Memzuç; Osmanlıca kökenli bir kelime olup ‘bitişik, karışık, karışmış, birlik olmuş’ anlamlarına gelmektedir. Finans literatüründe ise bankalar nezdinde kredi limiti ve riski bulunan şirketlerin toplam limit-risklerinin ayrıntılı olarak derlendiği, toplandığı bir tablo olarak karşımıza çıkmaktadır.
Merkez Bankası, her ay finans kurumlarından ( mevduat bankaları, katılım bankaları, leasing ve factoring şirketleri) kredi limit ve kullandırımlarına ilişkin rapor temin etmektedir. Her bir finans kurumu, bu raporu şirketler bazında hazırlayıp Merkez Bankası’na raporlamaktadır. Merkez Bankası da, tarafına ulaşan bu raporları derleyip, birleştirip yeniden finans kurumlarının kullanımına ve bilgilenmelerine sunmaktadır. Böylelikle herhangi bir şirketin tüm finans kurumlarından o ay için kullandığı krediler, tahsis edilen yeni kredi limitleri, temerrüde düşen unsurları kısaca kredi özeti belirlenmektedir. Memzuç kayıtları olarak tanımlanan bu rapor sadece finans kurumlarının ulaşabileceği ortak bir portal – bilgi sistemleri üzerinden takip edilebilmektedir. Finans kurumları memzuç kayıtlarını takip ederek ilgili şirketin sadece kendi nezdindeki durumunu değil, tüm kurumlardaki kredibilitesini görmektedir. Son tahlilde memzuç, resmi bir kurum olan Merkez Bankası aracılığı ile istihbarat bilgi paylaşımı olarak nitelendirilebilir. Memzuç kayıtları cari dönemin yaklaşık 1,5-2 ay öncesini yansıtmaktadır. Tarih aralığı verilerek de alınabilen bu tablo şirketlerin geçmiş dönemleri ile de kredibilite karşılaştırması yapılabilme imkanı sunmaktadır.
Memzuç kayıtlarının içeriğine baktığımızda geniş bir yelpaze ile karşılaşıyoruz. Nakdi ve gayri nakdi krediler, Türk Lirası ve dövizle yapılan işlemler, leasing ve factoring işlemleri, takipteki ya da gecikmiş borçlar tablonun ana unsurlarını oluşturmaktadır. Ayrıca ilgili şirketin hangi sayıda finans kurumu ile çalıştığı belirtilmektedir. Ancak hangi bankalar olduğu yer almamakta sadece sayı olarak sunulmaktadır. Diğer yandan limitlerine ilişkin teminat şartı da gizli tutulmaktadır.
Bu noktada; bir şirketin mali işler ya da finans yöneticisi bazı dönemlerde memzuç kayıtlarını çalıştığı herhangi bir bankadan temin edebilir. Böylelikle kendi kayıtları ile memzuç kayıtlarını karşılaştırabilir. Aralarında herhangi bir fark olduğunu tespit ederse ilgili birimlere başvuru yapabilir. Şirketleri hakkında diğer kurumların yanlış ya da eksik bilgi edinimini önleyebilir.
Finans kurumları, memzuç kayıtlarını incelerken öncelikle kredilerde herhangi bir gecikme ya da ödeyememe pozisyonunun varlığını analiz ederler. Takipteki kredilerin hacmine göre kendi pozisyonlarını belirleyip gerekirse politika değişikliğine gidebilirler.
Özetle; memzuç kayıtları finans kurumları içinde sıklıkla kullanılan bir bilgi paylaşım sistemidir. Bu tablonun doğru okunması için içerdiği kodları ve anlamları bilmek analizlere yardımcı olacaktır.
Memzuç Kodları ve İçeriği
Merkez Bankası tarafından sunulan memzuç kayıtlarının bazı kod ve açıklamaları aşağıdaki gibidir.
|
NAKDİ KREDİLER - TL |
|
|
|
||
|
|
|||||
100 |
Nakdi Krediler |
|
||||
101 |
Dövize Endeksli Krediler |
|
||||
102 |
Nakdi Krediler - Fimalarca Yurtdışından Kullanılan Krediler |
|||||
132 |
Tüketici Finansman Kredileri |
|
||||
|
|
|||||
|
NAKDİ KREDİLER - YABANCI PARA |
|
||||
|
|
|||||
150 |
Nakdi Krediler |
|
||||
152 |
Nakdi Krediler - Fimalarca Yurtdışından Kullanılan Krediler |
|||||
|
|
|||||
|
GAYRİ NAKDİ KREDİLER - TL |
|
||||
|
|
|||||
200 |
Teminat Mektupları |
|
||||
|
|
|||||
|
GAYRİ NAKDİ KREDİLER - YABANCI PARA |
|
||||
|
|
|||||
250 |
Teminat Mektupları |
|
||||
252 |
Akreditif |
|
||||
|
|
|||||
|
DİĞER |
|
||||
|
|
|||||
300 |
Tasfiye Olunacak Alacaklar |
|
||||
302 |
Zarar Niteliğindeki Krediler |
|
||||
312 |
Tahsili Gecikmiş Tüketici Finansman Kredileri |
|
||||
313 |
Kanuni Takipteki Tüketici Finansman Kredileri |
|
||||
|
|
|||||
|
LEASİNG |
|
||||
|
|
|||||
600 |
Finansal Planlama Bedelleri - TL |
|
||||
650 |
Finansal Planlama Bedelleri - Yabancı Para |
|
||||
|
|
|||||
|
FACTORİNG |
|
||||
|
|
|||||
700 |
Factoring Alacakları - TL |
|
||||
750 |
Factoring Alacakları - Yabancı Para |
|
||||
760 |
Tahsili Gecikmiş Faktoring Alacakları |
|
||||
761 |
Kanuni Takipteki Faktoring Alacakları |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
22.05.2015
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.