Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

Vergiye Uyumlu Mükellef İndirimi Uygulaması

Bilindiği üzere 6824 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 4. maddesi ile “vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” uygulaması getirilerek gelir vergisi kanununun mükerrer 121. maddesi yeniden düzenlenmiştir. Uygulamadan ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile düzenlemede sayılan finans şirketleri dışındaki kurumlar vergisi mükellefleri yararlanacaktır. Buna göre yıllık beyanname üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilebilecektir. Yapılan ilk düzenlemede maksimum 1.000.000 TL. olabilecek vergi indirimi tutarı 305 seri no'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 1.1.2019 dan itibaren en fazla 1.200.000 TL. olacaktır. Yıllık beyannameler üzerinden yapılan bu indirim sonucu kalan indirim tutarı yıllık beyannamenin verildiği tarihi izleyen bir tam yıl içinde diğer vergilerden mahsup edilebilecektir. Bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir. Gelir vergisi mükellefleri açısından dikkat edilmesi gereken husus; kira geliri, değer artış kazancı veya diğer gelirler dışındaki ticari, zirai, ve mesleki faaliyetleri nedeniyle elde edilen gelirlerin matrah içindeki oranlarını dikkate alarak vergi indirimi tutarını hesaplayacak olmalarıdır.  

Vergiye uyumlu mükelleflerin vergi indiriminden faydalanma şartları;

-İndirimin hesaplanacağı beyan dönemi ve önceki son 2 yıla ait vergi beyannamelerinin süresinde verilmiş ve tahakkuk eden verginin süresinde ödenmiş olması gerekmektedir. Ancak düzeltme ve pişmanlıkla verilen beyannameler ve daha önce 10 TL. olarak belirlenen fakat 7162 sayılı kanunun 3. maddesiyle artırılarak 30.01.2019 tarihinden itibaren 250 TL.’ye kadar eksik ödemeler bu şartın ihlali olmayacaktır. Tecil-terkin uygulamasında ise şartların sağlanamaması durumunda tecil süresini takip eden 15 gün içinde tecil edilen verginin ödenmesi halinde yine bu şart ihlal edilmiş olmayacaktır.

-Yukarıda ifade edilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibariyle ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması, yapılan bir tarhiyat varsa yargı kararı veya uzlaşmayla ya da VUK. düzeltme hükümleri sonucu ortadan kaldırılması halinde bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

-İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle vergi aslı (cezalar dahil) 1.000 TL.’nın üzerinde vadesi geçmiş borç bulunmaması gerekmektedir.

Yukarıda sayılanlar dışında; indirimin uygulanacağı yıl ve önceki 4 yıl VUK.’nun 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler bu hükümlerden yararlanamazlar. Sonradan indirimden yararlanamayacağı anlaşılması durumunda indirim dolayısıyla ödenmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmadan tarh edilir. Yine ilgili yıl ve önceki son 2 yıllık dönemde herhangi vergi beyanının gerçek durumu yansıtmadığının tespiti halinde bu hüküm uygulanır. Buna göre indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler bakımından zamanaşımı, tarhiyatın kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar. Burada ifade edilen vergi ise Maliye Bakanlığına bağlı idarelere verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerdir.

Örnek 1: Artemis Mobilya ve Dekorasyon Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş.’nin 2018 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesine göre hesaplanacak kurumlar vergisi tutarı 3.450.000 TL. olsun. Dönemde 3.200.000 TL. geçici vergi ve 195.000 TL. de banka stopajı ödemiş olsun. Mükellefin uyumlu mükellef vergi indiriminden yaralanmasında mevzuat yönünden herhangi bir sakınca bulunmadığı varsayılmaktadır.  

Bu durumda vergi indiriminin hesaplanması ve kullanımını aşağıdaki gibi olacaktır;

Hesaplanan Kurumlar Vergisi	3.450.000,00
Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı	172.500,00
(Hesaplanan Kurumlar Vergisi * %5)
Mahsup Edilecek Vergiler	3.395.000,00
(3.200.000 + 195.000)
Mahsup Sonrası Kalan Vergi Tutarı	55.000,00
Vergi indiriminden mahsup	55.000,00
Kalan Vergi İndirimi	117.500,00

Örnek 2: Gelir vergisi mükellefi olan Duygu hanımın 2018 hesap dönemine ait gelir vergisi beyannamesine göre hesaplanacak kurumlar vergisi tutarı 89.000 TL. olsun. İlgili dönem içerisinde 87.000 TL. geçici vergi ya da kesinti yoluyla ödediği vergi bulunsun. Mükellefin vergi indiriminden yaralanması için gerekli şartları sağlayıp sağlamadığının https://ivd.gib.gov.tr adresinde yer alan İnteraktif Vergi Dairesinden sorgulaması yapılarak uyumlu mükellef vergi indiriminden yaralanmasında sakınca bulunmadığını kabul edelim.

Bu durumda vergi indiriminin hesaplanması ve kullanımını aşağıdaki gibi olacaktır;

Hesaplanan Gelir Vergisi	89.000,00
Hesaplanan Vergi Indirimi Tutarı	4.450,00
(Hesaplanan Gelir Vergisi * %5)
Mahsup Edilecek Vergiler	87.000,00
Mahsup Sonrası Kalan Vergi Tutarı	2.000,00
Vergi İndiriminden Mahsup	2.000,00
Kalan Vergi İndirimi Tutarı	2.450,00

Kalan indirim tutarı yıllık beyannamenin verildiği tarihi izleyen 1 tam yıl içinde diğer vergilerden mahsup edilebilecektir. Bu sürede mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.

Sonuç itibariyle; Maliye Bakanlığına bağlı idarelere verilen her türlü beyannamelerin zamanında verilmiş olması ve yukarıda belirlenen tutarın üzerinde hesaplanan vergilerin süresinde ödenmiş olması, yine belirlenen tutar üzerinde vergi aslı ve cezası bulunmaması gibi durumlara sahip olan mükellefler bu haktan yararlanabilecektir. Ayrıca kaçakçılık fiiline iştirak edilmemesi de gereklidir. Gelir vergisi mükellefleri için toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki ticari, zirai, veya mesleki faaliyeti kazançları vergi indirimine konu edilecektir. Bu vasıflara sahip olan mükellefler daha sonra sorun yaşamamaları için ayrıca https://ivd.gib.gov.tr adresinde yer alan interaktif vergi dairesinden “vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi sorgusu” yaparak vergi indirimi haklarının olup olmadığını kontrol edebilirler. Kurumlar vergisi mükellefleri için bu sorgulama ekranı beyan dönemi başlamadan (1 Nisan 2019) aktif olacağı Gelir İdaresi tarafından duyurulmuştur.

25.03.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.