Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Demir-Çelik Ürünlerinin Tesliminde KDV Tevkifatı ve Kur Farkı

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “Demir-Çelik Ürünlerinin Teslimi” başlıklı (I/C-2.1.3.3.8) bölümünde;

“Demir-çelik ve alaşımlarından mamul, Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümünde belirtilen ürünlerin, Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümlerinde sayılanlara tesliminde (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.

Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin, ithalatçılar tarafından yapılan teslimleri ile münhasıran cevherden üretilenlerinin üreticiler tarafından ilk tesliminde tevkifat uygulanmaz, bu safhalardan sonraki el değiştirmelerde ise tevkifat uygulanır. Bununla birlikte, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin hurdadan, diğer hammaddelerden veya hurda, cevher ve diğer hammaddeler birlikte kullanılarak üretilmesi halinde bu ürünlerin ilk üreticilerinin teslimi dâhil her safhasındaki teslimlerinde tevkifat uygulanır.

Ayrıca, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin Payları Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören şirketler tarafından tesliminde de tevkifat uygulanır.

İthalatçılar tarafından yapılan teslimlere ilişkin düzenlenen faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenen faturada “Teslim edilen mal firmamızca münhasıran cevherden üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın işlem yapar.

Tevkifat kapsamına; cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir-çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir. Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde tevkifat uygulanmaz.” açıklamalarına yer verilmiştir.

Tebliğin devam bölümünde ise “tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde; “İşlem Bedeli”, “Hesaplanan KDV”, “Tevkifat Oranı”, “Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV Tutarı”, “Tevkifat Dahil Toplam Tutar” ve “Tevkifattan Sonra Tahsil Edilmesi Gereken Toplam Bedel (Tevkifat Hariç Toplam Tutar)” ayrıca gösterilir.

Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’ye tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır.

Faturaya, borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutar yazılır.

Örnek: KDV hariç 300.000 TL tutarındaki (%20) oranında KDV’ye tabi bir işlem (5/10) oranında KDV tevkifatına tabidir. Bu işleme ait fatura aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:

İşlem Bedeli: 300.000

Hesaplanan KDV: 60.000

Tevkifat Oranı: 5/10

Alıcı tarafından Tevkif Edilecek KDV: 30.000

Tevkifat Dahil Toplam Tutar: 360.000

Tevkifat Hariç Toplam Tutar: 330.000

Yalnız ÜçyüzotuzbinTL’dir.

Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifat uygulaması kapsamında bulunmayan işlemlerin birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile belgelendirilmesi mümkündür.

Bu durumda, tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilir. Bu şekilde yapılan faturalamalarda da tevkifat uygulaması kapsamındaki işlem bedelinin KDV dahil tutarının Tebliğin (I/C-2.1.3.4.1.) bölümünde belirlenen alt sınırı aşıp aşmadığı dikkate alınır, aşmıyorsa tevkifat uygulanmaz.” açıklamaları yer almaktadır.

Örnek idare görüşleri;

1- “levha sacın müşterileriniz tarafından temin edilmesi ve Şirketinizin yalnızca fason kesim hizmeti vermesi durumunda, söz konusu fason hizmetler KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.2.) bölümünde kısmi tevkifat kapsamındaki hizmetler kapsamında yer almadığından düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Bununla birlikte, söz konusu hizmet alıcısının (I/C-2.1.3.2.13.) bölümü kapsamında sayılanlardan olması durumunda ise hesaplanan KDV için (5/10) oranında tevkifat uygulanması gerektiği tabiidir.

