Veysel Çiftçi
E.Vergi Müfettişi
veysell.ciftci@outlook.com

Tam Tasdik Denetimlerinin Şirketlere Sağladığı Avantajlar

Not: Bu makale Vergi Müfettişi DAVUT DEMEZ ile birlikte hazırlanmıştır.

Vergi mevzuatında yapılan düzenlemeler sonucu indirim, istisna ve teşvik şartlarında değişikliklerin meydana gelmesi ile şirket bünyesinde yapılan işlemlerden kaynaklı oluşabilecek vergisel(inceleme) risk ve ağır cezai yaptırımlar ile ihtilaflı hususların erkenden tespit edilmesini sağlayarak çözüm yollarının ortaya konulması açışından Yeminli Mali Müşavirler tarafından verilen Tam Tasdik Hizmetleri büyük bir öneme sahiptir. Tam tasdik incelemeleriyle; şirketlerin hesap ve mali tabloları kontrol edilerek, vergisel açıdan doğruluk ve uygunluk denetimi yapılmakta, idarenin denetim yükü hafifletilmekte ve düzenlenen raporlarla beyannamelerin mevzuata uygunluğu açısından idareye güvence verilmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Yeminli Mali Müşavirlere tasdik ettirilen beyannameleri ve bunlara ilişkin malî tabloları, kamu idaresinin yetkili memurlarınca (vergi inceleme elemanlarınca) incelenmiş belge olarak kabul etmekte, ihbar veya benzeri özel bir durum olmadıkça da incelemeye tabi tutmamaktadır.

Tam Tasdik Denetimlerinin Kapsamı ve Süresinde Düzenlenmiş Tam Tasdik Sözleşmeleri

Tam tasdik gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin yeminli mali müşavirlerce denetleme ilke ve standartlarına göre uygunluk yönünden incelenmesi, bu inceleme sonuçlarına dayanılarak tasdik kapsamına giren konuların ve belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının imza ve mühür kullanmak suretiyle tespiti ve rapora bağlanmasıdır. Tam tasdikin amacı, ödenmesi gereken veya istisna edilmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek, gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin hesap ve kayıtlarının sonuçlarını gösteren mali tablolarının yanıltıcı olmayacak biçimde gerçeğe uygun şekilde düzenlenmesini sağlayarak kamunun istifadesine sunmak, ilgili mevzuatlar yönünden taleplerin karşılanmasında çabukluğu sağlayarak haklarını korumak, vergi idaresi ve mükellef ilişkilerinde güveni hâkim kılmaktır. Tam tasdik incelemeleri, işletmelerin kanun ve mevzuattan kaynaklanan haklarının kullanılmasında rehberlik hizmeti görerek kayıplarının önlenmesinde de bir nevi sigorta görevi üstlenmektir. Vergi kanunları uyarınca bir yandan beyan edilmesi gereken vergilerin tespiti yapılırken diğer yandan işletme bünyesinde ortaya çıkabilecek yolsuzluk ve usulsüzlükler hakkında da işletme yetkililerine rapor sunulabilmektir.

Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelediğini tasdik ederler. YMM’ler yaptıkları tasdikin doğruluğundan da sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, zıyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilsen sorumlu olurlar. Yasal düzenlemelerle, mükelleflerin belirtilen bazı avantajlardan/imkanlardan yararlanabilmeleri için tam tasdik sözleşmesinin süresinde yapılmış olması şartı getirilmiştir.

YMM Tasdik Sözleşmelerine İlişkin Tebliğ içereğinde,gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerinin tasdikine ilişkin olarak hesap döneminin ilk ayı içinde düzenlenmiş olan tam tasdik sözleşmelerine ilişkin bilgiler, takip eden ayın son gününe kadar, internet vergi dairesine, yeminli mali müşavirler tarafından elektronik ortamda girilmesi gerektiği belirtilmiştir. Tasdik sözleşmesinin fesh edilip bir ay içerisinde yeni bir yeminli mali müşavir ile tam tasdik sözleşmesi düzenlenmesi halinde sözleşme süresinde düzenlenmiş kabul edilecek ve süresinde düzenlenen sözleşmeler için öngörülen kolaylıklardan yararlanılacaktır.  Gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmek isteyen mükellefler, her, yıl ocak ayı içinde (özel hesap dönemi uygulayan mükellefler özel hesap döneminin ilk ayı içinde), beyannameleri ile eklerini tasdik edecek yeminli mali müşavirlerle yıllık sözleşme düzenlemek zorundadırlar. Süresinden sonra da tam tasdik sözleşmeleri imzalanabilmektedir. Süresinden sonra sözleşme imzalayan mükelleflerin, bakanlıkça belirlenen tutarı aşan katma değer vergisi iade taleplerinin YMM tasdik raporlarına göre yerine getirilmesi mümkün olmayacaktır. Bu durumda, mükelleflerin teminatla aldıkları iadelerin tutarı Bakanlıkça belirlenen tutarı aşıyorsa teminatın çözümü de YMM raporu ile yapılamayacaktır. Yeminli mali müşavirlerle süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenleyen mükelleflerin nakden veya mahsuben KDV iade taleplerinin miktarına bakılmaksızın KDV iadesi tasdik raporuna istinaden karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.

Tam Tasdik Denetiminde Yasal Zorunluluk Var mıdır?

