Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

İşçi Ve İşveren Korona'dan Vefat Ederse Hastalık Mı? İş Kazası Mı? Meslek Hastalığı Mı?

Son günlerde aldığı canlarla gündem oluşturan korona virüs vakası,hukukçuları da ikiye böldü.

İş Kazası,Meslek Hastalığı ve Hastalık diyenlerde var.(Kanımca bu olay meslek hastalığına girmeyecektir.Ancak bu virüs yıllar sonra  bir tahribata neden olursa ilişkilendirilebilinir.)

Burada özellikle 4/a ve 4/b statüsünde çalışanlar açısından konuya baktığımızda 5510 sayılı Kanunun ilgili maddeleri,ikincil mevzuatlar yol gösterecektir.

Tabi olayla ilgili tıbbi belge ve dökümler dedektif titizliğinde mercek altına alınacaktır.

5510/13.Maddesi

a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,

c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.

SGK Müfettiş ve Denetmenler,ayrıca İş Müfettişi tarafından inceleme tabi tutulacaktır.

5510/14.Maddesi

Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.

Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;

a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi,

b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi, sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.

(Korona virüs den dolayı ortaya çıkacak maruziyetler meslekle ilgili olsa da ilerleyen zaman da ilişkilendirilmesi gerekir.)

5510/15.Maddesi

4 -1 (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalının, iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğine neden olan rahatsızlıklar, hastalık halidir.

Kanunda yer verilmiştir.

HASTALIK HALİNDE

Öncelikle işyeri dışında hastalığa yakalandığının tespiti gereklidir.Buna göre 5510 sayılı Kanunda belirtilen şartları taşıyorsa ölüm halinde MYÖ aylık bağlanır.

İŞYERİNDE YAKALANMIŞ İSE

Virüse özellikle çalıştığı işyerinde maruz kalmış,konuyla ilgili önlemlerin alınıp alınmadığı araştırılması gerekir.

Bu durumda İş Kazası sayılacaktır.

Sağlık Çalışanı , İşvereni ise Mesleğe Bağlı Hastalık hastalarla yakın ilişkiden yakalanacaktır. Meslek Hastalığı ise uzun vadede ortaya çıkar.Burada da biraz kafalar karışacaktır.Ağırlık ise İş Kazasında yana ibre ağır basacaktır.

6331 sayılı Kanunla da yapılması gereken önlemlere de yer verilmiştir.

Bu durumda belki de ilerleyen günlerde ölümlü Korona vakaları yargıya taşınacaktır.

Oluşacak davalara da ,vakalara karşı birtakım karineler de teşkil edecektir.

Muhasebe elemanı yada işvereni Korona nedeni ile vefat etmesi halinde hastalığın kaynağı da araştırılması gerekecektir.

Sağlık Çalışanın virüs nedeni ile vefat etmesi halinde meslek hastalığı mı?yoksa iş kazası mı? sorularına cevap aranacaktır.Kanımca İş Kazası sayılması gündeme oturabilir.

Sağlık Çalışanları dışında atık,ilaçlama işleri yapanlara da bu konuda dikkat edilecektir.

Bu davalar uzun zaman ve tartışmalı olarak görülecektir. İşverene karşı tazminat amaçlı bir dava açıp kazanabilmeleri ise kolay olmayacaktır.İşveren için en önemli handikap , hasta işçiyi çalıştıran , diğer işçilere bulaşmasına engel olmayan işveren/vekilleri sorumlu tutulabilecektir.

İşveren konuyla ilgili tedbirleri ele aldı mı?

Kaçınılmazlık İlkesine Uydu mu?     

6331 sayılı Kanuna göre gerekli koruyucu ekipmanları sağladı mı?

İlgili Bakanlıkların uyarılarını dikkate aldı mı?

Soruları da kafaları kurcalayacaktır.

Bulaşıcı hastalılarla ilgili tüm işlemleri işveren/işveren vekilleri noksansız yerine getirmesi gerekir.

Bu virüs nedeni ile ölümlerde;

İş Kazası/Meslek Hastalığı ile ortaya çıkabilecek ölümlü vakalarda gelir anlamında maaşa ek bir ödeme (maaş ve gelir anlamında,fazla olan tam diğeri yarım olarak ölümlü yada sürekli iş göremezlik hali)yapılacağı,ayrıca maddi ve manevi tazminat davaları da ortaya çıkabilecektir.

