Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi (GEKSİS)

Bilindiği üzere, K.V.K.nun 34. maddesinde yurt içinde kesilen vergilerin mahsubuna yer verilerek, kurumlar vergisi beyannamelerine göre hesaplanan gelir ve kurumlar vergisinden beyannameye dahil kazançlar üzerinden daha önce tevkif yoluyla kesilen vergilerin mahsup edileceği düzenlenmiştir. Mahsup sonrası arta kalan kısım 252 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar çerçevesinde mükellefin talebi üzerine nakden ve / veya mahsuben iade edilmektedir. Ayrıca, 252 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; mahsuplar sonunda kalan kısmın diğer vergi borçlarına mahsup talebinin, tutarına bakılmaksızın, inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirileceği hükmü yer almaktadır. Sözü geçen tebliğ mükellefin muaccel hale gelmiş vergi borcunun bulunmaması halinde, iade alacağının sonraki dönemlerde muaccel hale gelecek vergi borçlarına mahsubunu da mümkün kılmaktadır. Tevkif yoluyla kesilen verginin beyannameye dahil edilen gelir veya kazanca ilişkin olması gerekir. Mahsup işlemi ise İnternet Vergi Dairesi üzerinden yapılan iade talebi ile gerçekleşmektedir. Ayrıca yapılan iade işlemlerinin kontrolünün ulusal düzeyde birlik sağlaması maksadıyla 2015 ve izleyen dönemler için GEKSİS uygulamasına geçilmiştir. Böylece iadelerin elektronik ortamda kontrol ve analizinin yapılarak mükellef ve iade yapacak birimlere raporlanması amaçlanmıştır. Dolayısıyla iade talepleri yapılırken bunların kontrolünün sağlanması maksadıyla GEKSİS üzerinden onayın alınması ve işlemin rapora bağlanması gereklidir. Bu amaçla Maliye, yapılan iade talebi işlemlerini farklı yöntemler uygulayarak uyum kontrolüne tabi tutmaktadır. Böylece herhangi bir uyumsuzluk olmaması halinde işlem gerçekleşmekte yapılan başvuru kabul edilmektedir.

GEKSİS’e; Eski İnternet Vergi Dairesinden giriş yapılamayacağından, https://intvrg.gib.gov.tr/ linkindeki yeni İnternet Vergi Dairesinden giriş yapılması gerekmektedir. GEKSİS İade Talebi Girişine ilişkin bilgi girişleri GEKSİS Raporunun hazırlanabilmesi için olup standart iade talep dilekçesi mahiyeti taşımamaktadır. İade taleplerini elektronik olarak yapmak zorunda olan mükelleflerin Standart İade Talep Dilekçesini de (1A,1B) vermeleri gerekmektedir. Aynı vergilendirme dönemi için birden fazla standart iade talep dilekçesi verilmesi durumunda her dilekçe için ayrı GEKSİS iade talep girişi yapılmasına gerek yoktur. GEKSİS Kontrol Raporu iade talep girişinin onaylanmasından sonraki gün oluşturulmakta ve mükellefler tarafından görüntülenebilmektedir. Kontrol Raporunda başarısız kontrol segmentleri olması durumunda, başarısızlığın sebebi belge tevsik edilerek açıklanabiliyorsa mükellef vergi dairesine ilgili belgeleri de ekleyerek izahat dilekçesi vermelidir. Başarısız kontrolün nedeni yapılan beyanlarla ilgili ise düzeltme beyannamesinin verilmesi gerekmektedir. Uyum kontrolüne örnek olarak; Gelir tablosunda yer alan brüt satış tutarı ile hesap döneminin son ayında verilen KDV. beyannamesindeki kümülatif matrahın uyumu kontrolünü verebiliriz. Eğer bu tutarlar arasında bir uyumsuzluk var ise vergi dairesi bu konu hakkında belge ile açıklama isteyebilmektedir. Zira faaliyet dışı yapılan satışların diğer gelir grubunda yer alması da mümkündür. Böylece brüt satış tutarı olmaması halinde kümülatif KDV. matrahı ile gelir tablosunda yer alan brüt satış arasında fark meydana gelebilecektir. İşte bu durumun yani KDV. matrahının nelerden oluştuğunun açıklanması gerekecektir.

