Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Mikro İhracat (ETGB) ile Elde Edilen Kazanca Uygulanacak Olan İndirim Tutarının Hesaplanması

Değerli okurlar, geçen hafta kaleme aldığımız E-İhracat ile Konsinye İhracatın Genel Değerlendirilmesi başlıklı yazıda yüzeysel değindiğimiz ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi) kapsamında mal ihracından elde edilen kazanca uygulanacak olan indirim tutarının 314 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı çerçevesinde işlemeye çalışacağız.

7256 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine “Tam mükellef gerçek kişilerin, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın %50’sinin, gelir vergisi matrahının tespitinde yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde bildirilecek olan gelirlerden indirimi mümkün kılınmıştır. Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan;

a) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması,

b) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,

c) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,

d) İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması şarttır.

(Bu bentte geçen sigortalı olma ibaresi 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanları ifade eder.)

314 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı’nın;

9.maddesinde;

a) Hızlı Kargo Taşımacılığı Yapan Şirket: Ticaret Bakanlığınca belirlenen koşulları taşıyan ve 4458 sayılı Kanunun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan şirketi, (PTT, UPS, DHL…)

b) Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi: 4458 sayılı Kanunun 225 inci maddesi kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi veya hızlı kargo taşıma hizmeti veren şirketler tarafından miktar ve değer itibarıyla Ticaret Bakanlığınca belirlenen sınırı geçmeyen eşyanın ihracatı kapsamında elektronik ortamda düzenlenen beyannameyi, (ETGB)

c) Mal İhracatı: Bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasını, ifade eder.

314 Seri Nolu Taslak Tebliğin 10.maddesi;

1- Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle (ETGB) mal ihracatı gerçekleştiren tam mükellef gerçek kişiler yararlanabilecektir.

2- Miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000,00 Avro’yu geçmeyen mallar için Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesi (ETGB) kapsamında ve belirtilen sınırlar içerisinde yer alan malların ihracatından elde edilen kazançlar beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.

3- İndirim şartı olarak belirtilen işçi çalıştırma sayısı mükelleflerin ilgili takvim yılında aylık ya da üç aylık olarak verdikleri muhtasar beyannamelerinde bildirdikleri çalışan sayılarının ortalaması dikkate alınacaktır.

4- Bent kapsamında yapılan mal ihracatından kaynaklanan döviz cinsi hasılatların Türk lirasına çevrilmesinde hasılat fiili ihraç tarihi T.C.M.B.’nın o gün için tespit ve ilan ettiği döviz alış kuru dikkate alınacaktır.

5- ETGB ile elde edilen gelirin yanında mükelleflerin başka şekillerde ihracat geliri de elde etmesi halinde, söz konusu indirimden yararlanmalarına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, anılan mükellefler tarafından diğer şekillerde yapılan ihracat kazançları beyanname üzerinden indirim konusu yapılamayacak olup, yalnızca Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı aracılığıyla bent kapsamında yapılan mal ihracatından elde edilen kazançlar indirime konu edilebilecektir.

            6- ETGB ile ihracat yapanların başka şekillerde de ihracat kazancının bulunması halinde mükellefler faaliyetlerine ilişkin hasılat, maliyet ve gider unsurlarını ayrı ayrı izlemeleri gerekmektedir. Bu mükelleflerin indirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetine ait hasılat, maliyet ve gider unsurlarını diğer faaliyetlerle ilişkilendirmemeleri ve kayıtlarını da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutmaları şarttır.

7- ETGB kapsamında yapılan ihracat faaliyetleri ile bu kapsama girmeyen diğer faaliyetlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler, indirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetlerinden elde edilecek hasılatların toplam hasılat içindeki oranı dikkate alınarak dağıtılacaktır. İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanları ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir. Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

8- Bir takvim yılı içerisinde söz konusu bendin (a), (b) ve (c) alt bentlerinde yer alan hasılat tutarlarının aşılması halinde, indirimden yararlanabilmek için bir sonraki alt bentte yer alan istihdam şartlarının sağlanması gerekmektedir. Diğer taraftan, (d) alt bendinde yer alan hasılat tutarından daha fazla ihracat hasılatı elde eden mükellefler, sigortalı olma ve işçi çalıştırma şartlarını sağlasalar bile söz konusu indirimden yararlanamayacaklardır.

9- Bent kapsamında ihraç edilen malların sonradan çeşitli nedenlerle tamamen veya kısmen geri gelmesi halinde, geri gelen mallara tekabül eden tutarlar indirim konusu yapılamayacaktır.

10- Yazılım, tasarım, mimarlık, mühendislik gibi hizmet ihracı kapsamında elde edilen kazançlar düzenleme kapsamında yer almamaktadır.

Örnek: Tam mükellef gerçek kişi olan bay A’nın ilgili dönemde ETGB kapsamında mal ihracat hasılatı 300.000,00 TL, diğer mal ihracat türü ile elde edilen hasılatı ise 500.000,00 TL’dir. Diğer veriler ise aşağıdaki gibidir.

