Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

İkinciel Kara Taşıtı Ticareti (Galericilik) Yapan Mükelleflerin Noter, Taşıtlar İçin Kullandığı Yakıt ve Bakım-Onarım Giderlerinin Tamamı Kazançtan İndirilir Mi?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 38’inci maddesinde ticari kazancın tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41’inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Kanunun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40’ıncı maddesinde,

“Safi kazancın tespit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir:

1. Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler;
2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatında iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı 27’nci maddede yazılı giyim giderleri
3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar
4. İşle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri
5. Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri. (Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.)

…

…” hükümleri yer almaktadır.

Konuyla ilgili olarak 311 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Binek otomobillere ilişkin tamir, bakım, yakıt ve benzeri cari giderler” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“(1) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i, gelir ve kurumlar vergisi açısından safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilecektir.

(2) İşletmeye veya envantere dâhil olup ticari veya mesleki faaliyette kullanılan binek otomobillerin giderleri sınırlandırılmakta olup, bu sınırlama esas itibarıyla faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere binek otomobillerin giderlerini kapsamaktadır.

(3) Birinci fıkra kapsamındaki giderler genel olarak taşıtların tamir, bakım, yakıt, sigorta ve benzeri cari giderleridir.

(4) Yapılan giderlerin işletmeye veya envantere kayıtlı ya da kiralama yoluyla edinilen binek otomobillere ilişkin olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.” açıklamaları yer almaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 262’nci maddesinde maliyet bedeli; iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder.

Aşağıda sayılan giderler de maliyet bedeline dâhil edilir:

a) İktisadi kıymetin iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile doğrudan ilgili; gümrük vergileri, gümrük komisyonları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj giderleri,

b) İktisadi kıymetin iktisap edilmesi veya değerinin artırılması ile doğrudan ilgili; resim ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, değer tespiti, danışmanlık, komisyon ve ilan giderleri,

274’üncü maddesinde ise emtianın maliyet bedeliyle değerleneceği belirtilmiştir.

İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının 22.02.2022 tarihli 21152195-130[29-2020-2815]-96784 sayılı özelgesinde “… ikinci el kara taşıtı ticareti (galericilik) nedeniyle ...... Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, alım-satımını yaptığınız binek otomobiller için noter gideri, test sürüşünde kullanılması gereken yakıt gideri ve küçük bakım giderleri yapıldığı belirtilerek, söz konusu giderlerin ticari kazancın tespitinde indirilip indirilmeyeceği ile giderlere ait yüklenilen KDV’nin tamamının indirim konusu yapılıp yapılmayacağı.

… kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi faaliyetiyle iştigal etmediğiniz anlaşıldığından, satışa konu edilmek üzere “153-Ticari Mallar” hesabında izlemek suretiyle işletmenize kayıtlı olan ve işte kullanılan binek otomobillere ait yakıt, bakım ve onarım gibi giderlerin en fazla %70’inin ticari kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, satılmak üzere işletmenizin aktifine kaydedilen binek otomobillere ait noter giderleri söz konusu araçların maliyet bedeline dahil edilebilecektir.”

Özelgenin devamında ise;

a-“alım-satımını yaptığınız binek otomobiller için yapmış olduğunuz noter masrafı, test sürüşünde kullanılması gereken yakıt gideri ve bakım giderlerinin tamamının Gelir Vergisi Kanununa göre ticari kazancın tespitinde indiriminin mümkün olması halinde bu giderlere ilişkin KDV’nin indirimi mümkün bulunmakta olup, aksi halde ise ancak söz konusu Kanun uyarınca ticari kazancın tespitinde indirimi kabul edilen kısmına isabet eden KDV’nin, KDV Kanununun 29/1-a maddesi kapsamında indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.”

b-“ikinci el kara taşıtı ticareti (galericilik) faaliyetiniz kapsamında satmak amacıyla iktisap ettiğiniz araçların, emtia olarak maliyet bedeli ile kayıtlara alınması gerekmekte olup, araçların iktisabına ilişkin noter giderlerinin de maliyet bedelinin hesabında dikkate alınması icap etmektedir. Öte yandan, söz konusu araçlara ilişkin yapılan akaryakıt ve küçük bakım giderlerinin ise maliyet bedelinin hesabında dikkate alınması mümkün değildir.” açıklamaları yapılmıştır.

Ayrıca konu ile ilgili Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 38418978-120[40-2020/9-İ]-451502 sayılı özelgesinde de benzer açıklamaların yanı sıra;

“… ikinci el kara taşıtı ticareti (galericilik) faaliyetiniz kapsamında satmak amacıyla iktisap ettiğiniz araçların, emtia olarak maliyet bedeli ile kayıtlara alınması gerekmekte olup söz konusu araçlara ilişkin yapılan yakıt, normal bakım ve onarım giderlerinin maliyet bedelinin hesabında dikkate alınmaması icap etmektedir.

…

Öte yandan, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilebilmesi için yapılan genel giderlerin matrahtan indirilebilmesi için giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması, giderin işin önemi ölçüsünde yapılmış olması, giderin keyfi olmaması, yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve maliyete dahil edilecek giderlerden olmaması gerekir.

Ayrıca, bu giderlerin fatura ve fatura yerine geçen vesikalar gibi tevsik edici belgelere dayanması ve yasal kayıtlarda izlenmesi gerekmektedir.”

KAYNAKLAR

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu

213 sayılı Vergi Usul Kanunu

311 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği

22.02.2022 Tarihli 21152195-130[29-2020-2815]-96784 Sayılı Özelge

23.12.2021 Tarihli 38418978-120[40-2020/9-İ]-451502 Sayılı Özelge

30.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.