Konu hakkında 99 no.lu Gelir Vergisi Sirküleri ve GİB. tarafından 21.03.2016 tarihinde yapılan duyuru ile açıklamalarda bulunulmuştur. Sirkülerin konusu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu mükerrer md.120, md.121 ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu madde 34 çerçevesinde Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sisteminin (GEKSİS) kullanılmasına ilişkindir. Yapılan iade talepleri GEKSİS üzerinden yapılan kontrol sonucunda rapora bağlanarak mükellefe sunulacaktır. Konunun önemi açısından yayımlanan sirküleri ve duyuruyu aynen sizlerle paylaşıyorum.

 

GELİR VERGİSİ SİRKÜLERİ /99

Konusu: Gelir ve kurumlar vergisi iade taleplerinde bazı bilgi ve belgelerin elektronik ortamda alınması hakkında Tarihi: 22/01/2016 Sayısı:  GVK-99 /2016-1

İlgili olduğu maddeler:  193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu mükerrer md.120, md.121; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu madde 34          

1. Giriş: Gelir ve kurumlar vergisine yönelik iade taleplerinde, mükelleflerin elektronik ortamda gönderecekleri bilgi ve belgeler esas alınarak, Başkanlığımızca hazırlanan Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sisteminin (GEKSİS) kullanılmasına ilişkin açıklamalar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır. Gelir ve kurumlar vergisi iade talepleri ile ilgili olarak iade işlemlerine hız kazandırılması, iade işlemleri açısından asgarî bir standart getirilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Başkanlığımızca hazırlanan Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi ile mükelleflerin elektronik ortamda gönderecekleri bilgi ve belgeler esas alınarak Gelir-Kurumlar Vergisi iadelerine yönelik kontrol ve analizler elektronik ortamda yapılarak özet bir rapor halinde iadeyi yapacak birime ve mükellefe sunulacaktır. Bu itibarla, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 2015 ve izleyen vergilendirme dönemlerine yönelik iade taleplerini bahse konu Sistemi kullanmak suretiyle yapacaklardır.

 2. Kapsam:

 2.1. İşlemler Bakımından

 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

 - Mükerrer 120 nci maddesi kapsamında iadesi gereken geçici vergilerden ve

 - 121 inci maddesi kapsamında, Kanunun 94 üncü ve geçici 67 nci maddeleri uyarınca tevkif edilmiş vergilerden kaynaklanan gelir vergisi iade talepleri ile

 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun;

 - 32 nci maddesi kapsamında Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümlerine göre ödenen geçici vergilere ilişkin iade taleplerinde ve

- 34 üncü maddesi kapsamında Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri ile Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi uyarınca tevkif edilmiş vergilerden kaynaklanan kurumlar vergisi iade taleplerinde, söz konusu maddelerde yer alan yetki çerçevesinde Maliye Bakanlığı tarafından gerekli görülen bilgi ve belgeler elektronik ortamda alınacaktır.

2.2. Mükellefler Bakımından

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yukarıda belirtilen iade taleplerini bu uygulama kapsamında yapacaklardır.

3. Diğer Hususlar

 3.1. İade talebine ilişkin olarak elektronik ortamda alınması uygun görülen liste ve/veya tablolar dışında kalan diğer belgelerin önceden olduğu gibi vergi dairesine intikal ettirilmesi gerekmektedir.

 3.2. Vergi daireleri mükelleflerin iade taleplerini, sistem tarafından üretilecek Gelir ve Kurumlar Vergisi İadesi Kontrol Raporu çerçevesinde değerlendirerek ilgili Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde ve Sirkülerlerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandıracaktır.

 3.3. Mükelleflerin iade taleplerinin, 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen esas ve süreler itibarıyla geçerlilik kazanacağı tabiidir.

 3.4. Mükellefler talep ettikleri iadenin konusuna ve beyan ettikleri kazanç türlerine göre Maliye Bakanlığının uygun göreceği liste ve tabloları aşağıdaki esaslara uygun olarak elektronik ortamda göndereceklerdir:

 a) Her bir tevsik edici belge, fatura düzenleme limitinin altında kalsa dahi, bu liste ve tablolara ayrı ayrı girilecektir.

 b) Aynı mükelleften yapılan alımlar, bu liste ve tablolara belge bazında ayrı ayrı girilecektir.

