Yusuf Akdağ
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akdagyusuf@hotmail.com

Karşılaştırmalı Örneklerle Alkol ve Sigarada ÖTV Artışı

1.      GİRİŞ

Bazı malların özel tüketim vergisi tutarlarının yeniden belirlenmesi hakkında 30 Kasım 2016 tarih ve 9567 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 01 Aralık 2016 Tarih ve 29905 Sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak, yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yazımızda ise Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listede yer alan alkollü içecekler, tütün ve tütün içeren mamullere yapılan özel tüketim vergisi artışları üzerinde durulacaktır.

2.      ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ TUTARLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

2016/9567 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin Eki Karar sonucunda 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan bazı malların asgari maktu vergi tutarları ile (B) cetvelinde yer alan malların maktu vergi tutarları yeniden belirlenmiştir.

Buna göre söz konusu Kararın 2’ nci maddesi ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli (III) sayılı listenin (A) ve (B) cetvelinde yer alan malların yeniden belirlenen vergi tutarları en son uygulanan vergi tutarları ile karşılaştırmalı olarak aşağıda yer verilmeye çalışılmıştır.

(III) SAYILI LİSTE

(A) CETVELİ
G.T.İ.P. No	Mal İsmi	Vergi Oranı (%)	Yeni Asgari Maktu Vergi Tutarı (TL)		Eski Asgari Maktu Vergi Tutarı (TL	Fark (TL)
2202.10.00.00.13	Kolalı Gazozlar	25	-		-
2203.00	Malttan üretilen biralar	63	1,1691		1,0628	0,1063
22.04	Taze üzüm şarabı (kuvvetlendirilmiş şaraplar dahil); üzüm şırası (20.09 pozisyonunda yer alanlar hariç) (2204.10 köpüklü şaraplar ve 2204.30 diğer üzüm şıraları hariç)	0	5,7476		5,7476
2204.10	Köpüklü şaraplar	0	38,8303		38,8303
22.05	Vermut ve diğer taze üzüm şarapları (bitkiler veya kokulu maddelerle aromalandırılmış) (2205.10,10.00.00, 2205.10.90.00.12 hariç)	0	58,6046		53,2769	5,3277
2205.10.10.00.00	Alkol derecesi hacim itibariyle % 18 veya daha az olanlar	0	46,5387		42,3079	4,2308
2206.00	Fermente edilmiş diğer içecekler (elma şarabı, armut şarabı, bal şarabı gibi), tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan fermente edilmiş içeceklerin karışımları ve fermente edilmiş içeceklerle alkolsüz içeceklerin karışımları	0	5,7476		5,7476	0
2205.10.90.00.12	Alkol derecesi hacim itibariyle % 22'den fazla olanlar	0	171,0694		155,5176	15,5518
2207.20	Alkol derecesi ne olursa olsun tağyir (denatüre) edilmiş etil alkol ve damıtım yoluyla elde edilen diğer alkollü içkiler (Alkol derecesi ne olursa olsun tağyir (denatüre) edilmiş etil alkol hariç)	0	171,0694		155,5176	15,5518
22.08	Alkol derecesi hacim itibariyle % 80'den a z olan tağyir (denatüre) edilmemiş etil alkol; damıtım yoluyla elde edilen alkollü içkiler, likörler ve diğer alkollü içecekler [(2208.90.91; 2208.90.99) Alkol derecesi hacını itibariyle %80'den az olan tağyir (denatüre) edilmemiş etil alkol hariç, (2208.20; 2208.50; 2208.60; 2208.70 ve 2208.90 hariç)]	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.20	Üzüm şarabı veya üzüm cibresinin damıtılması yolu ile elde edilen alkollü içkiler	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.50	Cin ve Geneva	0		152,1361	138,3055	13,8306
2208.60	Votka (2208.60.91.00.00,2208.60.99.00.00 hariç)	0		152,1361	138,3055	13,8306
2208.60.91.00.00	Muhtevası 2 litreyi geçmeyen kaplarda olanlar (Alkol derecesi hacim itibariyle % 45.4'den fazla olanlar)	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.60.99.00.00	Muhtevası 2 litreyi geçen kaplarda olanlar (Alkol derecesi hacim itibariyle % 45.4'den fazla olanlar)	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.70	Likörler	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.90	Diğerleri (2208.90.48.00.11,2208.90.71.00.11 hariç)	0		171,0694	155,5176	15,5518
2208.90,48.00.11	Rakı (Muhtevası 2 litreyi geçmeyen kaplarda olanlar)	0		148,3335	134,8486	13,4849
2208.90.71.00.11	Rakı (Muhtevası 2 litreyi geçen kaplarda olanlar)	0		148,3335	134,8486	13,4849

 

