Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

Konaklama Vergisinin Kapsamı

Konaklama vergisi 7194 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme ile Gider Vergileri Kanununun 34. maddesinde düzenlenmiş, 14.12.2022 tarihli resmi Gazetede yayımlanan Konaklama vergisi Uygulama Genel Tebliğinde usul ve esasları belirlenmiştir. Konaklama vergisi uygulama tarihi 7338 sayılı kanunun 61. maddesiyle yeniden belirlenerek 1.1.2023’den itibaren yürürlüğe girmiştir.

Konaklama vergisi konaklama tesislerinin tamamında verilecek geceleme hizmeti ile bu hizmetle beraber sunulacak diğer hizmet ve aktivitelerin tamamını kapsamaktadır. Konaklama tesisi bakımından her hangi sınırlama yapılmamıştır. Dolayısıyla turizm işletmesi belgesi ve/veya işyeri açma veya işletme belgesi olup olmadığına bakılmaksızın konaklama hizmeti sunan bütün tesislerde verilen hizmetler konaklama vergisine tabi olacaktır. Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelikte yer alan tesislerin tamamı, kamu ya da özel sektör tasarrufunda yer alan yerlerde personele verilen hizmetler lojman olarak tahsis edilenler hariç verginin kapsamına girmektedir. Ayrıca sosyal hizmet kuruluşlarınca korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olanlara verilen hizmetler bu kapsamda olmayacaktır. Çadır ve karavanla konaklama, herhangi bir tesis de yapılması halinde verginin konusuna girecektir. Tesis bünyesinde yer almayan çadır ya da karavan konaklamaları kapsam dışında olacaktır. Kampinglerde her ne şekilde konaklama yapılırsa yapılsın konaklama vergisine tabi olacaktır. Konaklama kapsamında geceleme hizmeti tesislerde oda veya yer tahsis etmek suretiyle, tesiste günlük yatma, barınma ve kalma hizmeti olarak değerlendirilmektedir. Konaklama tesislerinde hizmet, konaklama mekanının konuğun tasarrufuna bırakılması ile gerçekleşir. Geceleme tamamlanmadan tesisten ayrılma halinde de konaklama vergisi doğacaktır. Birden fazla günü kapsayan rezervasyonlarda daha erken tesisten ayrılma halinde konaklama vergisi için fiili günler dikkate alınır. Örneğin; tesise giriş yaparak odaya yerleşen biri aynı gün içinde tesisten ayrılması durumunda gün tamamlanmamış olsa dahi konaklama vergisi hesaplanacaktır. 10 gün için tesise konaklamak için giriş yapılıp, konaklayan 4. gün ayrıldığında ise kaldığı günler üzerinden konaklama vergisi alınacaktır.

Geceleme hizmeti ile beraber konsept olarak pazarlanan veya satılan ve konaklama tesisi bünyesinde sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ile havuz, spor, termal vb. alanların kullanımı gibi hizmetler, konaklama faturasında ayrıca gösterilse ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlense dahi konaklama vergisi hesaplanacaktır. Geceleme hizmetine dahil edilen diğer hizmetlerin tesis bünyesinde veya kısmen ya da tamamen dışardan sağlanarak sunulması konaklama vergisinin uygulanmasına engel olmayacaktır. Örneğin; Oda ve kahvaltı şeklinde alınan hizmetin kahvaltı faturası ayrı düzenlense de geceleme ile beraber pazarlanan hizmetler vergiye tabi olacaktır. Konaklama yani geceleme hizmeti alınmadığı durumda verilen hizmetler vergiye tabi olmayacaktır. Tesis bünyesi dışında sunulan hizmetleri kapsayan ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş gibi konsept satışlarda bu hizmetlerin içeriği ve tutarı faturada açıkça gösterilmesi veya ayrı fatura düzenlenmesi halinde konaklama vergisi hesaplanmayacaktır. Örneğin; Fethiye’de bulunan tesiste kalan biri her şey dahil konsepti ile tesis dışında yamaç paraşütü hizmetinden yararlanması durumunda ayrıca fatura düzenlenmesi ya da konaklama faturasında gösterilmesi halinde tesis dışında yararlanılan hizmet için konaklama vergisi hesaplanmayacaktır. Konaklama tesislerinde geceleme hizmetinden ayrı sunulan sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum gibi organizasyonlarda konaklama vergisi aranmayacaktır. Organizasyon hizmetleri konaklama hizmeti ile beraber gerçekleşirse organizasyon hizmetinin içerik ve tutarının faturada açıkça belirtilmesi veya bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlenmesi durumda konaklama vergisi hesaplanmayacaktır. Organizasyonlu konaklamalarda vergi yalnızca konaklama hizmetlerinden alınacaktır.

