Yalçın Pekgöz
Yeminli Mali Müşavir
E.Vergi Müfettişi
yalcin.pekgoz@prodenetim.com

İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS)

I. GİRİŞ

Mükelleflerin, 5.000 TL’yi aşan ve işlem türü itibarıyla YMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan iadeleri, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme sonucu iade öngörülmüşse, inceleme yapılmadan teminat gösterilmesi halinde KDV iade talepleri yerine getirilir. Her ne kadar teminat olarak 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan iktisadi kıymetlerden bir veya bir kaçı gösterilebilse de, mükelleflerin büyük bir çoğunluğu banka teminat mektubunu tercih etmektedir. Banka teminat mektubunun Bankacılık Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan bankalar tarafından, paraya çevrilmeleri konusunda hiçbir sınırlayıcı şart taşımayacak biçimde düzenlenmiş, kesin ve süresiz teminat mektubu niteliğinde olması gerekmektedir. İTUS sertifikası bulunmayan mükellefler iade talep ettikleri tutarın tamamı kadar teminat vermelidirler. Şartları sağlayan ve indirimli teminat uygulamasından yararlanan sertifika sahibi mükellefler ise iade miktarının KDVGUT’nde belirlenen sınırı aşan kısmının (% 8)’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için %4’ü) için teminat verir. İndirimli teminat uygulama sistemi banka teminat mektubu kullanan mükelleflerin kredi limitlerinin azalmasını önleyecek ve bankalara daha az komisyon ödemelerini sağlayacaktır. Makelemizin bundan sonraki bölümlerinde İTUS sertifikası kapsamına giren mükellefler, İTUS sertifikası uygulamasına göre iade taleplerinin yerine getirilmesi ve İTUS sertifikasının hangi durumlarda iptal edilebileceği açıklanacaktır.

II. İTUS SERTİFİKASI ALMAK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

İTUS sertifikası aşağıdaki genel ve özel şartları taşıyan mükelleflere bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı (bulunmayan yerlerde Defterdarlık) tarafından verilir.

A-) Genel Şartlar

Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde;

1- Vergi mükellefiyetinin bulunması,

2- Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,

3- Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir vergisi stopajı, ÖTV ve KDV (tevkifat hariç) uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),

4- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmamış veya tutulmuşsa genel esaslara dönülmüş olması,

5- Cari takvim yılı da dâhil olmak üzere son iki takvim yılına ilişkin tam tasdik sözleşmesi bulunması.

Başvuru tarihi itibarıyla;

6- KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması,

7- Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın

ihlali sayılmaz).

8- Sertifika başvurusundan önceki, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemi itibarıyla haklarında yazılmış YMM ve/veya vergi inceleme raporlarının olumlu olması.

B-) Özel Şartlar

Genel şartları sağlayan mükelleflerin ayrıca aşağıdaki özel şartları da taşımaları gerekmektedir. Özel şartlar ise imalatçı ve imalatçı-ihracatçılar, diğer ihracatçılar ve diğer iade hakkı doğuran işlemleri yapan mükellefler bakımından üç ayrı bölümde belirlenmiştir.

1- İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından İmalatçılar ve İmalatçı-İhracatçılar İçin Özel Şartlar

a- İlgili sicile kayıtlı olunması,

b- Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı ATİK’lerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 100.000 TL’yi aşması,

c- Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğu kapasite raporuyla teyit edilmesi,

d- İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştırılması olarak belirlenmiştir. (İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz. Hesaplamada, ihracatın gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.)

Genel ve özel şartları birlikte karşılayan  imalatçılar ve imalatçı-ihracatçı mükelleflere başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde İTUS sertifikası verilir.

2- İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç) İçin Özel Şartlar

Genel şartları taşıyan diğer İhracatçılardan (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç);

Son üç takvim yılı itibarıyla yıllık 4 milyon ABD Doları veya,

Son beş takvim yılı itibarıyla yıllık 2 milyon ABD Doları ve üzerinde ihracat yapanlara,

Bu şartları sağladıkları tarihi takip eden yılbaşından itibaren geçerli olmak üzere İTUS sertifikası verilir.

3- Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından Özel Şartlar

Yukarıdaki kapsama girmeyen ve genel şartları taşıyan diğer mükellefler aşağıda belirtilen özel şartları karşılamalıdır.

a- Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir

vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az aşağıdaki tutarlar sağlanmalıdır:

• Aktif toplamı 40.000.000 TL,
• Maddi duran varlıkları toplamı 10.000.000 TL,
• Öz sermaye tutarı 20.000.000 TL,
• Net satışları 50.000.000 TL,

b) Cari yıl dahil, başvuru tarihinden önceki takvim yılında vergi dairesine verilmiş muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 50 veya daha fazla olmadır. (Hesaplamada işlemin gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.)

