Yılmaz Velioğlu
Bilim Uzmanı
MBA-Finans Direktörü
yilmazvelioglu@hotmail.com

Yönetim Muhasebesi’nde Bir Uygulama Aracı:Kurumsal Karne

1-Kurumsal Karne Kavramına Genel Bakış

Yönetim muhasebesinin uygulama alanına giren Kurumsal Karne (Balanced scorecard); ilk kez, Robert Kaplan ve David Norton isimli akademisyenler tarafından 1992 yılında geliştirilmiş ve sonrasında tüm dünyada, uluslararası birçok firmada tatbik edilmiştir. Ülkemizde de uygulanan bu yöntem, sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte değişen yönetim muhasebesi tekniklerine iyi bir örnektir.

Kurumsal karne kavramı, işletmenin mali tablolar dışında kalan, fakat fevkalade önem arzeden bilgilerinin ölçülebilir hale getirilerek bir bütün halinde değerlendirilmesi anlamına gelen bir yönetim stratejisidir. Tanımda kullanılan strateji kavramı, bilinçli olarak seçilmiştir. Kurumsal karne, bir felsefe, strateji oluşturma ve sürekliliğini sağlama çabası olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bir işletmenin son tahlildeki amacı tabii ki kar ve hisse senedi birim fiyatını maksimize etmektir. Bunun için mali tabloların analizi, seyrinin takibi ve bir amaç etrafında devamlılığının sağlanması araç olarak kullanılır. Bunların yanında, bu analizlerde kullanılmayan, müşteri ilişkileri, tedarikçi yönetim süreci, teknoloji güncellemeleri, çalışanların motivasyonu, iç süreçler de şirketi geleceğe taşımak için son derece önemlidir. İşte bu noktadaki eksikliği, kurumsal karne yöntemi doldurmaktadır.

Kurumsal karne yaklaşımı bu amacı 4 perspektif dahilinde bir araya getirmektedir. Bunlar:

• Finansal Perspektif
• Müşteri Perspektifi
• İç Süreçler Perspektifi
• Öğrenme ve Büyüme (Çalışanlar) Perspektifi

Kurumsal karne yöntemini stratejik karne olarak da adlandırabiliriz. Birinci perspektif olan finansal perspektifi, mali tablolar yardımı ile edinebiliriz. Fakat diğer perspektifleri de ölçülebilir hale getirip, bir bütün olarak sunmamız gereklidir. ‘Ölçemezseniz yönetemezsiniz’ felsefesi, kurumsal karneyi tanımlayan ana söylem olarak dikkatimizi çekmektedir.

Kurumsal karne yöntemini uygulayacak bir firma her şeyden önce; şirketin misyon-vizyon-hedef ve stratejilerini belirlemelidir. Misyon; şirketin var olduğu piyasada rakipleri ile baş edebilme fonksiyonlarını ortaya koyarak, işletmenin varlık nedenini sunar. Vizyon;  şirketin gelecekte nasıl algılanmak istediğine atıfta bulunmalıdır.

 

2- Kurumsal Karne’de Strateji Haritası Hazırlama

İşletme; misyon, vizyon ve hedeflerini belirledikten sonra; 4 perspektif için ölçülebilir kriterleri; ölçüm kriterlerini belirlemelidir. Örneğin; iç süreçler perspektifinde malın müşteriye ulaştırılma süresini 2 gün gibi; somut bir standarda bağlamalıdır. Böylelikle işletmenin standartları ile gerçekleşen durumu karşılaştırılabilecektir.

Dört perspektifin, kendi içinde ne anlama geldiğini aşağıdaki özet bilgilerle sunabiliriz.:

 

1-     Finansal Perspektif: Gelir ve karı arttırma çabaları

2-     Müşteri Perspektifi: Mevcut müşterilerin memnuniyeti, yeni müşteriler edinme çabaları

3-     İç Süreçler Perspektifi: İşleri daha iyi, hızlı ve kaliteli yapma çabaları

4-     Öğrenme ve Büyüme Perspektifi: Çalışanların bilgi ve becerilerini, motivasyonlarını arttırma çabaları

 

3- Kurumsal Karne Uygulamalarına Bir Örnek:

 

Ülkemizde yeni TTK’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte, artık daha şeffaf bir şirket yönetim tarzı ile karşılaşacağız. Bu süreçte, muhasebe uygulamalarında yönetim muhasebesinin ağırlık kazanacağı bir dönemin bizleri beklediği kanaatindeyim. Yönetim Kurulları’nın sorumluluğu arttıkça, işletmelerin her kademesinde ölçüm ve değerlendirme daha da önemli hale gelecektir.

 

İşte bu ortamda; meslektaşlarımıza önerimiz, şirket yönetimlerine aşağıda örneğini verdiğimiz kurumsal karne uygulamalarını sunmalarıdır. Böylelikle verimliliğe giden stratejiler; gerek mali işler gerekse diğer işletme fonksiyonlarının bütünleşmesi ile şirket yönetimlerine yol gösterebilecektir.

YILMAZ VELİOĞLU  AŞ - KURUMSAL KARNE UYGULAMA ÖRNEĞİ
AMAÇ	ÖLÇÜM KRİTERİ	HEDEF	GERÇEKLEŞEN
1- FİNANSAL PERSPEKTİF
Firma Değerinin Arttırılması	Pazar payı	6%	8%
	Verimliliğe Bağlı Faaliyet Karı Artışı	1.500.000,00 TL	1.300.000,00 TL
	Büyümeden Kaynaklı Faaliyet Karı Artışı	2.200.000,00 TL	2.350.000,00 TL
2- MÜŞTERİ PERSPEKTİFİ	Gelir Artışı	10%	11%
	Yeni Müşteri Kazanma	4	6
	Geçen Seneden Korunan Müşteri Sayısı	100%	100%
3- İÇ SÜREÇLER PERSPEKTİFİ
A- Tedarik Süreçleri	Zamanında Teslimat	100%	90%
	Siparişten Teslimata Kadar Geçen Zaman	45 gün	54 gün
	Ayıplı Mal	2%	3%
B- Üretim Süreçleri	Toplam Maliyet /Satışlar	70%	72%
	Birim Mamul Maliyeti	3 Euro	3 Euro
	Makine Arıza Sayıları(Aylık)	15	13
C-Yasal ve Sosyal Süreçler	İş kazası  (Aylık)	0	2
	Burs Verme Tutarı	70.000,00 TL	70.000,00 TL
D- Müşteri Hizmetleri Süreçleri	Müşteri Şikayetlerinin Giderilme Süresi	2 gün	2 gün
	Müşteri Şikayetleri Sayısı	5	13
4- Öğrenme ve Büyüme Stratejisi
	Çalışanların Tatmini	100%	90%
	Eğitime Katılan Personel Oranı	80%	80%
	Süreç Yönetiminde Yetkili Kılınan Personel Oranı	25%	20%

11.06.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.