Tesis dışındaki hizmetlerle ve organizasyonlarla birlikte sunulan konaklamalarda vergi matrahı, konaklama hizmet emsal bedelinden düşük olmamalıdır. Bedeller objektif usullerle belirlenmelidir. Hizmet bedellerinin paradan başka kıymet olması durumunda vergi matrahı VUK. 267. maddesine göre belirlenmelidir. Hizmet satış bedelinin emsal bedele göre açık biçimde düşük olduğunun haklı bir nedeni yoksa vergi matrahında emsal bedel dikkate alınacaktır. Tesis sahibine, yakınlarına personeline veya üçüncü kişilere bedelsiz hizmet sunması durumunda da vergi matrahı emsal bedel ile belirlenmelidir. Yöntem konusunda açıklık olmamakla beraber emsal bedel uygulaması kanımca vergiye esas bedelin doğru belirlenmesini amaçlamaktadır. Mükelleflerin vergi matrahını emsaline uygun ve doğru biçimde belirlemesi düşük bedel nedeniyle herhangi bir takdir ve incelemeye maruz kalınmaması için önem arz etmektedir.

Konaklama Vergisinin Hesaplanması ve Beyanı

Konaklama vergisi hizmetin sunulması ile gerçekleşir. Hizmet bedelinin nasıl tahsil edileceğinin vergi hesaplanmasında etkisi olmayacaktır. Önceden satışı yapılan ve hizmet gerçekleşmeden düzenlenen faturaya bağlı olarak vergi doğmayacaktır. Verginin doğmasında esas olan hizmetin konaklayana sunulmasıdır. Tesis sahibi, yakınları ve personelinin konaklama hizmetlerinden bedelsiz yararlanması ya da diğer şahıslara promosyon, eşantiyon, hediye, tanıtım ve benzeri adlar altında bedelsiz olarak sunulan konaklama hizmetleri verginin kapsamına girmektedir. Fakat yalnızca personelin kullanımına tahsis edilen yerlerdeki gecelemeler verginin kapsamında olmayacak. Konaklama vergisinde mükellef vergiye konu hizmetleri gerçekleştiren yani tesisi fiilen işletenlerdir. Ayrıca tesisin kamu veya özel sektör, gerçek veya tüzel kişiler ya da tüzel kişiliği bulunmayan teşekküller tarafından işletilmesinin mükellefiyete etkisi yoktur. Konaklama vergisi mükellefiyeti KDV mükellefiyeti olanlarda, beyanın elektronik ortamda onaylanmasıyla gerçekleşir. Ayrıca Vergi Dairesi Müdürlüğü ya da Malmüdürlüklerine başvurarak da mükellefiyet tesis edilebilir. KDV mükellefi olmayanlar ise interaktif vergi dairesinden “Konaklama vergisi beyannamesi mükellefiyet açılış dilekçesi” ile ya da tesisin bulunduğu yer Vergi Dairesi Müdürlüğü ya da Malmüdürlüklerine başvuruda bulunabilirler. KDV mükellefiyeti olmayanların konaklama vergisi mükellefiyeti için aynı il sınırları içinde farklı vergi dairesi yetki alanları için tek mükellefiyet tesis ettirilebilir. Konaklama vergisinin matrahı hizmet bedelinin KDV hariç tutardır. Konaklama hizmetine bağlı olarak vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler de matraha ilave edilmelidir. Konaklama vergisinin oranı sunulan hizmet bedelinin %2’sidir. Hizmet bedelinin döviz olarak ödenmesi halinde verginin doğduğu tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. İlan edilmeyen kurlar için aynı tarihteki cari kur dikkate alınır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi konaklama vergisi hizmetten yararlanıldığı tarih itibariyle meydana gelmektedir.

Örneğin; A kişisi 10.000 TL. konaklama hizmeti ve 5.000 TL. tesis dışında başka hizmetlerden yararlanmıştır. Konaklama vergisinin hesaplanması şöyle olacak:

Konaklama bedeli (kdv hariç)                                       10.000

Konaklama dışı hizmet bedeli                                         5.000

Hesaplanan konaklama vergisi tutarı (10.000*%2)            200

KDV martrahı                                                                 15.000

Hesaplanan KDV tutarı (15.000*%8)                                1.200

Genel Toplam                                                                   16.400

Acentalar tarafından satışı yapılan konaklama hizmetinin vergi dahil müşteriden tahsil edilmesi halinde bu durumun ispat ve tevsik edilmesiyle tesis tarafından acentaya düzenlenen faturada vergi gösterilir. Bu durumda acenta tarafından müşteriye düzenlenen faturada ise konaklama vergisi gösterilmeyecek.