 3.5. Liste ve tabloların doldurulmasında uyulacak kurallara internet vergi dairesinden ulaşılması mümkündür.

 3.6. Elektronik ortamda alınan belgelerin ayrıca kâğıt ortamında verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Duyurulur.

21.03.2016 - GELİR/KURUMLAR VERGİSİ STANDART İADE SİSTEMİ (GEKSİS) HAKKINDA DUYURU
99 Seri No.lu Gelir Vergisi Sirküleri gereğince yürürlüğe giren Gelir/Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi (GEKSİS) hakkında mükellefler tarafından en çok sorulan sorulara karşılık olarak aşağıda açıklanan hususlarda duyuru yapılmıştır.

1-GEKSİS nedir? Gelir ve Kurumlar Vergisi İade işlemlerine asgari bir standart getirilmesi ve yurt çapında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla iadelerin elektronik ortamda kontrol ve analizinin yapılarak mükellef ve iade yapacak birimlere raporlanmasıdır.

2-GEKSİS ile ne amaçlanmıştır? GEKSİS ile gelir ve kurumlar vergisi iade işlemlerine hız kazandırılması, iade işlemleri açısından asgari bir standart getirilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amaçlanmıştır.

3-GEKSİS kullanımı nasıldır? GEKSİS ile mükelleflerin elektronik ortamda gönderdikleri bilgi ve belgeler esas alınarak Gelir-Kurumlar Vergisi iadelerine yönelik kontrol ve analizler elektronik ortamda yapılarak özet bir rapor halinde iadeyi yapan birime ve mükellefe sunulmaktadır.

4-GEKSİS hangi dönem iade taleplerinde kullanılmalıdır? 2015 ve izleyen vergilendirme dönemlerinde GEKSİS kullanılmalıdır. 2015 vergilendirme dönemi öncesi gerçekleşen iade hakkı doğuran işlemlere yönelik iade taleplerinde, düzenleme öncesindeki uygulama geçerli olacaktır.

5-GEKSİS kapsamına hangi mükellefler girmektedir? 99 Seri No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde belirtildiği üzere; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2015 ve izleyen vergilendirme dönemlerine yönelik iade taleplerini Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemini (GEKSİS) kullanmak suretiyle yapmaları gerekmektedir. İade talebinde bulunan kurumlar vergisi mükellefleri (0010 kodundan beyanname verenler) İade talebinde bulunan Gelir Vergisi mükellefleri (0001 kodundan beyanname verenler)

6-GEKSİS kapsamına hangi mükellefler girmemektedir? Beyannamelerini elektronik ortamda verme zorunluluğu bulunmayan mükelleflerin iade taleplerinde bu sistemi kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kazançları yalnızca GMSİ -MSİ-Diğer Kazanç ve İratlar-Ücret olan mükellefler (0012 kodundan beyanname verenler)

7-GEKSİS girişini mükellefler nereden yapabilir? https://intvrg.gib.gov.tr/ linkindeki Yeni İnternet Vergi Dairesinden yapabilir. (Diğer Dilekçe ve Talepler/ Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Girişi(GEKSİS)) Eski İnternet Vergi Dairesinden GEKSİS girişi yapılamamaktadır.

8-GEKSİS Kontrol Raporunun oluşması için ne yapılması gereklidir? Yıllık Gelir Vergisi/Kurumlar Vergisi beyannamesi internet ortamında gönderilmelidir. Standart İade Talep Dilekçesi (1A,1B) dilekçesi internet ortamında gönderilmelidir. GEKSİS İade Talebi bilgi girişi yapılarak onaylanmalıdır.

9-GEKSİS iade talebi girişinin yapılması standart iade talep dilekçesi verilme gerekliliğini ortadan kaldırır mı? GEKSİS İade Talebi Girişine ilişkin bilgi girişleri GEKSİS Raporunun hazırlanabilmesi için olup standart iade talep dilekçesi mahiyetinde değildir.

