Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

Borçlanma Zamlanır Mı?

Asgari ücrete yapılacak olası zamla aşağıdaki borçlanma kalemleri artacak,5434 tabi olanlar için ise mevcut gösterge ve katsayılardaki değişikliklerde borçlanmayı etkileyecektir.Özellikle %40 oranındaki artış ciddi maliyet oluşturacaktır.

2022/İlk Altı ay	Günlük	%32  borçlanma
5.004,00	166,80	53,38
2022/İkinci Altı ay	Günlük	%32  borçlanma
7.005,60	233,52	74,73

Hizmet Borçlanmaları

5510 sayılı Kanunun hizmet borçlanmalarına ilişkin hükümleri, 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girmiştir. 5510 sayılı Kanunun 4.-1(a/SSK), (b/BAĞ-KUR) ve (c/KAMU GÖREVLİLERİ) bentlerine tabi sigortalılar ile bunların hak sahiplerinin borçlanabilecekleri süreler 5510 Sayılı Kanunun 41, 46, geçici 4 ve geçici 8. maddeleriyle düzenlenmiştir.

 1/10/2008 Öncesi Kamu Görevlisi olup 4/1-c  SPEK esas alınmadığı için yazımızda dikkate alınmayacaktır.

 Borçlanma yapacak kimseler

- Kanunun 4-1(a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar

- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa Kanunun 4-1(c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar,

- Kanunun 5. maddesi gereğince haklarında bazı sigorta kolları uygulananlar,

- İsteğe bağlı sigortalılar,

ile bunların hak sahipleri Kanunun 41. maddesi hükümleri gereğince borçlanma kapsamında olan sürelerinin tamamını veya bir kısmını borçlanabileceklerdir.

Borçlanılacak süreler

Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince kadın sigortalıların ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra 3 defaya mahsus olmak üzere, her doğum için doğum tarihinden itibaren iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılmaktadır.

**(a/SSK) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması gerekmektedir.

Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkan veren doğumları borçlandırılacaktır. 

**Sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilecektir.

**Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu (en fazla üç çocuk) eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi halinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilecektir.

 Ücretsiz doğum ya da analık izni sürelerinin borçlanması

Kanunun 4-1(a) bendine tabi kadın sigortalıların çeşitli iş kanunları (854, 4857, 5953 ve diğer iş kanunları) gereğince kullandıkları ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgeler, doğum öncesine ve sonrasına ilişkin almış oldukları raporlarla Kuruma başvurmaları halinde borçlandırılacaktır.

Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler

Sigortalıların er olarak silah altında geçen sürelerinin tamamı veya bir kısmı kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlandırılmakta olup, fiilen silah altında geçmeyen bedelli askerlik süresi borçlandırılmayacaktır.Yedeksubay okul dönemlerini borçlanma yapabilir.

 Doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreler

Sigortalıların sosyal güvenlik kanununa tabi olmaksızın yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya tıpta uzmanlık öğrenim süreleri talepleri halinde borçlandırılacaktır

 Avukatlık stajında geçen süreler

1136 sayılı Avukatlık Kanunu gereğince avukatlar, sigortalı olmaksızın ilk altı ay mahkemelerde, kalan altı ay da avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık staj sürelerini gösteren onaylı baro belgesi ve borçlanma talep dilekçesi ile Kuruma başvurmaları halinde bu süreleri borçlanabileceklerdir.

 Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler

Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen prim ödenmemiş süreleri borçlandırılacaktır. Mahkumiyetle sonuçlanmış olan tutukluluk veya gözaltı süreleri ise borçlandırılmayacaktır.

 Grev ve lokavtta geçen süreler

Sigortalıların grev ya da lokavtta geçen sürelerinde, malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmediğinden iş akitlerinin askıda kaldığı bu süreler Kanuna göre gün sayısı olarak değerlendirilmemektedir. Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile sigortalılar grev/lokavtta geçen sürelerini de borçlanabileceklerdir.

Sigortalıların grev veya lokavtta geçen süreleri çalışma ve iş kurumu il müdürlükleri, il emniyet müdürlükleri ya da valiliklerden alınan belgelerle tespit edilebilmekte olup, bu belgeler borçlanma dilekçesine eklenecektir.

 Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri

Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile hekimlere, fahri asistanlıkta geçen sürelerini borçlanma imkanı sağlanmıştır.

Sigortalılar fahri asistanlıkta geçen sürelerini, fahri asistan olarak görev yaptığı tarihleri gün, ay, yıl olarak belirtir ilgili üniversite veya hastaneden temin edeceği belgenin aslını borçlanma talep dilekçesine ekleyerek Kuruma başvurmaları halinde söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir.

 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların borçlanmaları

Kanunun 41. maddesine eklenen (i) bendi ile 25.2.2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkan sağlanmıştır. Bu bent uyarınca yapılacak borçlanmalar Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

 1416 sayılı Kanuna uyarınca yurtdışında geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması

Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi ile sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmının borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.

 Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi

Kanunun 4.-1(a) ve (b) bentleri ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, Kanunun 41. maddesine göre borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82. maddesine göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.

Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ay 30, yıl 360 gün olarak alınacaktır. Borçlanacağı sürenin başlangıcı ve bitişi ay içinde herhangi bir tarih ise o aylara ait gün sayısı parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.

Prime esas günlük kazanç alt sınırı asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise prime esas günlük kazanç alt sınırının yedi buçuk katıdır.

 Borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x % 32 x Borçlanılacak Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.

 Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta veya kargo ile gönderilen veya SGK doğrudan verilen borçlanma dilekçesinin SGK kayıtlarına intikal ettiği tarih, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih esas alınacaktır.

e-devlet hayatımıza girmesi ile birlikte,elektronik ortamda,bilgisayar başında,cep telefonundan yada tabletten artık borçlanmalarını yapma imkanına sahipsiniz.

SGK e-devletten (Emeklilik /Borçlanma)  başvurularında , başvurunun yapıldığı tarih esas alınacaktır.

 Tahakkuk ettirilen borç tutarı, ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek,PTT alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihi olacaktır. e-devletten tebliğ sistemi devreye alındığı gibi elden teslim de alınabilinir.

Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından SGK anlaşmalı olduğu bankalara ödenecek, bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar ise geçerli sayılmayacaktır. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.

SGK yazılı olarak başvurup dilekçeleri ekinde borçlanma belgeleri bulunmayanlardan bir ay içinde söz konusu belgeleri ibraz etmeyenlerin hizmet borçlanma tutarları, belgenin SGK kayıtlarına ibraz edildiği tarihte geçerli olan prime esas günlük kazanç miktarlarına göre hesaplanacaktır.

Her borçlanma için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır.

Yurtdışı Çalışması Olanlar İçin Borçlanma Var

3201 Sayılı Kanununa göre Yurtdışında Çalışan ,Ev Hanımı olanlar,5510/5-(g) kapsamında olanlar borçlanma hakları vardır.Bunlar borçlanmaları 3 ay içinde öderler.

3201 sayılı Kanuna göre yapılacak yurt dışı borçlanmalarında borçlanılacak günlük tutar ise başvuru tarihindeki belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, başvuru sahiplerince belirlenecek günlük kazancın % 45 'idir

Bu konuda sıkıntı yaşamamak adına,elbette elinizi çabuk tutun,gelecek asgari ücret zammında etkilenmemek adına bu işleri bilen SOSYAL GÜVENLİK UZMANINDAN destek alınız.

NOT:

01/07/2022 Tarihinde SPEK değişiklik olmaması halinde 1 aylık ödeme süresine göre değerlendirme yapabilirsiniz.

28.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.