(B) CETVELİ
G.T.İ.P. No	Mal İsmi	Vergi Oranı (%)	Asgari Maktu Vergi Tutan (TL)	Yeni Maktu Vergi Tutarı (TL)		Eski Maktu Vergi Tutarı (TL)		Fark  (TL)
2402.10.00.00.11	Tütün içeren purolar	40	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
2402.10.00.00.12	Uçları açık purolar	40	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
2402.10.00.00.19	Sigarillolar	40	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
2402.20	Tütün içeren sigaralar	65,25	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
2402.90.00.00.00	Diğerleri (Tütün yerine geçen maddelerden yapılmış purolar, uçları açık purolar, sigarillolar ve sigaralar)
	-Tütün yerine geçen maddelerden yapılmış purolar, uçları açık purolar ve sigarillolar	40	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
	-Tütün yerine geçen maddelerden yapılmış sigaralar	65,25	0,2280	0,3246		0,2546		0,07
2403.10	İçilen tütün (Herhangi bir oranda tütün yerine geçen maddeleri içersin içermesin) (2403.10.10.00.19 ve 2403.10.90.00.19 hariç)	65,25	0,2280	0,3246	0,2546		0,07
2403.10.10.00.19	Diğerleri (Net muhtevası 500 gramı geçmeyen ambalajlarda olanlar)	65,25	0,0595	0,3246	0,2546		0,07
2403.10.90.00.19	Diğerleri (Net muhtevası 500 gramı geçen ambalajlarda olanlar)	65,25	0,0595	0,3246	0,2546		0,07
2403.99.10.00.00	Enfiye ve çiğnemeye mahsus tütün	65,25	0,2280	0,3246	0,2546		0,07

Ayrıca Kararın 2’ nci maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer aldığı üzere 2017 yılı Ocak-Haziran dönemi için 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunun 12’ nci maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmünün yukarıdaki tabloda yer alan, (III) sayılı listenin (A) cetvelindeki asgari maktu vergi tutarları ile (B) cetvelindeki maktu vergi tutarları hakkında uygulanmayacağı düzenleme altına alınmıştır.

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunun 12’ nci maddesinin (3) numaralı fıkrasında ise “(III) sayılı listedeki mallar için belirtilen asgari maktu vergi tutarları veya Bakanlar Kurulunca bunlara ilişkin belirlenen en son asgari maktu vergi ve maktu vergi tutarları, ocak ve temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılır. Bakanlar Kurulu, uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye veya belirleyeceği mallar ve aylar itibarıyla yeniden belirlenmiş sayılan tutarların uygulanmamasına karar vermeye yetkilidir.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir. Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere 2017 yılı Ocak-Haziran dönemine mahsus olmak üzere söz konusu asgari maktu vergi tutarları ile maktu vergi tutarlarına ÜFE oranında endeksleme yapılmayacaktır.

3.      ALKOLLÜ İÇECEKLERDE VE TÜTÜN MAMÜLLERİNDEKİ FİYAT DEĞİŞİKLİKLERİNE ÖRNEKLER

2016/9567 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı sonucunda 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli (III) sayılı listenin (A) ve (B) cetvelinde yer alan malların yeniden belirlenen vergi tutarları en son uygulanan vergi tutarlarına yazımızın 2’ inci bölümünde karşılaştırmalı olarak ayrıntılı şekilde yer verilmiştir. Konunun daha kolay anlaşılabilmesi amacıyla aşağıda örnekler yer verilmiştir.

Örnek: 30/12/2016 tarihi itibarıyla perakende satış fiyatı 12 TL olan 1 paket (20 adet dal) sigaranın ÖTV değişikliği sonrası 01.12.2016 tarihi itibariyle fiyat değişikliği aşağıdaki şekilde hesaplanabilir. (Nispi ÖTV Oranı %65,25, Asgari Maktu Vergi Tutarı 0,2280 TL, Eski Maktu Vergi Tutarı 0,2546 TL, Yeni Maktu Vergi Tutarı 0,3246 TL olarak dikkate alınmıştır.)[1]

	Eski Durum	Yeni Durum
Perakende Satış Fiyatı	12 TL	12 TL
KDV Matrahı	12/1,18=10,1695	12/1,18=10,1695
KDV Tutarı	1,8305	1,8305
Nispi ÖTV Oranı	0,6525	0,6525
Nispi ÖTV Tutarı	12 x 0,6525= 7,83 TL	12 x 0,6525= 7,83 TL
Asgari Maktu ÖTV Tutarı	20 adet x 0,2280=4,56 TL	20 adet x 0,2280=4,56 TL
ÖTV Tutarı* (7,83>4,56)	7,83 TL	7,83 TL
Maktu ÖTV Tutarı	1 paket x 0,2546= 0,2546	1 paket x 0,3246= 0,3246
Toplam ÖTV	7,83+0,2546= 8,0846	7,83+0,3246= 8,1546
Toplam Vergi	1,8305 + 8,0846= 9,9151	1,8305 + 8,1546= 9,9851

* Asgari maktu vergi tutarı ile nispi vergi tutarı karşılaştırılır hangisi yüksek ise o dikkate alınır.

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere perakende satış fiyatı 12 TL olan sigarada yapılan ÖTV değişikliği sonrasında maktu vergi tutarındaki 0,07 TL artış nedeniyle satıcı firmalar tarafından nihai tüketicilere fiyat yansıtması yapılması kuvvetle muhtemeldir. Satıcı firmalar tarafından fiyatlarda ayrıca yapılması muhtemel zamlar oranında da tüketiciye yansıyacak KDV ve ÖTV tutarının değişeceği unutulmamalıdır.