III. İTUS SERTİFİKASI UYGULAMASINA GÖRE İADE TALEPLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİ VE BELGENİN İPTALİ

Hem genel hem de özel şartları birlikte taşıyan mükelleflerin bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde, şartları taşıyıp taşımadıklarına ilişkin incelemeler yapılır ve başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “İTUS Sertifikası” verilir.

İTUS sertifikasına sahip mükellefler iade miktarının belirlenen sınırı aşan kısmının (% 8)’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için %4’ü) için teminat verip KDV iade talebinde bulunabileceklerdir.

Teminat verilerek gerçekleştirilen nakden iade talepleri, nakit iade talebine ilişkin dilekçe ve teminatın yanı sıra ibrazı gerekli diğer belgelerin tamamlanıp KDVİRA sistemi tarafından “KDV İadesi Kontrol Raporu”nun üretilmesinden ve varsa yapılması gereken teyitlerin (örneğin, mal ihracatında gümrük beyannameleri ve usulüne uygun olarak gösterilmiş teminat mektupları ile varsa onaylı özel faturaların teyidi) yapılmasından sonra 10 gün içinde yerine getirilir.

Mükelleflerin YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile talep edilen nakden iadelerinde, artırımlı teminat uygulamasını tercih etmeleri halinde ise, nakden iadesi talep edilen tutarın %120’si oranında (İTUS sertifikası sahibi mükellefler için %60’ı oranında) banka teminat mektubu verilmesi halinde, iade işlemi beş iş günü içinde gerçekleştirilir.

Teminat, aksi belirtilmedikçe, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür. Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat VİR sonucuna göre çözülür. İTUS sertifikasının iptalini gerektiren bir neden olmadığı sürece, sonraki iade taleplerinde indirimli teminat uygulamasına devam edileceği ve YMM raporunun da yine altı ay içinde ibraz edilmesinin istenecektir.

Kendilerine İTUS sertifikası verilen mükelleflerle ilgili olarak, aşağıdaki hususlardan herhangi

birisinin gerçekleşmesi halinde İTUS sertifikası iptal edilir.

a) Özel şartlarda belirtilen koşullardan tutarlarla ilgili olanlar dışındaki şartları kaybeden mükellefler ile anılan bölümde belirtilen tutarlarda ve çalıştırılan işçi sayılarında % 25'i aşan bir azalma meydana geldiği anlaşılan mükelleflerin sertifikaları iptal edilir.

Mükelleflerin özel şartlarda belirlenmiş tutarlar karşısındaki durumu, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihi, ortalama işçi sayısına ilişkin şart karşısındaki durumu ise her bir muhtasar beyannamenin verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tespit edilir.

b) Defter ve belgelerini 213 sayılı Kanundaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikaları sürenin dolduğu günü takip eden gün iptal edilir.

c) Vergi borçlarını, vadesinde ödemediği anlaşılan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün

içinde 6183 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde öngörülen ödeme emri veya alacağın teminata bağlanmış olması halinde 56ncı maddesinde öngörülen yazı tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikası iptal edilir.

Ancak, takip edilen vergi borcunun yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması

halinde; yargı kararının İdare'ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde “İTUS Uygulaması” kapsamında işlem yapılır.

ç) Mükellef hakkında sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iade taleplerinde indirimli teminat hükümleri uygulanmaz ve sertifika iptal edilir.

Olumsuz rapora dayanılarak yapılan tarhiyatın yargı kararları ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar sertifika verilir. Yapılan tarhiyatın yargı kararları ile kısmen veya tamamen onaylanması halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için genel şartlar bölümünde belirtilen şartları tekrar sağlaması gerekir. Yargı kararından önce, mükellefin gerekli şartları yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi olduğu tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmayı gerektirecek şartların ortaya çıkmaması ve genel şartlar bölümünde belirtilen şartları taşıması kaydıyla, 24 aylık sürenin sonunda mükellefe tekrar sertifika verilir.

V. SONUÇ

Hem genel hem de özel şartları birlikte taşıyan mükellefler bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurup “İTUS Sertifikası” alabilirler. Böylece mükellefler indirimli teminat uygulamasından yararlanabilecekler ve iade miktarının belirlenen sınırı aşan kısmının (% 8)’i (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için %4’ü) için teminat verip KDV iade talebinde bulunabileceklerdir. İTUS sertifikasına sahip olan mükellefler, artırımlı teminat uygulamasından faydalandıklarında ise, nakden iadesi talep edilen tutarın %60’ı oranında banka teminat mektubu verip KDV iadelerini beş iş günü içinde almaları mümkündür. İTUS sertifikasına sahip, banka teminat mektubu kullanan mükelleflerin kredi limitlerinin azalması önlenecek ve bankalara daha az komisyon ödemesi yapılacağından mükelleflere finanasal açıdan katkı sağlayacaktır.

KAYNAKÇA

1. 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu.
2. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği.

10.11.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.