İade taleplerini elektronik olarak yapmak zorunda olan mükelleflerin Standart İade Talep Dilekçesini de (1A,1B) vermeleri gerekmektedir. Aynı vergilendirme dönemi için birden fazla standart iade talep dilekçesi verilmesi durumunda her dilekçe için ayrı GEKSİS iade talep girişi yapılmasına gerek yoktur.

10-GEKSİS İade talebi girişinde hangi bilgiler girilmelidir? Yalnızca geçici vergiden doğan iadelerde Dönem Tipi, Dönemi, İade Türü seçeneklerine giriş yapılması yeterlidir. Kesinti yoluyla ödenen vergilerden doğan iadelerde Dönem Tipi, Dönemi, İade Türü seçeneklerine giriş yapılmalıdır. İade nakden talep edilmişse varsa teminat bilgisi, YMM bilgisi girilmelidir.

11-GEKSİS İade talebi girişinde hangi listeler doldurulmalıdır? Kesinti yoluyla ödenen vergilerden doğan iadelerde yıllık beyannamede birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinden kesinti varsa evet seçeneği işaretlendikten sonra tamam butonuna basılmalıdır. Sonraki ekranda gelen Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşleri Listesi doldurulmalıdır.

12-GEKSİS İade talebi girişinde Beyannameden Getir seçeneği tıklanınca gelen tutar iade talep edilen tutar mıdır? Değildir. Gösterilen tutar, yıllık beyannamede iadesi gereken geçici vergi ve beyannamede iadesi gereken gelir/kurumlar vergisidir. İade talep edilen tutar, standart iade talep dilekçesinde(1A,1B) belirtilmektedir.

13-Mükellefler GEKSİS İade Talebi Girişinde bilgi ve liste girişlerini yaptıktan sonra onaylamadan sistemden çıkarlarsa ne olur? Bilgiler ve listeler sistem tarafından kaydedilir fakat ONAYLA butonuna basılmadığı için iade talep girişi tamamlanmış olmaz. GEKSİS Kontrol Raporu oluşmaz. Mükellefler kaydedilen bilgilerine GEKSİS İade Talebi girişi menüsündeki Daha Önce Girilen Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talepleri seçeneğini kullanarak ulaşabilir.

14-Mükelleflerin GEKSİS İade Talebi Girişinde Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşlerine ait listesini doldurduktan sonra belge asıllarını iadeyi yapacak vergi dairesine ibraz etmesi gerekir mi? Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşleri listesinin doldurulması, bu işlere ilişkin belgelerin (Sözleşme, Geçici Kabul Tutanağı vb.) iadeyi yapacak birime teslim edilmesi gerekliliğini engellemez.

15-Mükellefler GEKSİS iade talebi girişini onayladıktan sonra İnternet Vergi Dairesi İade Talebi Alındısını iadeyi yapacak birime ibraz etmeli midir? İnternet Vergi Dairesi İade Talebi Alındısı bilgilendirme amacıyla gösterilmektedir. Çıktısının alınarak iade yapan birime ibraz edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

16-GEKSİS Kontrol Raporu ne zaman oluşturulmaktadır ve görüntülenebilmektedir? GEKSİS Kontrol Raporu iade talep girişinin onaylanmasından sonraki gün oluşturulmaktadır. GEKSİS Kontrol Raporu(Özet Rapor) iade talep girişinin onaylanmasından sonraki gün mükellefler tarafından görüntülenebilmektedir.

17-GEKSİS Kontrol Raporu (Özet Rapor) nereden görüntülenebilmektedir? İnternet vergi dairesindeki Diğer Dilekçe ve Talepler/ Gelir/Kurumlar Vergisi İade Kontrol Raporu Görüntüleme(GEKSİS) bölümünde görüntülenebilmektedir.

18-GEKSİS Kontrol Raporu(Özet Rapor) hangi durumlarda görüntülenemez? Mükellefin GEKSİS iade talep girişini onaylamaması ve/veya standart iade talep dilekçesini vermemesi durumunda rapor oluşmaz ve görüntülenemez.

