirbaşlar
Banka Kredileri	Birikmiş Amortismanlar
Satıcılar	Sermaye
	Yasal Yedekler

Parasal olmayan kıymetlerden Tesis, Makine ve Cihazlar, Demirbaşlar Aktif kıymet olup, Birikmiş Amortismanlar, Sermaye ve Yasal Yedekler Pasif Kıymetleri oluşturmaktadır. Basitçe örneklendirmek gerekirse; Enflasyon muhasebesi kapsamında düzeltmeler yapılmış ve fark tutarlar belirlenmiş olsun;

AKTİF KIYMETLER FARKI			PASİF KIYMETLER FARKI
Tesis, M. ve Cihazlar E. F.	10	Sermaye E. F.	15
Demirbaşlar E. F.	5	Birikmiş Amortismanlar E. F.	2
		Yasal Yedekler E. F.	3
Toplam	15	Toplam	20

Pasif 20-Aktif 15= 5

Pasif Kıymetlere ilişkin bulunan enflasyon fark tutarı Aktif Kıymetler için bulunan fark tutarından fazla olduğundan gider etkisi oluşturarak mali tablolara zarar yansıyacak ve vergi matrahını düşürecektir.    

Enflasyon muhasebesi çok detaylı ve incelikli hesaplamalar gerektirmektedir. Yıl sonunun yaklaştığı şu günlerde Meslek Mensuplarının bu alanda fazlaca ter dökeceği anlaşılmaktadır.    

Özetle

• 31/12/2023 tarihli mali tablolara enflasyon muhasebesi uygulanacak ve oluşan Kar/Zarar vergi matrahını etkilemeyecektir.
• 2024 ve müteakip yıllarda şartlar oluşması halinde enflasyon muhasebesi uygulanacak ve bulunan enflasyon farkları vergi matrahını etkileyecek.
• 2024 ve sonrasında Sermayesi ve Yasal Yedekleri / Özkaynakları güçlü olan firmalar enflasyon muhasebesi uygulanması halinde daha az vergi ödeyecektir.

09.10.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.