Örnek: 30/12/2016 tarihi itibarıyla perakende satış fiyatı 105,50 TL olan 100’ lük bir şişe rakının, vergiler hariç fiyatı 35,4674 TL olup ÖTV değişikliği sonrası 01.12.2016 tarihi itibariyle yeni fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanabilir. (Rakının %40 alkol içerdiği, eski asgari maktu vergi tutarının 134,8486 TL, yeni asgari maktu vergi tutarının 148,3335 TL olduğu, nispi vergi oranının=%0 olduğu, satıcı firma tarafından ayrıca fiyat zammı yapılmadığı varsayılmıştır.) [2]

	Eski Durum	Yeni Durum
Rakının Vergiler Hariç Fiyatı	35,4674 TL	35,4674 TL
1 Litrede Yer Alan Alkol Oranı	%40	%40
Asgari Maktu Vergi	134,8486 TL	148,3335 TL
1 Litre İçin Asgari Maktu Vergi	(0,40 x 134,8486=) 53,9394 TL	(0,40 x 148,3335=) 59,3334 TL
Nispi ÖTV Tutarı	0 TL	0 TL
Hesaplanan ÖTV*	53,9394 TL	59,3334 TL
KDV Matrahı	(35,4674+53,9394=) 89,4068 TL	(35,4674+59,3334 =) 94,8008 TL
Hesaplanan KDV	(89,4068x%18=)16,0932 TL	(94,8008x%18=) 17,0641
Perakende Satış Fiyatı (Net Fiyat+ÖTV+KDV)	(35,4674+53,9394+16,0932)= 105,50 TL	(35,4674+59,3334+17,0641=) 111,86 TL

* Asgari maktu vergi tutarı ile nispi vergi tutarı karşılaştırılır hangisi yüksek ise o dikkate alınır.

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere perakende satış fiyatı 105,50 TL olan 100’ lük Rakı fiyatının yapılan ÖTV değişikliği sonrasındaki fiyatı (111,86 -105,50) 6,36 TL artacaktır.

Örnek: 30/12/2016 tarihi itibarıyla perakende satış fiyatı 6,25 TL olan 50 cl (yarım litre) kutu biranın, vergiler hariç fiyatı 2,6396 TL olup ÖTV değişikliği sonrası 01.12.2016 tarihi itibariyle yeni fiyatı aşağıdaki şekilde hesaplanabilir. (Biranın alkol derecesinin 50, eski asgari maktu vergi tutarının 1,0628 TL, yeni asgari maktu vergi tutarının 1,1691 TL olduğu, nispi vergi oranının=%63 olduğu, satıcı firma tarafından ayrıca fiyat zammı yapılmadığı varsayılmıştır.) [3]

	Eski Durum	Yeni Durum
Biranın Vergiler Hariç Fiyatı	2,6396 TL	2,6396 TL
1 Litrede Yer Alan Alkol Oranı	%5	%5
0,5 lt Asgari Maktu Vergi	1,0628 TL/2= 0,5314 TL	1,1691 TL/2= 0,5846
Asgari Maktu Vergi	(5 x 0,5314=) 2,657 TL	(5 x 0,5846=) 2,923 TL
Nispi ÖTV Oranı	%63	%63
Nispi ÖTV Tutarı (Net TutarxNispi ÖTV Oranı)	2,6396x%63=1,6629 TL	2,6396x%63=1,6629 TL
Hesaplanan ÖTV*	2,657 TL	2,923 TL
KDV Matrahı	(2,657+2,6396 =)5,2966 TL	(2,923 +2,6396 =)5,5626 TL
Hesaplanan KDV	(5,2966 x%18=)0,9533 TL	(5,5626 x%18=) 1,0013 TL
Perakende Satış Fiyatı (Net Fiyat+ÖTV+KDV)	(2,6396+2,657+0,9533)= 6,25 TL	(2,6396+2,923+1,0013=) 6,56 TL

* Asgari maktu vergi tutarı ile nispi vergi tutarı karşılaştırılır hangisi yüksek ise o dikkate alınır.;

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere perakende satış fiyatı 6,25 TL olan 50 cl’ lik Bira fiyatının yapılan ÖTV değişikliği sonrasında fiyatı (6,56 -6,25) 0,31 TL artacaktır.

 

---

[1] Yusuf AKDAĞ, Özel Tüketim Vergisi’nin Muhasebeleştirilmesi ve e-Beyanı, Vergi Müfettişleri Derneği, Kasım 2015, s.269

[2] Yusuf AKDAĞ, Özel Tüketim Vergisi’nin Muhasebeleştirilmesi ve e-Beyanı, Vergi Müfettişleri Derneği, Kasım 2015, s.254

[3] Yusuf AKDAĞ, Özel Tüketim Vergisi’nin Muhasebeleştirilmesi ve e-Beyanı, Vergi Müfettişleri Derneği, Kasım 2015, s.362

07.12.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.