Tabi ki virüs bulaşma kaynağı için(illiyet bağı);

a.)İşyeri Kaynaklı mı?

b.)İşyeri Dışında mı?

soruları ile önem kazanacaktır.

Bildirim esasına geldiğimizde ;

İlliyet bağını tespit edilmesi gerekir,bu işlemde bir çok işyeri içinde kolay olmayacaktır.

İDARİ PARA CEZASI CİDDİ YAPTIRIM

Özellikle davalarda işveren tarafı illiyet bağı olmadığı yönünde savunma geliştirse bile,elde edilen bulgularla yola çıkıldığında ,hastalık gibi görünen hallerin virüs ile işyeri illiyet bağı kurulması halinde iş kazası denilerek,zamanında bildirilmemesinden dolayı 6331 sayılı Kanuna göre İşyeri Tehlike derecesine göre İdari Para Cezası uygulanacaktır.

İŞVEREN TEHLİKENİN FARKINDA MI?

Konuyla ilgili ilerleyen günlerde yapılacak düzenlemeler de virüs nedeni ile illiyet bağının işyeri ile  tespit edildiği tarih dikkate alınarak izleyen 3 işgünlük sürenin başlatılması dikkate alınır,çünkü bir çok işveren bunun farkında değil.

SONUÇ:

Çalışanlarınıza Korona virüs pozitif çıkması halinde ,iş kazası kapsamına girip girmediği yada bildirip esnasında;

a.)İşyeri Kaynaklı mı?

b.)İşyeri Dışında mı? odu sorusuyla illiyet bağı önem arz edecektir.

Tartışmanın odağında kanımca ''Hukuk''otoriteleri de illiyet bağlantısına dikkat çekeceklerdir. 

5510/13.Maddesinde yazılı hallerde dikkate alınacaktır.Konuyla ilgili işveren/vekilleri değerlendirme esnasında eldeki veriler,alınan önlemlerle ;

a.)İşyeri Hekimi

b.)İş Güvenliği Uzmanı ile koordineli karar vermelidir.

Özellikle dava aşamalarında ise,işveren tarafı sorumluluğu hukuki anlamda  azaltmak için,gerekli her türlü iş sağlığı ve güvenliği kurallarına ,6331 sayılı yasada belirtilen yaptırımlara da uyması gerekiyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün bu dönemde işverenlere tavsiye ettiği uyarılara harfiyen uymaları gerekmektedir.

"İş yerlerinde Covid-19'a Karşı Alınması Gereken Önlemler Kılavuzu" ile "Yeni Koronavirüs Salgını Kapsamında İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonellerinin İş yerlerinde Aldıracağı Tedbirler" isimli dökümanı dikkatlice incelemeleri önlemleri işyerlerine uyarlamaları,kayıt altına almaları,görselleri muhafaza etmeleri,ünlük raporlar halinde İş Sağlığı ve Güvenliği Rapor defterine kayıt altına almaları gerekmektedir.

a.)Salgın ekibi,acil durum planları,önleyici tedbirler,

b.)Temizlik,hijyen,kişisel koruyucu ve ekipman,

c.)Olası vakalara karşı sağlık tedbirleri,tecrit ve karantina,

ç.)Şirket içi ve dışı görüşmeler tele konferans,

d.)Şirket araçları,servisler de alınması gereken tedbirler,

e.)Isı ölçer termal kameralar,

f.)İşyeri Hekimi ve Sağlık Görevlilerince salgına karşı eylem planları rutin kontroller,

g.)İmalat,ofis vs alanların sıklıkla ilaçlanması

ğ.)Toplu olarak kullanılan alanlarda sosyal mesafe kuralları,

h.)Çalışma ,dinlenme ,yemek saatlerinin ayarlanması,

ı.)Teması asgari seviyeye indirecek üretim planlaması,vardiya düzenlenmesi,

İşin özü;

İşveren/vekilleri ileride ciddi davalarla karşılaşmama adına önlemleri alın ödemekten ucuz gelir felsefesine sahip çıkın.

İş sağlığı ve güvenliği (6331 sayılı Kanunu) yeniden ikincil mevzuatları  gözden geçirin, gerekli önlemleri alın ve bunları belge haline getirerek,dosyalarınızı oluşturun arşivlemesini yapınız.

10.04.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.