19-GEKSİS Kontrol Raporundaki kontrol segmentleri ne anlama gelmektedir? Kontrol segmentleri, mükelleflerin elektronik ortamda gönderdikleri bilgi, belge ve listelerin Başkanlığımız veri ambarındaki bilgilerle karşılaştırılması sonucunda başarılı/başarısızlık şeklinde yansıyan kontrollerdir.

20-GEKSİS Kontrol Raporunda başarısız kontrol segmentleri olması durumunda ne yapılmalıdır? a) Başarısızlığın sebebi belge tevsik edilerek açıklanabiliyorsa mükellef vergi dairesine ilgili belgeleri de ekleyerek izahat dilekçesi vermelidir.(Örneğin, BAĞ-KUR primi ödemelerinin yıllık beyannamede indirilip geçici vergi beyannamesinde indirilmemesi nedeniyle KS07 Vergiye Tabi Matrah İle Geçici Vergi Matrah Uyumu Kontrolü segmentinde hata oluşması) Vergi dairesi dilekçede belirtilen izahatı uygun bulursa hata veren segmentin geri bildirim kısmına açıklamayı yazarak kaydetmelidir. Bu durumda raporun vergi dairesi tarafından yeniden analize tabi tutulmasına gerek yoktur.

b) Başarısızlık sicil bilgilerindeki yanlışlıklardan kaynaklanıyorsa(Örneğin adi ortaklık hisse oranının hatalı olması) mükellef ilgili vergi dairesine başvurarak sicil bilgilerini düzelttirmelidir. Yapılan düzeltmelerin GEKSİS Kontrol Raporuna yansıyabilmesi için raporun vergi dairesi tarafından yeniden analize tabi tutulması gerekmektedir.

c) Başarısızlık, mükellefin iadeye esas yıllık beyannamesinde veya geçici vergi beyannamesinde veya KDV beyannamesinde veya kesinti bildirilen mükellefin muhtasar beyannamesinde düzeltme yapılmasını gerektiriyorsa ilgili mükellef düzeltme beyannamesi vermelidir. Yapılan düzeltmelerin GEKSİS Kontrol Raporuna yansıyabilmesi için raporun vergi dairesi tarafından yeniden analize tabi tutulması gerekmektedir.

d) Başarısızlık, iade bilgilerinde veya Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşleri Listesinde değişiklik yapılmasını gerektiriyorsa mükellef pasife çekme talebinde bulunmalıdır. Pasife çekilme talebi vergi dairesi tarafından onaylandıktan sonra iade bilgileri ve liste güncellenip onaylanmalıdır. Yapılan değişikliklerin GEKSİS Kontrol Raporuna yansıyabilmesi için raporun vergi dairesi tarafından yeniden analize tabi tutulması gerekmektedir.

21-Mükellefler pasife çekme taleplerini nereden yapabilmektedir? Mükellefler internet vergi dairesi aracılığıyla Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Girişi (GEKSİS)/Pasife Çekilmesi Talep Dilekçesi menüsünden veya vergi dairesine elden dilekçe vererek pasife çekme talebinde bulunabilirler.

22-Mükellefler pasife çekme taleplerinin durumunu nereden sorgulayabilmektedir? Mükellefler internet vergi dairesi aracılığıyla Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Girişi (GEKSİS)/Girilen Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talep Giriş İşlemlerinin İptal Edilmesi/Pasife Çekilmesi Talepleri menüsünden takip edebilmektedir.

23-Mükelleflerin pasife çekme taleplerini vergi dairesi onaylamış ise hangi ekranlardan bilgi girişi ve liste güncellemesi yapılacaktır? Pasife çekilme talebinin onaylanması durumunda Daha Önce Girilen Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talepleri ekranından aktif hale gelen Bilgileri Güncelle, Listeleri Güncelle bölümünden güncelleme yapılıp onaylanabilir.

24-Mükelleflerin pasife çekme taleplerinde bir sınır var mı? Pasife çekme talebinde bir sınır bulunmamaktadır.

25-İade bilgi ve listeleri güncellenip onaylandıktan sonra ne yapılmalıdır? Vergi dairesi ile irtibata geçilerek Geksis Raporunun yeniden analize tabi tutulması talep edilmelidir.

27.05.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.