Vedat Nair
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
vedatnair@hotmail.com

E- Fatura Yerine Kağıt Ortamında Fatura Düzenlenmesinin Sonuçları

Bilindiği üzere Kurumlar Vergisi, mükelleflerin hesap döneminde elde ettikleri safi kazançları üzerinden hesaplanır. Kazancın safi tutarı ise GVK.’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit edilir. Ticari kazancın bu şekilde hesaplanmasında VUK.’nun değerleme hükümleri uygulanır. Ayrıca KVK.’nunda da safi kazancın dönem sonu ve dönem başı öz sermaye kıyaslaması ile belirleneceği düzenlenmiştir. Bu sürede işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı açıklanmıştır. Safi kurum kazancının belirlenmesi sırasında KVK. 8. ve devamı maddeleri ile GVK.’nun 40. maddesinde belirlenen giderler indirim olarak dikkate alınır. Daha açık ifadeyle ticari kazanç belirlenirken tahakkuk esası dikkate alınarak giderlerin türü ve tutarı kesinlik taşımalı, kazancın elde edilmesiyle bir illiyet bağı olmalıdır. Kazancın tespit edilmesinde dikkate alınacak giderlerin tevsik edici bir belgeye dayandırılması, yasal defterlere kaydının yapılması ve aktifleşmesi gereken bir iktisabın olmaması gibi hususlara dikkat edilmelidir. Bu makalede e-fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflerin, kağıt ortamında fatura düzenlemeleri halinde safi kazanç, KDV. ve karşılaşacakları ceza yönünden durumlarını tebliğler ve maliyenin görüşü ışığında irdeleyelim.

“Elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken kağıt ortamda düzenlenen faturanın KDV ve gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı” konusu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü’nün  “41931384-105[Mük.257-2014-11]-73 sayı ve 24/11/2015 tarihli muktezasında detaylı açıklamalara yer verilmiştir. Mukteza ve ilgili tebliğlere göre konu hakkında değerlendirme aşağıdaki gibidir;

İspat; VUK.’nun 3. maddesinin B bendinde Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat hususu düzenlenerek vergiye esas işlemlerin yemin hariç her türlü delille ispat edileceği düzenlenmiştir. Bununla birlikte 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun vergi indirimi  başlıklı 29. maddesinde;

-Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV.  -İthal edilen ve gümrük giriş beyannamesiyle beyan edilip ödenen KDV.       -Götürü veya telafi edici usulde mükellefiyetten gerçek usule geçenlerin dönem başındaki mallara ait fatura ve benzeri belgelerde gösterdikleri KDV.’sini indirebilirler. Ayrıca maddenin devamında indirilecek KDV.’nin hesaplanan KDV.’den fazla olması durumu ile  indirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılacağı düzenlenmiştir.

E-Fatura; düzenlenmesine ilişkin 397 sayılı VUK. Genel Tebliği ile anonim ve limited şirketler açısından e-fatura ticari hayatın içine girmiş oldu. Daha sonra 416 sayılı VUK. Genel Tebliği ile fatura düzenlemek zorunluluğu bulunan gerçek ve tüzel kişilere e-fatura hakkı tanınması ile ilgili düzenlemeler yapılmış, 421 sayılı VUK. Genel Tebliği ile de belirlenen mükellefler için e-defter ve e-fatura uygulaması zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda elektronik fatura uygulamasından yararlanan mükelleflerin birbirlerine yapmış oldukları mal teslimi veya hizmet ifaları için elektronik fatura düzenlemeleri zorunludur. Dolayısı ile elektronik fatura uygulamasından yararlananlar fatura düzenlemeden önce muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını kontrol etmeleri, kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kağıt fatura düzenlemeleri gerekecektir. E-fatura kapsamındaki mükelleflerden mal ve hizmet alan ve belirlenen hadlerin altında kalan mükellefler ise istemeleri halinde e-fatura uygulamasından yararlanırlar.

421 sayılı VUK. Genel Tebliğinin 5.4. bendinde e-fatura uygulama zorunluluğu bulunan mükelleflerin e-fatura uygulamasına tabi olanlara kağıt ortamında fatura düzenleyemeyeceği, düzenlenen kağıt faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağına yer yerilmişti. Bu düzenleme 448 sayılı VUK. Genel Tebliği ile 04.04.2015’den itibaren kaldırılmıştır. Daha önceki düzenlemede yer alan ve mükellefler açısından oldukça sert bir ifade içeren “hiç düzenlenmemiş sayılır” tanımı bertaraf edilmiş oldu.

Böylelikle e-fatura düzenlemesine uyulması zorunluluğu devam edecek ancak bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır. Her ne kadar e-fatura olarak düzenleme mecburiyetine uyulmadıysa da düzenlenen kağıt faturanın içeriği Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek, faturada gösterilen ve KDV  Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV’nin indirimine engel olmayacaktır. Ayrıca kağıt ortamında bir fatura düzenlense de e-fatura’nın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemesi halinde, e-fatura vermek ve almak zorunda olanlara VUK.’nun 353/1. maddesi hükmünce özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Sonuç olarak; E-Fatura düzenleme mecburiyeti bulunan mükellefler kağıt ortamında fatura düzenlemeleri halinde, VUK.’nun 353/1. maddesi gereğince özel usulsüzlük cezasına muhatap olacaklardır. Ancak düzenlenen faturanın tutarı safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek ve KDV. Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV.’nin indirimi söz konusu olacaktır.

25.03.2016

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.