Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

Vergi İdaresi Enerji Yardımını Kanuna Göre Yorumlamasıyla SGK Olaya Bakış Açısı Farklı!

7420 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde,

“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dâhil edilmez ve bu tutar üzerinden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gelir vergisi hesaplanmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.”

hükmü yer almaktadır.

GELİR İDARESİ TEBLİĞ DE KONUYU BASİT ŞEKİLDE ÖZETLİYOR!

 İşverenler tarafından hizmet erbabına bu şekilde yapılan ödemelerin istisna kapsamında değerlendirilebilmesi için söz konusu ödemelerin;

a) 9/11/2022 tarihi ila 30/6/2023 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılması,

b) Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılması,

c) Aylık 1.000 Türk lirasını aşmaması,

ç) Mevcut ücretlerine ilave olarak yapılması şarttır.

USULSÜZ UYGULAMA OLMAMASI ADINA ÖRNEK VERMİŞTİR!

Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan 1.000 Türk lirasına kadar olan ödemelerin hizmet erbabının mevcut ücretine ilave olarak yapılması gerekmekte olup mevcut ücrette bir artış olmaksızın bu istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Aynı şekilde, mevcut ücret, mesai, prim ve sosyal yardım gibi ödemelerin bir kısmının elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma gideri karşılığı olarak gösterilerek bu istisnadan yararlanılması mümkün değildir.

Örnek 10: Hizmet erbabı (M), aylık brüt 10.000 TL ücret geliri ve 1.000 TL de sosyal yardım ödemesi olmak üzere toplam 11.000 TL ücret geliri elde etmektedir. İşveren (N) tarafından hizmet erbabı (M)’ye elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere ücretine ilave olarak ayrıca 1.000 TL tutarında bir ödeme yapılmaya başlanılmıştır. Bu durumda işveren (N) tarafından hizmet erbabı (M)’nin sosyal yardım dahil 11.000 TL’lik ücretine ilave olarak yapılan 1.000 TL tutarındaki ödemenin tamamı istisna kapsamında değerlendirilecektir.

İşveren (N) tarafından ilave bir ödeme yapılmaksızın hizmet erbabı (M)’ye öteden beri yapılan sosyal yardım ödemesinin, elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak yapıldığı ileri sürülerek bu tutarın gelir vergisinden istisna tutulması ise mümkün olmayacaktır.

SÜREKLİ ÖDEME YADA TİS VERİLMESİ HALİNDE!

İşverenlerce hizmet erbabına elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere öteden beri ücretine ilave olarak bir ödeme yapılmış ve bu ödemenin de ücret bordrosunda yakıt, ısınma yardımı ve benzeri şekilde ayrıca gösterilmiş olması durumunda, 1.000 Türk lirası sınırının aşılmaması kaydıyla 9/11/2022 ila 30/6/2023 tarihleri arasında yapılan bu ödemelerin de gelir vergisinden istisna edilmesi mümkündür.

Örnek 11: İşveren (O) tarafından hizmet erbabı (Ö)’ye 9.000 TL brüt ücretine ilave olarak 2022 yılında aylık 500 TL ısınma gideri adı altında bir ödeme yapılmakta ve bu ödeme gelir vergisine tabi tutulmaktadır. İşveren (O) tarafından 9/11/2022 ila 30/6/2023 tarihleri arasında yapılan 500 TL’lik ısınma gideri ödemeleri istisna kapsamında değerlendirilecek ve bu ödemeler üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacaktır.

BELGE İSTEMİYOR ÜCRET BORDROSUNDA GÖSTERMESİ YETERLİ DAMGA VERGİSİ KESİLMESİNİ İSTİYOR!

İşverenlerce elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ilave ödemelerin istisnaya konu edilebilmesi için hizmet erbabından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin fatura veya herhangi bir belge talep edilmeyecektir.

Hizmet erbabının ücretine ilave olarak elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ödeme, ücret bordrosunda gösterilecek ancak bu ödemenin 1.000 Türk lirasına kadar olan kısmı istisna kapsamında bulunduğundan gelir vergisi matrahına dahil edilmeyecektir.

Bu kapsamda yapılan ödemelere ilişkin olarak damga vergisi istisnası bulunmamaktadır.

 

 

SGK GENELGESİ İSE PRİME ESAS KAZANÇ İSTERİM YÖNÜNDE BİRLEŞİYOR!

