Türk Ticaret Kanunu Düzenlemeleri;
Genel Kurul, şirket pay sahiplerinin kendileri veya temsilcileri vasıtasıyla haklarına yönelik kararları aldığı olağan veya olağanüstü toplantılardır. TTK. 410. ve 411. maddelerinde yapılan düzenlemelere göre bütün pay sahipleri, Yönetim Kurulu, Tasfiye Memurları ve Mahkemenin izniyle tek bir ortak Genel Kurulu toplantıya çağırabilir.
Genel Kurullar kanun veya esas sözleşmede daha ağır nisap belirlenmemiş ise sermayenin en az 1/4 pay sahipleri veya temsilcileri ile yapılabilir. Bu nisap toplantı süresince korunur. Eğer ilk toplantıda söz konusu nisaba ulaşılamaz ise ikinci toplantıda nisap aranmaz ve hazır bulunanların oyları ile kararlar alınır. Şirketi ilgilendiren bazı önemli kararlar ve ana sözleşme tadilleri ile ilgili verilecek kararların ise belirli orandaki payı temsil eden oylarla alınması gereklidir.
Ana Sözleşme Değişikliklerinde Nisap (TTK. 421. madde);
Kanun ve ana sözleşmede aksine bir hüküm olmadıkça esas sözleşme değişikliklerine ilişkin kararlar şirket sermayesinin yarısının temsil edildiği mevcut oyların çoğunluğu ile alınabilir. Birinci toplantıda yeterli pay oranına ulaşılamadığı takdirde bir ay içinde yapılacak ikinci toplantıda şirket sermayesinin 1/3 ile toplanılarak kararlar alınabilir. Bu nisap esas sözleşme ile daha ağırlaştırılabilir, ancak hafifletilemez. Kanunda belirlenen nisapları azaltan ana sözleşme hükümleri geçersiz olur.
Ana sözleşme tadilleri için gerekli nisaplar genel olarak bu oranda olmakla birlikte bazı durumların varlığı halinde bu oranlar daha yüksek nisapları gerektirmektedir.
Sermayenin tamamını oluşturan pay sahipleri veya temsilcilerinin oy birliğiyle alınacak kararlar:
a) Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar.
b) Şirketin merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin kararlar.
Sermayenin %75’ini oluşturan pay sahipleri veya temsilcilerinin olumlu oyları ile alınacak kararlar:
a) Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi.
b) İmtiyazlı pay oluşturulması.
c) Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması.
Oy birliği ve %75’lik oranlarla alınacak kararlar için öngörülen nisaplara ilk toplantıda ulaşılamazsa sonraki toplantılarda da aynı oranın aranmalıdır.
Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri ile birleşmeye, bölünmeye ve tür değiştirmeye ilişkin kararlar için aksine hüküm olmaması halinde genel hükümler doğrultusunda kararlar alınır. Payları borsada işlem görmeyen ve halka açık anonim şirketlerde bu hüküm uygulanamaz. Düzenlemeyle bu nitelikteki şirketler için ağırlaştırılmış nisaplarla alınması çok güç olan kararların alınması mümkün hale getirilmiştir.
Pay devirlerine ilişkin olarak TTK.’da kısıtlayıcı düzenlemeler yer almaktadır. Ancak işletme konusunun değiştirilmesi veya imtiyazlı pay oluşturulması ile ilgili Genel Kurul kararlarına olumsuz oy veren nama yazılı pay senedi sahipleri kararın Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından 6 ay süre ile paylarını devredebilir. Bu suretle herhangi bir kısıtlamaya bağlı olmaksızın payların devredilerek şirketten çıkmak olanağı sağlanmıştır.
Genel Kurul Toplantı ve Karar nisaplarına ilişkin olarak Ticaret Kanununun farklı maddelerinde de düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin Birleşme Kararı TTK. 151., Tasfiye kararları TTK. 529. ve 548., İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu TTK. 454., Tür Değiştirme TTK 189., Bölünme TTK. 173. maddelerinde düzenlenmiştir.