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Malî Müşavir Tasdik Raporları” başlıklı Mükerrer 227’inci maddesinde, yıllık belirlenen aktif büyüklüğü veya net satışlar toplamı tutarının aşılması halinde, izleyen yılın başından itibaren YMM tam tasdik ve denetim sözleşmesi yapılması yönünde vergi mevzuatımızda bazı düzenlemeler yapılmışsa da yasal bir zorunluluk bulunmamaktadır. Aktif toplamı ve/veya net satış hasılatı ne olursa olsun dileyen mükellefler, yıllık beyannameleri için tam tasdik yaptırabilirler. Kurumlar Vergisi Kanunu 5/1-e kapsamında Taşınmaz/İştirak Hissesi Satış kazancı istisnasından yararlanan mükellefler (Limit:663.000,00 TL) ile yatırım indiriminden yararlanan mükelleflerin (Limit:1.508.000,00 TL) belirtilen limitleri aşması durumunda istisnalara ilişkin YMM raporunu zamanında ibraz etmeleri gerekmektedir. Zamanında ibraz edilmeyen rapor için yararlanılması tasdik raporunun ibrazı şartına bağlanan istisna tutarının %5'i nispetinde Özel Usulsüzlük Cezası kesilebilmektedir. Kesilecek bu ceza (2024 yılı için) 230.000 TL’den az, 2.300.000 TL’den fazla olamayacaktır.

Süresinde Düzenlenmiş Tam Tasdik Sözleşmesinin Bulunması Durumunda;

• Tam tasdik yaptıran mükelleflerin vergi ve hesap işlemleri yeminli mali müşavir tarafından vergi kanunları, denetim ilke ve standartları yönünden detaylı bir şekilde incelenmekte, bu durumda diğer mükelleflere nazaran daha az vergi inceleme riski ile karşılaşma,
• Yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilen beyannameler ve bunlara ilişkin mali tablolar, vergi inceleme elemanlarınca incelenmiş belge kabul edilir. Tam tasdik hizmeti alan işletmeler, inceleme elemanlarınca incelenmiş firma sayıldıkları için, ihbar veya benzeri özel bir neden olmadıkça normal şartlarda tekrar incelemeye tabi tutulmamaları,
•  Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılmasına yönelik olumsuz tespit bulunan dönemi kapsayan takvim yılında süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin, sahte olduğu tespit edilen belgelerde yer alan alım tutarının, aynı dönemdeki toplam alımlarının %5’ini geçmemesi halinde, bu mükellefler sahte belge kullanma tespiti gerekçesiyle özel esaslar kapsamına alınmama,
• İmalatçılar tarafından yapılan mal ihracında 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilmektedir.  Süresinde düzenlenmiş YMM tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanmaktadır, bu tutara kadar olan iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilmesi,
• Kısmi tevkifat kapsamındaki [Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri, Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri, Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler, Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri, Yapı denetim hizmeti, Taşımacılık hizmetleri, Her türlü baskı ve basım hizmeti, Ticari reklam hizmetleri, İşgücü temin hizmeti, Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti] işlemlere ait; mahsuben iade taleplerinin 10.000-TL’yi aşması durumunda iade talepleri sadece vergi inceleme raporu ile yerine getirilmekte, Nakden iade talepleri ise tutarı ne olursa olsun sadece teminat ve /veya vergi inceleme raporu ile yerine getirilmektedir. Süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde; Mükelleflerin belirtilen işlemlerine ilişkin 10.000-TL üzerindeki mahsuben KDV iade talepleri ve nakden KDV iade talepleri YMM raporu ile yerine getirilebilecek veya iade talebinin tamamı kadar verilmiş teminat, YMM raporu ile çözülebilmesi,
• İşletmelerin KDV iadelerini daha hızlı alabilme imkanına sahip olması,
• Yatırım indirimi ve sair kurumlar vergisi istisnalarından yararlanabilmek için ayrıca tasdik raporu aranmaması,
• İTUS (İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi) sertifikası alınabilmesi için cari takvim yılı da dâhil olmak üzere son iki hesap dönemine ait tam tasdik sözleşme şartının aranması,
• Mal teslimi/hizmet ifalarına yönelik düzenlenen faturaların karşıt tespitlerinin YMM'ler tarafından yapılabilmesi,
• İade talep eden mükelleflerin süresinde düzenlenmiş tam tasdik sözleşmesinin bulunması halinde, iade türleri bazında belirlenen limitlerin üzerinde nakden vergi iadesi alabilme,
• İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan 2.600.000 TL Üzerindeki KDV İadelerini YMM raporu ile nakden/mahsuben alabilme,
• 1.300.000 TL Üzerindeki Diğer KDV İadelerini YMM raporu ile alabilme,
• Özel Fatura ile Yapılan Satışlarda 350.000 TL'ye Kadar nakit iade alabilme,
• Gelir/Kurumlar vergisinden kesinti yoluyla ödenmiş, nakit iade taleplerine uygulanmak üst limit 2.405.000 TL,
• KDV İadelerinde İndirimli Teminat Uygulamasından (İTUS) Yararlanılabilmesi İçin Süresinde Yapılmış Tam Tasdik Sözleşmesi şartı aranmakta İTUS Sertifikası Mükelleflere %8 Oranında Teminatla Nakit İade alma, gibi imkanlar sağlamaktadır.

Şirketlerin güvence altına alınması, olası risk ve hatalar ile vergisel risk ve fırsatların tespiti, mevzuattaki güncel değişiklikler hakkında bilgilendirilme, vergisel maliyetlerin optimizasyonu ve risk yönetimi gibi konularda YMM’lerin yapacağı denetim ve danışmanlık hizmetleri önem arz etmektedir. Denetimler şirketlerin karşılaşacağı sorunlara çözümler üreterek mağduriyetleri önleyebilmektedir. İşletmelerin belirtilen avantajlardan yararlanabilmesi için süresinde tam tasdik sözleşmesi imzalamaları gerekmektedir.

30.01.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.