Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Cari Hesap Mutabakat Formlarında Damga Vergisi Aranır mı?

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinde yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan ve bu Kanun ekinde yazılı olan kâğıtların damga vergisine tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun;

2’nci maddesinde “vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler de Damga Vergisine tabi” olacağı;

3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin imza edenler olduğu;

4’üncü maddesinde ise bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılır ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunur,

hükümleri yer almaktadır.

Kanun ekinde yer alan (1) sayılı tabloda yer alan bazı kâğıtlar ile vergiye tabi olacağı oranlar aşağıdaki gibidir.

I. Akitlerle ilgili kâğıtlar       

A. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar:  

1.Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 9,48)

2.Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) (Binde 1,89)

3.Kefalet, teminat ve rehin senetleri  (Binde 9,48)

4.Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 9,48)

5.Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kâğıda taalluk edenler dahil)   (Binde 1,89)

…

B. Belli parayı ihtiva etmeyen kâğıtlar:        

1.Tahkimnameler (132,30 TL)

2.Sulhnameler (132,30 TL)

…                                            

II. Kararlar ve mazbatalar   

1.Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları:

 a) Belli parayı ihtiva edenler (Binde 9,48)

 b) Belli parayı ihtiva etmeyenler (132,30 TL)

…

III. Ticari işlemlerde kullanılan kâğıtlar     

1.Ticari ve mütedavil senetler:          

a) Emtia senetleri:      

…

b) Konşimentolar (26,80 TL)

c)Deniz ödüncü senedi (Binde 9,48)

d) İpotekli borç senedi, irat senedi (Binde 9,48)

2.Ticari belgeler:        

a) Menşe ve Mahreç şahadetnameleri (45,40 TL)

b) Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri:

ba) Bilançolar (102,00 TL)

bb) Gelir tabloları (48,70 TL)

bc) İşletme hesabı özetleri (48,70 TL)

…

IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar      

1.Makbuzlar:  

a) Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar (Binde 9,48)

b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar (Binde 7,59)

c) Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler (Binde 7,59)

d) İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar (Binde 7,59)

2.Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir):  

a) Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için (1,00 TL)

b) Vergi beyannameleri: (Ek: 6728/28 md. Yürürlük: 09.08.2016) ((f) bendi dâhil olmak üzere, beyanname verme süresi içerisinde düzeltme amacıyla verilen beyannameler hariç)

    ba) Yıllık gelir vergisi beyannameleri (132,30 TL)

    bb) Kurumlar vergisi beyannameleri (176,70 TL)

    bc) Katma değer vergisi beyannameleri (87,30 TL)

    bd) Muhtasar beyannameler (87,30 TL)

    be) Diğer vergi beyannameleri (damga vergisi beyannameleri hariç) (87,30 TL)

c) Gümrük idarelerine verilen beyannameler (176,70 TL)

d) Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler (64,80 TL)

e) Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri (65,80 TL)

…

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 24.02.2022 Tarih E-90792880-155.01.01.01[95]-89201 sayılı özelgesinde; “… Şirketiniz ile müşterileriniz ve tedarikçileriniz arasında belirli tarihlerde ve yıl sonlarında fatura ve/veya ödeme kayıtlarında hata bulunup bulunmadığının tespiti için düzenlenen ve imzalanan cari hesap bakiyesine ait mutabakat belgelerinin damga vergisine tabi olup olmadığı …

…

Diğer taraftan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Cari Hesap” başlıklı altıncı kısmının 94’üncü maddesinde,

“(1) Sözleşme veya ticari teamül uyarınca, belirli hesap devreleri sonunda devre hesabı kapatılır ve alacak ile borç kalemleri arasındaki fark belirlenir.

(2) Hesap devresi hakkında sözleşme veya ticari teamül yoksa, her takvim yılının son günü taraflarca hesabın kapatılması günü olarak kabul edilmiş sayılır. Saptanan artan tutarı gösteren cetveli alan taraf, aldığı tarihten itibaren bir ay içinde, noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza içeren bir yazıyla itirazda bulunmamışsa, bakiyeyi kabul etmiş sayılır.”

hükmü yer almaktadır.

Bu çerçevede, özelge talep formunuz ekinde yer alan kağıdın incelenmesinden, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında yıl sonunda şirket nezdindeki cari hesap borç bakiyesi konusunda karşı taraf ile mutabık kalınması için düzenlendiği, belirli bir taahhüt içermediği, herhangi bir sözleşmeye de atıf yapmadığı anlaşıldığından, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar mahiyetinde bulunmayan söz konusu kağıdın damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.”

Görüldüğü üzere Damga Vergisinin konusuna girecek kâğıdın Kanun ekinde yer alan kâğıtlardan biri olması gerekmektedir. Özelgede de ifade edildiği gibi taahhüt içermeyen, herhangi bir sözleşmeye atıf yapılmayan veya Kanun ekinde yer alan kağıtlardan olmaması halinde ilgili kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekir.

KAYNAKLAR

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu

24.02.2022 Tarihli E-90792880-155.01.01.01[95]-89201 Sayılı Özelge

16.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.