Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Yarışma Programlarında Verilen Para Ödüllerinin Vergilendirilmesi ve Belge Düzeni

Bazı işletme ve kurumlar çeşitli yarışma programları düzenleyerek reklam kampanyalarına katkıda bulunmak istemektedirler. Aynı şekilde TV, radyo, internet vb. platformlarda da benzer organizasyonlar görülmektedir. Program ya da organizasyon sonucunda dağıtılacak olan para ödüllerinin hem dağıtan hem de elde eden açısından vergisel durumunu idarenin 2017 yılında vermiş olduğu özelge ışığında incelemeye çalışacağız.

“…TRT kurumuna ait televizyon kanalına yapılacak olan para ödüllü yarışma programında yarışmacılara verilecek para ödülünün tamamının veraset ve intikal vergisinde belirtilen istisna hadlerinin altında kaldığı, kazanılan ödülün, yarışma programının kanal yayınını müteakip yarışmacıların banka hesabına aktarıldığı belirtilerek, ödül tutarları üzerinden kesilmesi gereken vergiler ile belge düzeni hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesinde, gerçek kişilerin gelirlerinin gelir vergisine tabi olduğu; gelirin bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olduğu belirtilmiştir.

Kanunun 2’nci maddesinde de gelire giren kazanç ve iratlar,

"1.Ticarî kazançlar,

2.Ziraî kazançlar,

3.Ücretler,

4.Serbest meslek kazançları,

5.Gayrimenkul sermaye iratları,

6.Menkul sermaye iratları,

7.Diğer kazanç ve iratlar" 

olarak sayılmıştır. 

Diğer taraftan Kanunun 85 inci maddesiyle mükelleflerin, ikinci maddede yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça yıllık beyanname verecekleri hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 94 üncü maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan* ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, TRT Kurumuna ait televizyon kanalında yapılacak olan para ödüllü yarışma programında yarışmacılara verilecek olan para ödülleri, Gelir Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesinde sayılan gelir unsurları arasında yer almadığından, Kanunun 85 inci maddesi kapsamında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Ayrıca şirketiniz tarafından yarışmacılara yapılacak ödül niteliğindeki ödemeler üzerinden, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesine istinaden gelir vergi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Buna göre, para ve mal üzerine düzenlenen yarışmalarda kazanılan ikramiyeler de ivazsız intikal kapsamına girdiğinden veraset ve intikal vergisine tabi tutulmaktadır.

Diğer taraftan, Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin (e) bendinde, para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 4.068 TL'sinin** (2017 yılı için) vergiden istisna edileceği, aynı Kanunun 16’ncı maddesinin son fıkrasında da 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerin % 10 oranında vergilendirileceği ve ikramiyenin ayni olarak ödenmesi halinde fatura değerinin esas alınacağı belirlenmiştir.

Ayrıca, aynı Kanunun 7’nci maddesinin birinci fıkrasında ise 5602 sayılı Kanun kapsamında şans oyunları düzenleyen ilgili kurum ve kuruluşlar ile yarışma ve çekiliş düzenleyen gerçek ve tüzel kişilerin, ikramiye kazananların ikramiyelerinden kesilen vergileri bir beyanname ile bildirmek zorunda oldukları, ikinci fıkrasında da, Kanunun 16’ncı maddesinin son fıkrasına göre kazandıkları ikramiyeler üzerinden vergi tevkifatı yapılanların bu ikramiyeleri için beyanname vermeyecekleri hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, 28 Seri No'lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin "Yarışma ve çekilişlerle ilgili olarak beyanname vermeyecek olanlar" başlıklı 3.4’üncü bölümünde, yarışma ve çekilişlerde kazananlara verilen ikramiyelerin değerinin istisna haddinin altında kalması halinde, bu tutar üzerinden yarışma ve çekilişi düzenleyenlerce vergi tevkif edilmeyeceği ve beyanname verilmeyeceği açıklanmıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde,

- TRT Kurumuna ait televizyon kanalında yapılacak olan para ödüllü yarışma programında yarışmacılara verilecek olan para ödüllerinin, 7338 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (e) bendinde yer alan istisna haddinin altında kalması halinde, bu tutar üzerinden yarışma ve çekilişi düzenleyenlerce vergi tevkif edilmemesi,

- Söz konusu ödemelerin 7338 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin (e) bendinde yer alan istisna haddini aşması halinde, aşan kısım üzerinden %10*** oranında vergi tevkifatı yapılması ve tevkif edilen vergilerin, yarışmaların düzenlendiği tarihi izleyen ayın 20’nci günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine beyan edilmesi ve aynı süre içinde ödenmesi gerekmektedir.

488 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı hükme bağlanmıştır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar" başlıklı bölümün 1/b fıkrasında ise maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Buna göre, TRT Kurumuna ait televizyon kanalında yapılacak olan para ödüllü yarışma programında yarışmacılara verilecek olan para ödüllerinin yukarıda açıklanan hükümler kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu ödemeler nedeniyle damga vergisi kesintisi yapılmaması gerekmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227’nci maddesinde, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmış, mükellefler tarafından satılan mal ve yapılan işlere ilişkin olarak düzenlenmesi öngörülen belgelere ilişkin hükümlere söz konusu Kanunun 229 ila mükerrer 242’nci maddeleri arasında yer verilmiştir.

Bu çerçevede, söz konusu Kanun gereği düzenlenmesi gerekenler ile Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlığımızca uygun bulunan kapsam ve durumlar haricinde, fatura veya benzeri belge düzenleme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Bu itibarla, şirketiniz tarafından yapılacak olan yarışma programı kapsamında yarışmacılara verilecek para ödülü dolayısıyla Vergi Usul Kanunu kapsamında herhangi bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu işlemlere ait banka dekontu, ekstre gibi tevsik edici belgelerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre muhafaza ve gerektiğinde ibraz edilmesi gerektiği tabiidir.”

KAYNAKLAR

62030549-125[8-2016/216]-68261 Sayılı 09.03.2017 Tarihli Özelge

*Hizmet erbabına ödenen ücret, Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödeme, Dar mükellefiyete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödeme, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler, Vakıflar ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri, Kâr payı dağıtımı, Gider pusulası karşılığı yapılan ödeme vb.

**2021 Yılı İçin 7.703 TL

***5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde oran (7061 sayılı kanunun 11 inci maddesiyle çıkarılan ibare; Yürürlük 5/12/2017 tarihini izleyen ay başında) %20 olarak uygulanır. İkramiyenin ayni olarak ödenmesi halinde, fatura değeri esas alınır.

24.08.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.