Örneğin; Bir acenta hizmetin sunulmasıyla ilgili olarak tesisten 10.000 TL bedelle aldığı odaların bedelini vergi dahil konaklayanlardan tahsil edebilir. Acenta odaları konaklayanlara 12.000 TL. den satışını yapsa da konaklama vergisi tesisin satış bedeli olan 10.000 TL. üzerinden hesaplamalıdır. Verginin acenta tarafından tahsil edildiği ispat ve tevsik edilmesi durumunda tesisin acentaya düzenlediği faturada konaklayanlara ilişkin bilgiler ve vergi gösterilir. Acenta müşteriden konaklama vergisini tahsil etmezse tesis tarafından konaklayana sadece konaklama vergisini içeren fatura düzenlenir. Konaklama vergisinin matrahı her iki durumda da 10.000 TL. olacaktır.

Konaklama vergisinde dönem, faaliyetin gerçekleştiği takvim yılının birer aylık dönemleridir. Vergileme dönemini takip eden ayın 26. günü akşamına kadar mükellefiyet bakımında bağlı olunan vergi dairesine beyan edilecek konaklama vergisi beyanname süresinde ödenmelidir. Konaklama vergisi mükellefleri vergileme döneminde herhangi bir işlem olmasa dahi beyanname vermelidirler.

Konaklama vergisinde istisnai durumlar bulunmaktadır. Bunlar; öğrenci yurtları, pansiyonları, kampları ile karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetlerdir. Öğrencilere tanınan istisna alanlarında öğrenci olmayanlara sunulan hizmetlere istisna uygulanması söz konusu değildir.

Fazla ve yersiz hesaplanan vergi öncelikle konaklaya iade edilmelidir. Beyannamenin düzeltilmesinden sonra verginin iadesi mükellef tarafından VUK. 429 no.lu Genel Tebliğine göre talep edilmelidir.

Sonuç olarak;

-Konaklama vergisi her hangi bir nitelik ve şart aranmaksızın konaklama tesislerinin tamamında verilecek geceleme hizmeti ile bu hizmetle beraber sunulacak diğer hizmet ve aktivitelerin tamamını kapsayacaktır.

-Lojman olarak tahsis edilen personelin kullanımındaki yerler, sosyal hizmet kuruluşlarınca korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olanlara verilen hizmetler ile öğrencilere ve diplomatik temsilciliklere tanınan istisna halleri vergi kapsamında olmayacaktır.

-Geceleme hizmeti ile beraber konsept olarak sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ile havuz, spor, termal vb. alanların kullanımı gibi hizmetler, konaklama faturasında ayrıca gösterilse ya da bu hizmetler için ayrıca fatura düzenlense dahi konaklama vergisi kapsamında olacaktır.

-Tesis dışında sunulan ulaşım, transfer, gezi, rehberlik, müzelere giriş gibi konsept satışlarda bu hizmetlerin içeriği ve tutarı faturada açıkça gösterilirse veya ayrı fatura düzenlemesi durumunda konaklama vergisi hesaplanmayacaktır.

-Konaklamada tesis bünyesindeki diğer hizmetler vergiye tabi olurken sünnet, düğün, kokteyl, toplantı, kongre, sempozyum gibi organizasyonlar vergi kapsamında değerlendirilmeyecektir.

-Hizmet gerçekleşmeden bedelin tahsil edilmesi veya önceden düzenlenen faturaya bağlı olarak vergi doğmayacaktır. Esas olan hizmetin konaklayana sunulmasıdır.

-Konaklama vergisinde mükellef vergiye konu hizmetleri gerçekleştiren yani tesisi fiilen işletenler olacaktır.

-Fazla ve yersiz hesaplandığı belirlenen vergi öncelikle konaklaya iade edilmeli ve daha sonra beyannamenin düzeltilerek verginin iadesi mükellefçe talep edilmelidir.

-01.01.2023 tarihinden itibaren başlayan konaklama vergisi için vergileme dönemini hesap döneminin her ayı olarak belirlenmiştir. Beyanının ise takip eden ayın 26. günü akşamına kadar yapılması gerekmektedir.

-Konaklama hizmetleriyle ilgili olarak herhangi bir inceleme ve takdir işlemine maruz kalmamak için emsal bedel uygulamasına riayet edilmesi mükellef lehine olacaktır.

Kaynak;

-Konuya İlişkin GİB Açıklamaları

-Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliğ

23.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.