Öte yandan, Şirketiniz tarafından temin edilen levha sacın müşterilerinizin taleplerine göre belli ölçülerde kesilip teslim edilmesinde KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.3.8.) bölümü kapsamında (4/10) oranında, 1/11/2022 tarihinden itibaren teslimlerinde ise (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.” (E-16432732-130[9-2022-36]-1214)

2- “Şirketiniz tarafından hurda ve külçe demirden üretilen makine parçası, ızgara, buhar kazanı gibi döküm ürünlerin, mezkûr Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümünde sayılan demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya olarak değerlendirilmesi ve bu ürünlerin teslimlerinde KDV tevkifatı uygulanmaması gerekmektedir.” (E-63611781-130[9-2022/20]- 29701)

3- “Şirketiniz tarafından demir-çelik ve alaşımlarından mamul sac levhanın, lazer kesim yöntemiyle kesilerek tesliminde mezkur Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.) bölümü kapsamında (4/10)* oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.” (E-37009108-130[183089]-132183)

4- “demir-çelik ve alaşımlarından ürettiği asansör kılavuz rayı, bağlantı flanşı ve asansör ağırlığının asansör üreticilerine tesliminde KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.3.8.) bölümü kapsamında KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.” (E-35831311-010.01-28009)

5- “Şirketiniz tarafından imal edilen topraklama levhalarının tesliminde, mezkûr Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümü kapsamında (4/10) oranında (1/11/2022 tarihinden itibaren 5/10 oranında) KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.” (E-84974990-130[KDV1/I-9-2022-116]-591934)

6- “Şirketiniz tarafından imal edilen ve nihai ürün kapsamında yer alan sacdan yapılma mahya, karlık, omuz, semer, trapez sac ile demir kazık, kanca, kelepçe, sac pulu ve demir karlık tesliminde KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.” (E-36062021-130[2022-KDV-ÖZE/54]-74911)

7- “Şirketinizin boru, sac ve demir gibi malzemeleri kullanarak üretmiş olduğu inşaat iskelesinin, mezkûr Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.2.) bölümünde sayılan mamul eşya olarak değerlendirilmesi ve bu ürünlerin tesliminde KDV tevkifatı uygulanmaması gerekmektedir.” (E-84974990-130[KDV.5/İ/09-2022-92])

8- “levha sac malzemelerinin kumlama ve boya işçiliğine tabi tutularak ithalatçı firma tarafından tarafınıza teslimi, ithal edilen malın doğrudan teslimi olarak değerlendirilemeyeceğinden, düzenlenecek faturalarda mezkûr Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8.) bölümü kapsamında (4/10) oranında, 1/11/2022 tarihinden itibaren teslimlerinde ise (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.” (E-84974990-130[KDV5-İ-09/2022/99]-227606)

9- “Şirketiniz tarafından sac levhanın belirli ebat ve ölçülerde kesme, delme, büküm işlemleri yapıldıktan sonra tesliminde mezkûr Tebliğin (I/C-2.1.3.3.8) bölümü kapsamında (4/10)* oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.” (E-84974990-130[KDV.1/İ-9-2022/69]-472408)

10- “tevkifat uygulaması verginin ne kadarlık kısmının kimin tarafından ödeneceğini belirleyen bir müessese olduğundan, bu uygulamada yapılan değişiklikler yürürlük tarihinden itibaren geçerli bulunmakta olup, bu bakımdan somut durumda kur farkının ortaya çıktığı tarihte geçerli oranda tevkifat uygulanması gerekmektedir.” (E-21152195-130[9-2022.5554]-9097)

Özetle;

-İthalatçılar tarafından yapılan ilk teslimde tevkifat uygulanmaz. Bu durumda fatura üzerine “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer verilmelidir.

-İşletme tarafından temin edilen levha sacın müşterilerin taleplerine göre belli ölçülerde kesilip veya delme, bükme gibi işlemler sonrasında teslim edilmesinde tevkifat uygulanır.

-İşletmenin yalnızca fason kesim hizmeti, delme, bükme gibi hizmetleri vermesinde tevkifat uygulaması yok.

-Kumlama ve boya işçiliğine tabi tutularak ithalatçı firma tarafından teslim edilen ithal malın doğrudan teslimi olarak değerlendirilemeyeceği için tevkifat uygulanır.

-Kur farkı nedeniyle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir artış ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanır ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanır.

KAYNAKLAR

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Özelgeleri

*1/11/2022 tarihinden itibaren teslimlerinde ise (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.

30.04.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.