Elektrik, Doğalgaz ve Diğer Isınma Giderlerine Karşılık Olmak Üzere Yapılan Ödemeler:

SU FATURASINI ÖDERSEN PRİM ÖDERSİN!

İşveren tarafından çalıştırdığı sigortalısı için su faturasına karşılık gelmek üzere ödeme yapılması halinde, söz konusu ödeme enerji yardımı kapsamında değerlendirilemeyeceğinden prime esas kazançtan istisna tutulmayacaktır.

DOĞALGAZ VE SU KARTINA YAPILAN ÖDEME İSTER SİGORTALIYA İSTERSEN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ÖDEME YAPARSANIZ BU KONUDA İSTİSNA VERİRİM DİYOR!

İşveren tarafından çalıştırdığı sigortalısı için doğalgaz kartına 500 TL yükleme yapılması veya 350 TL tutarındaki elektrik faturasını ödemesi durumunda bu ödemeler prime esas kazançtan istisna tutulacaktır.

AYNİ YAKIT YARDIMI İSTİSNA KAPSAMINDA DEĞİL!

(örneğin kömür, odun yardımı) karşılık olarak yapılan ayni yardımlar bu madde kapsamında değerlendirilmeyerek 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereği prime esas kazançtan muaf tutulacaktır.

ELEKTRİK+DOĞALGAZ YARDIMI BİRLİKTE YAPILMASI HALİNDE!

İşverenin çalıştırdığı sigortalısına 450 TL elektrik yardımı, 1.100 TL doğalgaz yardımı ödemesi halinde, istisna tutarı belirlenirken 1.550 TL değil 1.000 TL esas alınacağından, 1.000 TL’yi aşan 550 TL prime esas kazanca dahil edilecektir.

BU İKİ TARİH ARASI DIŞINDA ÖDEME YAPILMASI HALİNDE PRİME ESAS KAZANÇ DENİLİR!

İşverenler tarafından sigortalılara yapılan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için yapılan ödemelerin ilgili maddenin yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihinden 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılması gerekmektedir.

BU ÖDEMELER ÖDENDİĞİ AYIN KAZANCINA DEĞİL ÜCRET DIŞI ÖDEME OLDUĞU İÇİN O AYIN KAZANCINA DAHİL EDİLİR(ERTELEME SİZE BU İSTİSNADAN YARARLANDIRMAZ)!

İşveren çalıştırdığı sigortalısına 2022/Aralık ayı için 450 TL elektrik yardımı ile 2023/Ocak ayı için 700 TL doğalgaz yardımını 2023/Ağustos ayında yapmıştır. Söz konusu ödemeler 7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde belirtilen ay/dönemlere ilişkin olsa da; 2023 yılı Ağustos ayında ödenmesi nedeniyle ilgili madde hükmünden yararlanılması mümkün olamayacaktır.

İşveren çalıştırdığı sigortalısına 2023/Ocak ayı için 450 TL elektrik yardımı ile 2023/Mart ayı için 900 TL doğalgaz yardımını 2023/Mart ayında ödemiştir. Söz konusu ödemeler 7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde belirtilen süreler içinde yapıldığı için diğer şartların da sağlanması kaydıyla; Toplam Enerji Yardımı Tutarı= 450 + 900= 1.350 TL 1.350 TL- 1.000 TL (İstisna Tutarı) = 350 TL 2023 yılı Mart ayı prime esas kazancına dahil edilecektir.

SGK KONTROL MEKANİZMASI GELİŞTİRMİŞ BAKIN NASIL İŞLEMLER ZORLAŞIYOR!

7420 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla enerji yardımı yapılan işyerinde çalışmaya devam edenler bakımından esas alınacak mevcut prime esas kazanç, sigortalıya enerji yardımı yapılan aydan önce enerji yardımı yapılan işyerinden bildirilen en son aya/döneme ait prime esas kazanç olacaktır.

Der ki;

Önceki aydan az SPEK bildirme yapmayınız!(Fazla mesai ve diğer ücretleri bunun içinde gizlemeyin diyor(aynı mantık Gelir İdaresi Tebliğinde var)

(9/11/2022) itibarıyla (A) işyerinde çalışması devam eden ve enerji yardımı alan (B) sigortalısının mevcut prime esas kazancının belirlenmesinde (A) işyerinden 2022/Ekim ayında/döneminde yapılan bildirim dikkate alınacaktır.

2023 yılı Mart ayında da (A) işyerinden enerji yardımı alması halinde mevcut prime esas kazanç olarak söz konusu işyerinden 2023 yılı Şubat ayında yapılan bildirim dikkate alınacaktır.