ETGB Mal İhracı Kapsamında Elde Edilen Hasılat (TL)	300.000,00
Diğer Mal İhracatı İle Elde Edilen Hasılat (TL)	500.000,00
ETGB Mal İhracına Konu Olan Malın Alış Fiyatı (TL)	175.000,00
ETGB Mal İhracı İçin Katlanılan Nakliye Giderleri (TL)	15.000,00
ETGB Mal İhracı Kapsamında Doğrudan Tespit Edilen Diğer Giderler (TL)	6.000,00
Dönemde Mükellef Dahil Çalışan İşçi Sayısı	2

Veriler incelendiğinde ve taslak tebliğ kapsamında indirim sadece ETGB kapsamında elde edilen hasılattan, bu hasılatın gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan gider ve maliyet unsurlarının tenzili sonrasında kalan tutarın yarısı yıllık gelir vergisi beyannamesinde indirim kalemi olarak dikkate alınabilecektir.

A	ETGB Mal İhracı Kapsamında Elde Edilen Hasılat (TL)	300.000,00
	Diğer Mal İhracatı ile Elde Edilen Hasılat (TL)	500.000,00
B	ETGB Mal İhracına Konu Olan Malın Alış Fiyatı (TL)	175.000,00
C	ETGB Mal İhracı İçin Katlanılan Nakliye Giderleri (TL)	15.000,00
D	ETGB Mal İhracı Kapsamında Doğrudan Tespit Edilen Diğer Giderler (TL)	6.000,00
	Dönemde Mükellef Dahil Çalışan İşçi Sayısı	2
E	ETGB Kapsamında Elde Edilen Brüt Hasılat Tutarı (A-B)	125.000,00
F	ETGB Kapsamında Alış Bedeli Hariç Diğer Giderler Toplamı (C+D)	21.000,00
G	ETGB Kapsamında Net Kazanç Tutarı (E-F)	104.000,00
	ETGB Kapsamında Beyannamede İndirilecek Olan Kazancın %50'si (G*0,50)	52.000,00

Bu hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken diğer unsurlar ise,

1- ETGB ile gerçekleştirilen mal ihracatından kaynaklanan kazancın %50’si (bentte yer alan diğer şartlar dâhilinde) kazancın elde edildiği takvim yılına ait verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden indirim konusunun yapılacağı,

2- İndirim konusunun yapılabilmesi için yıllık gelir vergisi beyannamesinde vergiye tabi gelirin bulunması gerekmekte olup, zarar halinde indirim söz konusu olmayacaktır. İndirim konusu yapılamayan tutarların gelecek yıllara devri mümkün olmayacağı,

3- İndirim uygulamasının geçici vergi dönemlerinde de geçerli olacağı, çalıştırılan işçi sayılarına ilişkin Kanunda belirtilen şartların sağlanıp sağlanmadığı her bir geçici vergi dönemi için ayrı ayrı değerlendirileceği ve geçici vergi dönemlerinde aranılacak azami hasılat tutarı, alt bentlerde yer alan ve bir takvim yılı için belirlenen hasılat tutarlarının geçici vergi dönemine tekabül eden kısmının olacağı,

4- ETGB kapsamında mal ihracatından kaynaklanan döviz cinsinden hasılatların fiili ihraç tarihinden ileriki bir tarihte tahsil edilmesi durumunda oluşacak kur farklarından dolayı oluşan kar veya zarar hasılat hesaplanmasında dikkate alınmayacağı,

5- ETGB kapsamında yapılan ihracat faaliyetleri ile bu kapsama girmeyen diğer faaliyetlerin birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler, indirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetlerinden elde edilecek hasılatların toplam hasılat içindeki oranı dikkate alınarak dağıtılacağı,

6- İndirim konusu yapılabilecek ihracat faaliyetine ait hasılat, maliyet ve gider unsurlarını diğer faaliyetlerle ilişkilendirmemeleri ve kayıtlarını da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutmaları şart olduğu unutulmamalıdır.

7- ETGB kapsamında ihraç edilen mallar çeşitli nedenlerle tamamen veya kısmen geri gelmesi halinde, geri gelen mallara tekabül eden tutarların indirim konusu yapılamayacağı,

8- Yazılım, tasarım, mimarlık, mühendislik gibi hizmet ihracı kapsamında elde edilen kazançlar düzenleme kapsamında yer almayacağı,

9- İndirim sadece ETGB kapsamında elde edilen mal ihracatından sağlanan kazanca uygulanacağı (hasılata- ciroya değil) unutulmamalıdır.

Son söz olarak çalışma taslak tebliğ üzerinden yapılmış olup, tebliğin resmî gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesinden sonra tekrar gözden geçirilmesinin önemini hatırlatırız.

KAYNAKLAR

314 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı

01.03.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.