Ayrıca Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik 28.11.2012 tarih ve 28481 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantı Karar Nisapları (Yönetmelik 22. madde)
Söz konusu Yönetmelikte konu itibariyle Genel Kurul Toplantı ve Karar nisapları ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 22. maddesinde 16 bölüm halinde düzenlenen nisaplar tablo halinde aşağıda gösterilmiştir.
Sıra No |
Genel Kurul Toplantı Konusu |
1. Toplantı Nisabı |
2. Toplantı Nisabı |
Karar Nisabı (*) |
1 |
Esas sözleşmede daha ağır bir nisap öngörülmemiş ve yönetmelikte belirlenmemiş diğer konular hakkındaki kararlar |
Şirket sermayesinin 1/4 (Nisap toplantı süresince korunmalıdır) |
Toplantıda hazır bulunan pay sahipleri veya temsilcilerinin temsil ettikleri sermaye ile (miktarı ne olursa olsun) |
Hazır bulunanların oylarının çoğunluğu |
2 |
Şirket merkezinin yurtdışına taşınması, bilânço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük kabul edilmesi hakkındaki kararlar |
Sermayenin tümünü oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcileri |
Sermayenin tümünü oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcileri |
Sermayenin tümünü oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin oy birliğiyle |
3 |
İşletme konusunun tamamen değiştirilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliği kararları |
|
|
Sermayenin en az %75’ni oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
4/A |
Tür değiştirme kararı (9. bölüm hükümleri saklı kalmak kaydıyla) |
|
|
Genel kurulda mevcut bulunan oyların 2/3 ile alınır. Ancak bu kararın geçerli olabilmesi için karar lehinde kullanılan oyların esas veya çıkarılmış sermayenin 2/3 temsil etmesi şarttır |
4/B |
Şirketin limited şirkete dönüştürülmesinde, ek ödeme veya kişisel edim yükümlülüğünün doğması halinde veya şirketin kooperatife dönüştürülmesinde, |
Sermayenin tümünü oluşturan pay sahipleri |
Sermayenin tümünü oluşturan pay sahipleri |
Tüm pay sahiplerinin oybirliği ile |
5/A |
Bölünme kararı |
|
|
Genel kurulda mevcut bulunan oyların 3/4'ü ile alınır. Ancak bu kararın geçerli olabilmesi için karar lehinde kullanılan oyların esas veya çıkarılmış sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şarttır. |
5/B |
Bölünme sonucunda, devreden şirketteki mevcut pay oranının değişmesi halinde devreden şirketin bölünme kararı, |
|
|
Oy hakkını haiz pay sahiplerinin en az %90’nı |
6/A |
Birleşme kararı |
|
|
Genel kurulda mevcut bulunan oyların 3/4'ü ile alınır. Ancak bu kararın geçerli olabilmesi için, karar lehinde kullanılan oyların esas veya çıkarılmış sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şarttır |
6/B |
Birleşme sözleşmesinde bir ayrılma akçesi öngörülüyorsa, (birleşme sözleşmesinin oy hakkını haiz pay sahiplerinin) |
|
|
Oy hakkını haiz pay sahiplerinin en az %90’nı olumlu oyuyla onaylanması şarttır |
6/C |
Birleşme nedeniyle şirketin işletme konusunun tamamen değişmesi halinde (3. bölüm nisapları) |
|
|
Sermayenin en az %75’ni oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
6/D |
İşletme konusunda kısmi değişiklik öngörülmesi halinde (15. bölüm nisapları) |
Şirket sermayesinin yarısını temsil eden pay sahiplerinin hazır bulunmaları şarttır |
En geç bir ay içinde yapılacak ikinci toplantıda şirket sermayesinin en az üçte birini oluşturan pay sahiplerinin hazır bulunmaları yeterlidir |
Hazır bulunanların oylarının çoğunluğu |
7 |
Şirket sermayesinin azaltılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliği kararları, |
|
|
Sermayenin en az %75 oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
