Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

E-Defter Mükelleflerinin Defter Tasdik Bilgilerinin Verilmesi ve Kayıtlarının Tespit Edilmesi

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilen 45 seri no.lu SMMM. ve YMM. Kanunu Genel Tebliğinde, Yeminli Mali Müşavirlerce e-defter uygulamasına tabi mükellefler için düzenlenen tasdik raporları ile bu mükellefler nezdinde yapılan karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme yazılarında defter tasdik bilgilerinin ve fatura kayıtlarının nasıl tespit edileceğine ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

VUK.’nun 227/1.2 maddesine göre; vergi kanunlarında düzenlenen muafiyet, istisna, zarar mahsubu, gibi hükümlerden yararlanmak bazı şartlara bağlanmış buna ilişkin usul ve esaslarının belirlenmesi, VUK.’nun 257. maddesine göre mükelleflerin meslek grupları bazında muhasebe usul ve esasları ile tutulacak defterler ve belgelerin şekil ve ihtiva edecekleri bilgilerin belirlenmesi, YMM.’lerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları, tasdiğe ilişkin usul ve esaslar hakkındaki yönetmeliğin 7. maddesine göre asgari bilgi ve şekil şartlarının belirlenme yetkisi Maliye Bakanlığına verilmiştir.

Bu yetkilere istinaden 213 sayılı VUK.’nun “Kayıt Zamanı” başlıklı 219. maddesinde kayıtların nasıl yapılacağı düzenlenmiştir. Kanun hükmüne göre; muamelelerin defterlere zamanında kaydedileceği açıklaması yapılarak, muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve anlam açıklığını bozmayacak bir zamanda kaydedilmesi gerekmektedir. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi uygun olmamakla birlikte kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmünde olacaktır. Ancak bu kayıtların, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmemesi gerekmektedir. Farklı tarihlerde yayımlanan 421 ve 454 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile de bazı mükellef gruplarına elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca 6102 sayılı TTK.’nun 64. maddesinde; yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, karar ve işletme defterinin elektronik ortamda tutulabileceği ve bu defterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağının Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu itibarla yayımlanan 1 sıra no.lu Elektronik Defter Genel Tebliği ile Vergi Usul Kanunu kapsamında tutulması zorunlu olan defterlerden www.edefter.gov.tr internet adresinde format ve standardı yayımlanan defterlerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenerek e-defter kullanımına izin verilmiştir. Söz konusu Tebliğin 2 sıra no.lu Elektronik Defter Genel Tebliği ile değişen “3.3. Elektronik Defter Oluşturma” başlığının "3.3.3." alt başlığında yapılan düzenlemeyle beratların oluşturulması açıklanmıştır. Buna göre;

 

"a) Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar kendilerine ait güvenli elektronik imza veya mali mühür ile imzalar.

 

b) Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylar.

 

c) İmzalı veya mühürlü defterler için berat dosyaları oluşturulur ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygulaması aracılığı ile Başkanlığın onayına sunulur.

 

ç) Başkanlık mali mührünü de içeren beratlar elektronik defter tutanlar tarafından indirilerek istenildiğinde ibraz edilmek üzere ilgili olduğu elektronik defterler ile birlikte muhafaza edilir." açıklamalarına yer verilmiştir.

e-defter uygulamasına dahil olan mükellefler için yeminli mali müşavirler tarafından hazırlanacak tasdik raporları ile bu mükelleflere mal ve hizmet sağlayan ve e-defter uygulaması kapsamında defter tutmakta olan alt mükellefler nezdinde yeminli mali müşavirler tarafından tanzim olunacak karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında defter tasdik bilgisine yer verilmesi ve iade ile ilişkili fatura vb. belgelerin defter kayıtlarının tespitinin yapılması gerekmektedir. Bu kapsamdaki e-defter mükellefleri için yapılacak işlemler tebliğde aşağıdaki şekilde açıklanmıştır;

 

DEFTER TASDİK BİLGİSİNE İLİŞKİN YAPILACAK İŞLEMLER

 

