Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

İşverenler Önemsemediğiniz İdari Para Cezasını Öderken Canınız Yanacak!

Bugünlerde yazılı ve görsel basında hep bir ağızdan Meslek Kodu uygulamasında ceza karosu yüksek sesle bol volümle yazılar yazılmaya,TV ekranlarında yayınlar yapmaya başladılar.

Uygulama yeni mi ? hayır değil.

Cezası var mı idi? hayır yok idi.

2020 Yılında Tüm illerde Muhtasar+SGK birleşmesinde beyannameye geçileceği için meslek kodu cezası gündeme geldi.

İLK DUYURU NE ZAMAN YAPILDI?

29.11.2010 yapılmış, 2010/Kasım ve Aralık aylarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgeleri yönünden serbest alan olarak düzenlendiği, Serbest alan olarak yapılan düzenlemeden gerekli verimin elde edilememesi halinde, uygulamanın zorunlu alan haline getirilmesine yönelik çalışmaların yapılacağı, açıklanmış bulunmaktadır.

SGK Başkanlığı,  29/11/2010 tarihinde e-Bildirge sistemi üzerinden yapılan duyuruda;

- Sigortalılara ilişkin meslek kodlarını, e-Bildirge ana menüde mevcut “İş-Kur Meslek Kod Giriş/Güncelleme” ekranları vasıtasıyla her bir sigortalı için bir kereye mahsus olmak üzere sisteme kaydetmeleri gerektiği,

- Söz konusu işlemlerin yapılmasının, 2010/Kasım ve Aralık aylarına ilişkin aylık prim ve hizmet belgeleri yönünden serbest alan olarak düzenlendiği,

- Serbest alan olarak yapılan düzenlemeden gerekli verimin elde edilememesi halinde, uygulamanın zorunlu alan haline getirilmesine yönelik çalışmaların yapılacağı, açıklanmıştı.

2012 Kasım ayından itibaren uygulamaya geçildi.

APHB’inde  e-Bildirge kanalıyla gönderilmesi sırasında sigortalıların meslek kodlarının girilmemiş olması veya hatalı girilmiş olması halinde, işverenlere idari para cezası uygulanması söz konusu değildi.

OCAK 2020 İTİBAREN CEZA UYGULAMAYA GEÇECEKTİR!

n) (Ek: 15/7/2016-6728/51 md.) Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.

• Fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodu
• Denetim de gerçek dışı ise
• Her bir işyeri için 1 AÜ geçmeyecek
• Sigortalı başına AÜ/10 İPC  uygulanacak

ÖRNEK:

A işyeri denetimde işe uygun meslek kodu bildirilmemesi halinde 2943/10=294,30 TL ödeyecektir.

Bu işyerinde 50 kişi çalışanı varsa 50 kişi içinde hata ve yanlış olsa bile en fazla 10 kişi dikkate alınarak 2.943.- TL.İPC kesilecektir.

• Alt limit AÜ/10
• Üst  Limit 1XAÜ olacaktır.

NEDEN MESLEK KODU UYGULAMASINA GEÇİLİYOR?

10  Yıl önce ortaya atılan fikir son 8 yıldır ceza  uygulanmadan uygulanılıyor.

Mesleklere göre ücret araştırması ve sektörel ücret uygulamasında ortalama ücret ,hizmet tespit davalarında ileri de karine teşkil edecek ücret denilebilir.

Cezalar özel sektör/kamu işyerine(4/a) uygulanacaktır

5510 sayılı Kanunun 4 -1 (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri (Ek 9 uncu maddesi kapsamındaki sigortalılar hariç) bildirmekle yükümlü olanlar ile geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar ve vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar hakkında uygulanır.

Çoklu asgari ücret ilerleyen yıllarda karşımıza çıkar mı yoksa taban dediğimiz meslek adlarına göre mi belirlenecektir.

4857 sayılı Kanununa göre Asgari ücret tek belirlenir tüm sektörler için ,meslek kodları taban ücret belirlemesi olursa ileride buna ait ceza uygulamasında davalar da açılır.

O halde SGK Prim gelirleri adına, fikslenmiş sektörde asgari ücrete karşı ,kayıt dışının bir diğer yanı kayıt altında çalışan düşük SPEK bildirmek.

İŞVERENLER NEREDE HATA YAPABİLİR?

İşe giriş bildirgeniz,iş sözleşmenizde belirtilen işçinin iş tanımı yada fiilen çalıştı işle ilgili çalışmaması gibi,denetimde ortaya çıkabilir.

100 işçi  ve üzerinde  çalışanın istihdam edildiği , işyerlerinde ,yoğun üretim siparişleri alındığı zaman ,işçiler siparişi yetiştirme adına saatlik,günlük,haftalık ve aylık meslek kodu ile uyuşmayan farklı bölümlerde çalışabilir.(İşveren tarafından görevlendirmeler yapılıyor)

Örnek:

500 Kişinin çalıştığı bir giyim fabrikasında acil sipariş alındığı zaman,paketleme,kalite kontrol,ürün temizleme,makinacı ve ütü bölümlerine diğer kısımlardan işçi kaydırılması yapılması halinde aynı gün de fiili denetim yapılmasında inisiyatif denetimi yapan kişiye bırakılmıştır.