8 |
İmtiyazlı pay oluşturulması ve nama yazılı payların devrinin sınırlandırılmasına ilişkin esas sözleşme değişiklikleri kararı, |
|
|
Toplam sermayenin %75’ni temsil eden pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
9 |
Pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören şirketlerde, sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri ile birleşmeye, bölünmeye ve tür değiştirmeye ilişkin kararların (esas sözleşmede daha ağır bir nisap öngörülmemişse) |
Esas sözleşmede daha ağır bir nisap öngörülmemişse, şirket sermayesinin en az 1/4'ni oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunmaları ve bu nisabın toplantı süresince korunması şarttır. |
Hazır bulunan pay sahipleri, sahip oldukları payların miktarı ne olursa olsun müzakere yapmaya ve karar vermeye yetkilidir |
Hazır bulunanların oylarının çoğunluğu |
10
|
Şirketin tasfiyesi kararında, |
|
|
Sermayenin %75’ni temsil eden pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
11 |
Her çeşidi ile tahviller, finansman bonoları, varlığa dayalı senetler, iskonto esası üzerine düzenlenenler de dâhil diğer borçlanma senetleri, alma ve değiştirme hakkını haiz senetler ile her çeşit menkul kıymetlerin ihracı veya bu hususta yönetim kuruluna yetki verilmesi kararları |
|
|
Sermayenin en az %75’ni oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla |
12 |
Genel kurul toplantısında, önemli miktarda şirket aktiflerinin toptan satışı kararı, |
|
|
Şirket sermayesinin en az %75’ni oluşturan pay sahiplerinin olumlu oylarıyla |
13 |
İmtiyazlı pay sahipleri özel kurul toplantısında, |
İmtiyazlı payları temsil eden sermayenin en az %60’na sahip pay sahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunmaları şarttır |
İmtiyazlı payları temsil eden sermayenin en az %60’na sahip pay sahiplerinin veya temsilcilerinin hazır bulunmaları şarttır |
Toplantıda temsil edilen payların çoğunluğu |
14 |
Şirket süresinin dolmasıyla veya genel kurul kararıyla tasfiyeye girmiş şirketlerde, tasfiyeden dönülmesi kararı (Bu kararın alınabilmesi için şirket malvarlığının dağıtımına başlanmamış olmalıdır.) |
|
|
Şirket sermayesinin en az %60’nı oluşturan pay sahiplerinin olumlu oylarıyla alınır |
15 |
Diğer esas sözleşme değişikliklerinin görüşüleceği genel kurul toplantılarında, |
Şirket sermayesinin 1/2'ni temsil eden pay sahiplerinin hazır bulunmaları şarttır |
En geç bir ay içinde yapılacak ikinci toplantıda şirket sermayesinin en az 1/3’ni oluşturan pay sahiplerinin hazır bulunmaları yeterlidir |
Hazır bulunanların oylarının çoğunluğu |
16 |
3 ila 15 inci bölümlerde gösterilen hususlarda, genel kurulda karar alınabilmesi için esas sözleşmede daha ağır nisaplar öngörülebilir. Bu durumda söz konusu toplantılarda esas sözleşmedeki nisaplara göre karar alınır.
|
|
|
|
(*) Birinci bölüm dışındakiler için 1. Toplantılarda aranan karar nisapları 2. toplantılarda da aranır.
Anonim Şirketlerle ilgili olarak Genel Kurul toplantı ve karar nisapları bu şekilde düzenlenmiş olmakla birlikte Limited şirketler için TTK. 616 ila 621 maddelerinde Genel Kurula ilişkin düzenlemeler ayrıca yapılmıştır. Makalede sadece Anonim Şirketler nezdinde Genel Kurul Toplantı nisapları ele alınmıştır. TTK.’nın 447. maddesinde yapılan düzenlemede ise pay sahibinin, genel kurula katılma, asgari oy, dava ve kanundan kaynaklanan vazgeçilemez nitelikteki haklarını sınırlandıran veya ortadan kaldıran kararları batıl olduğu düzenlenmiştir.
Kaynak:
-Türk Ticaret Kanunu
- Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik
06.07.2015
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.