“a) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin ilgili dönem için e-defter uygulamasına yüklenmiş berat dosyaları var ise YMM tasdik raporları/ karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında, yeminli mali müşavirlerce, mükellefin ilgili dönemde e-defter uygulaması kapsamında kanuni defter kayıtlarını tutmakta olduğunun belirtilmesi ve ilgili aya ait Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) onaylı berat dosyalarının “Defterin Nev’i ve Dönemi, Berat Dosyasının Tekil No’su ve Oluşturma Tarihi, 2017 yılının Mayıs ayından itibaren yüklenecek Berat Dosyaları için Evrensel Tekil No’su (ETTN)” bilgisine ayrı bir tabloda yer verilmesi gerekmektedir. Söz konusu berat dosyalarının bilgileri vergi dairelerince elektronik ortamda sorgulanıp görüntülenebildiğinden, berat dosyalarının kağıt çıktısının ilgili rapor, tutanak veya yazılara eklenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

b) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellef hakkında tanzim olunan YMM tasdik raporları/karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarının düzenlendiği tarih itibariyle ilgili döneme ait berat dosyalarının 1 Sıra no.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirlenen sürenin dolmamış olması nedeniyle e-defter sistemine henüz yüklenmemiş olması halinde rapor, tutanak veya yazılarda, "Mükellef e-defter uygulamasına dahil olmuş olup ilgili döneme ilişkin e-defter ve berat dosyasının oluşturulma ve berat dosyalarının GİB sistemine yüklenme süresi, işbu rapor/ tutanak/yazı tarihi itibariyle dolmadığından, GİB sistemine yüklenmemiştir." bilgisine yer verilmesi gerekmektedir. ………………

 

DEFTER KAYITLARININ TESPİTİNE İLİŞKİN YAPILACAK İŞLEMLER

 

“a) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin ilgili dönem için e-defter uygulamasına yüklenmiş berat dosyaları var ise YMM tasdik raporları/karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında fatura vb. belgelerin kaydedildiği yevmiye maddelerinin tarih ve numarasına yer verilmesi gerekmektedir.

b) ……………e-defter Genel Tebliğinde belirlenen sürenin dolmamış olması nedeniyle e-defter sistemine henüz yüklenmemiş olması halinde rapor, tutanak veya yazılarda, fatura vb. belgelerin kaydına ilişkin olarak aşağıdaki alt başlıklarda açıklandığı şekilde gerekli bilgi ve belgelere yer verilmesi gerekmektedir.

b.1) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin, defter kayıtlarını 213 sayılı Kanunun 219 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre 10 gün içerisinde yapıyor olması halinde, muhasebe kayıt sisteminden alınacak “incelemeye konu fatura vb. belgelerin ilgili muhasebe hesaplarına intikalini gösteren” muavin hesap dökümünün ilgili YMM tarafından meslek mührü tatbik edilerek düzenlenen rapor, tutanak veya yazılara eklenmesi ya da yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde ibraz edilmek üzere rapor, tutanak veya yazıyı tanzim eden YMM uhdesinde muhafaza edilmesi gerekmektedir.

b.2) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin, defter kayıtlarını 213 sayılı Kanunun 219 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre muhasebe fişi, primanota veya bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikaları kullanmak suretiyle yapıyor olması halinde, söz konusu fatura vb. belgelerin muhasebe kaydının gerçekleştirilmesi sırasında kullanılmış olan muhasebe fişi, primanota, veya bordroların (veya bu belgelerde yer alan bilgilerin tasnifli ve toplu şekilde çıktısının) ya da muhasebe kayıt sistemlerinden alınacak iade talebine ilişkin fatura vb. belgelerin ilgili muhasebe hesaplarına intikalini gösteren muavin hesap dökümlerinin YMM tarafından meslek mührü tatbik edilerek düzenlenen rapor, tutanak veya yazılara eklenmesi ya da yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde ibraz edilmek üzere rapor, tutanak veya yazıyı tanzim eden YMM uhdesinde muhafaza edilmesi gerekmektedir.” açıklamalarına yer verilmiştir.

Dolayısı ile Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilen 45 seri no’lu SMMM. ve YMM. Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre  Berat dosyalarına ait bilgiler verilirken; 1 sıra no.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirlenen sürenin dolmamış olması nedeniyle e-defter sistemine henüz yüklenmemiş olması halinde rapor, tutanak veya yazılarda, "Mükellef e-defter uygulamasına dahil olmuş olup ilgili döneme ilişkin e-defter ve berat dosyasının oluşturulma ve berat dosyalarının GİB sistemine yüklenme süresi, işbu rapor/ tutanak/yazı tarihi itibariyle dolmadığından, GİB sistemine yüklenmemiştir." bilgisine yer verilmesi yeterli olacaktır. Ayrıca yevmiye kaydı henüz yapılmamış incelemeye ilişkin fatura vb. belgelerin ilgili muhasebe hesaplarına intikalini gösteren muavin hesap dökümleri YMM tarafından meslek mührü tatbik edilerek düzenlenen rapor, tutanak veya yazılara eklenecek ya da yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde ibraz edilmek üzere YMM uhdesinde muhafaza edilecektir.

20.04.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.