SIFIR GÜN VE KAZANÇ NE OLACAK(PRİM BİLDİRİLEN DÖNEM DİKKATE ALINIR)

(B) sigortalısının 2023/Şubat ayında bildirilmemesi veya 0 gün 0 kazanç olarak bildirilmesi halinde 2023/Mart ayında yapılan enerji yardımı ödemesinde mevcut prime esas kazanç olarak 2023/Ocak ayı esas alınacaktır.

BU KISMA DİKKAT ÇEKİLİYOR!

Yürürlüğe girdiği tarihten sonra enerji yardımı verilen işyerinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar bakımından mevcut prime esas kazanç olarak sigortalının çalışmaya başladığı aya/döneme ilişkin prime esas kazanç tutarı esas alınacak olup; takip eden aylarda aynı işyerinde çalışmaya devam eden söz konusu sigortalılar bakımından esas alınacak mevcut prime esas kazanç ise sigortalıya enerji yardımı yapılan aydan önce enerji yardımı yapılan işyerinden bildirilen en son aya/döneme ait prime esas kazanç olacaktır.

İşverenlerin belki de en çok takıldıkları ve itiraz ettikleri bu nokta oluyor!

SENDİKALI İŞYERİ AVANTAJLI!

Toplu iş sözleşmesi veya hizmet sözleşmesi gereği işverenlerce sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak 7420 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce de bu nitelikte bir ödeme yapılması ve bu ödemenin ücret bordrosunda yakıt, ısınma yardımı ve benzeri şekilde ayrıca gösterilmiş olması durumunda, 1.000 TL’lik sınırın aşılmaması kaydıyla 9/11/2022 ila 30/6/2023 tarihleri arasında yapılan bu ödemeler için de ilgili Kanunda düzenlenen istisna hükümlerinden yararlanılacaktır.(Burada bir önceki ay vs dikkat edilmeyecektir)

2022 yılı Temmuz ayından itibaren (C) işyerinde çalışan ve 9.000 TL brüt ücreti olan (D) sigortalısına 2022/Temmuz ayından itibaren işvereni tarafından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak 1.000 TL tutarında bir ödeme yapılmakta ve ücret bordrosunda gösterilmektedir. (D) sigortalısının 30/6/2023 tarihine kadar çalışmaya devam etmesi halinde önceden beri ödenen 1.000 TL prime esas kazanca dahil edilmeyerek sigorta priminden istisna edilecektir.

HATA YAPILMASI HALİNDE !

Ek bildirge ve prim farkı ödenecek,6661 sayılı Asgari Ücret Teşvikleri geri alınacaktır.

Asgari ücrete dahil uygulamaya gidilmesi d kanununa uygun olmamaktadır.

SONUÇ:

Sendikal işyerleri TİS bu konuda uygulama hükümleri yönünden fazla bir işlem yükü yok iken,diğer işverenlerin SGK bir önceki ayın SPEK dikkate alması halinde 6661 sayılı Kanunla verilen teşvik kaybı,ayrıca ek bildirge ve faizler karşısında bu uygulamadan SGK yönünden vazgeçebilir,Vergi Yönünden basit olduğu için uygulama yapabilir.

Bu uygulama daha çok aynı ay içinde aynı matrah alan ,fazla mesai ve yan hak ödemeleri olmayan işletmelerde uygulama yönünden işlerliği olsa da,üretim alanında çalışan fazla mesai,prim vs gibi yan ödemeleri değişkenlik gösteren firmalar SGK bu genelgesi ve yaptırımlar karşısında uygulamadan vazgeçme ihtimali yüksek olacak,konu bugünlerde İşveren Meslek örgütleri tarafından ele alınmış olup,Çalışma Bakanlığının ilgili birimlerine iletilmiştir.

Örnek:Sigortalı A gibi sabit ücretlilerde avantajdan çalışanlarınızı yararlandırmanız çalışanı mutlu eder.

AY	PEK	GAZ YRD	TOPLAM
ARALIK	6.700,00	1.000,00	7.700,00
OCAK	10.500,00	1.000,00	11.500,00
ŞUBAT	10.500,00	1.000,00	11.500,00
MART	10.500,00	1.000,00	11.500,00
NISAN	10.500,00	1.000,00	11.500,00
MAYIS	10.500,00	1.000,00	11.500,00
HAZIRAN	10.500,00	1.000,00	11.500,00

17.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.