Örnek:

İşyerlerine bu ceza iş yeri bazında kesileceği için tespit edilen ay olarak uygulanır.

İşçi Şikayetleri,İş Kazaları/Meslek Hastalıkları incelemelerinde Meslek Kod hatalarından İPC uygulanabilir.

2021 yılında denetime alınan işyerinde her ay için bu cezanın kesilmesi halinde işverenleri üzecektir.

Tabi ki uyarıları dikkate almanız halinde tekrarı olmayacaktır.

Önlemlerinizi alınız;

a.)İşe Giriş Bildirgelerinizi meslek kodlarına uygun hale getiriniz.

b.)İnsan Kaynakları ,bölüm değişikliklerini görevlendirme yazıları ile yapınız,işçi özlük dosyasında saklayınız.

c.)İşçinin sözleşmelerinde ,ihtiyaç duyulan bölümlere atamalar yapılacağını belirterek onayını alınız.

d.)İşyeri İç Yönetmeliğinde bu konuya yer verebilir,duyuru şekline getirebilirsiniz.

e.)e-mail ortamında bunları tebliğ edebilirsiniz.

Denetim esnasında bunlar güncel olarak takip ediliyor ise sıkıntılar ortadan kalkacaktır.

Belge düzenine sahip olan işverenler İPC yemezler.

BASİT BİR CEZA GİBİ GÖRÜNSE DE İŞVERENLERİN MESLEK KURULUŞLARI ANLAMAMIŞTIR!

Her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere ibaresine en fazla o yıl için üst tavan belirtilmesi gerekir.

Bu şekilde düzenleme yapılmadığı taktirde bir çok işverenin canı yanacaktır.

İşverenler önlemlerini alması gerekir,hızlı bir şekilde muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için meslek kodlarını güncellemeleri gerekiyor.

''Meslek Kuruluşları bu konuda TBMM yasal düzenleme istemeli,bu cezanın üst sınırı denetim yılında 1 asgari ücreti geçmemesi gerekir'' denilerek.

Mağduriyetler bu konuda artabilir,idari mahkeme de davalar açılabilinir.

Küçük gibi görünen ceza bir çok işyerinde çığ gibi büyüyerek işverenlerin başını ağrıtabilir.

MESLEK KODLARINA GÜNCEL NEREDEN ULAŞILIR!

https://esube.iskur.gov.tr/Meslek/meslek.aspx  linkini

 tıkladığınız zaman meslek kodlarına ulaşabilirsiniz toplam da.7.231 meslek kodu ile karşı karşıya geleceksiniz.Zaman zaman da değişimler olacağından bu siteyi ziyaret etmeniz gerekecektir.

''0'' ile başlayanlar askerleri ilgilendiriyor.

''1'' ila ''9'' arasında diğer mesleklere yer verilmiştir.

İşyerleriniz ve çalışanlarınız için hangisi uygulanması gerekiyorsa o meslek kodlarını seçmeniz gerekir.

SGK KONUYLA İLGİLİ BİR DUYURUYA YADA İÇ YAZIYA İHTİYAÇ VAR

Meslek kodu uygulamasında SGK'' Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde'' mesleğe uygun bildirimin yeterli olacağını ayrıca  işe giriş bildirgesinde güncelleme yapılmaması halinde fiilen yapılan işle uyumlu olması durumunda ''Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde'' belirtilen meslek kodunun denetim de beyan ile tutarlı olması halinde İPC uygulanmaması gerektiği vurgulanmalıdır.

Aynı işyerinde saatlik,günlük,haftalık ve aylık işyeri çalışma koşulları ile mesleklerine yakın işlerin yapılmasında ,''''Muhtasar ve Prim Hizmet  Beyannamesinde'' yakın iş olması halinde denetimlerde İPC uygulanmaması.(Görevlendirme yazılarının çalışanın özlük dosyasında bulunması/İş Sözleşmesinde Düzenlenmesi İşçinin Onayının Alınması/İşyeri İç Yönetmeliğinde Konuya yer verilmesi gibi.)

Özellikle yapılan fiili denetimlerde Meslek Kodu ile bağdaşmayan işin tespiti ve onunla uyumsuz olan bildirimin yapılması halinde İPC uygulanması gerekir.

Örnek:

Konfeksiyonda çalışan makinacı için Beden işçisi yazılması halinde Meslek Kodu uyumsuzluğundan İPC kesilir.

''Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinde''  Meslek Kodu Konfeksiyonda makinacı olarak bildirilen kişi ,fiilen denetim yapılması esnasında o hafta yoğun siparişten dolayı zaman zaman diğer birime yardım ediyorsa işi ile ilgili çalışma olduğundan İPC kesilmemesi gerekir.(Özlük Dosyasında Düzenlemeler olması halinde)

İşverenlerin bu konuda muğlaklığın önlenmesi adına SGK uygulamaya yönelik duyurusuna ihtiyaç vardır.

31.01.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.