Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Şirket Faaliyetlerinde Kullanılan Araçlara Ait Giderlerin Tamamının Müşteriye Yansıtılmasında Gider Kısıtlaması

Bilindiği üzere binek araçlara ilişkin gider kısıtlaması “mevcut uygulamada, işletme aktifine kayıtlı olup kazancın elde edilmesinde kullanılan binek otomobillerin amortisman başta olmak üzere bütün giderleri (motorlu taşıtlar vergisi hariç) kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmektedir. Ancak söz konusu düzenlemenin gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince suistimal edilebildiği ve şahsi ihtiyaçlar için kullanılan binek otomobillere ait giderlerin de gelir veya kurum kazancından indirilebildiği görülmektedir. Bu bağlamda, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’inin, ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi yönünde” * düzenleme 7194 sayılı Kanun ile ihdas edilmiş olup uygulamaya konmuştur.

311 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin “Binek Otomobillerin Giderleri ve Amortismanlarının Vergi Matrahından İndirilmesi” başlıklı beşinci bölümün (iktisap giderleri ile amortisman hariç) özet açıklamaları aşağıdaki gibidir.

1-Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 2020 yılı için 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı (2024 yılı için 26.000 Türk lira) , 193 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi ve 68’inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi kapsamında gider olarak dikkate alınabilecektir.

2-Gider olarak dikkate alınabilecek tutar olan aylık kira bedelinin 2020 yılı için 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı (2024 yılı için 26.000 Türk lira) 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa göre hesaplanan katma değer vergisi hariç bedeldir.

3-3065 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilememektedir. Bu kapsamda, binek otomobillerin kiralanması durumunda, kira bedellerinin Kanun maddesinde ilgili yıl için belirlenen azami tutarı aşması halinde, aşan kısma ait katma değer vergisi gelir ve kurumlar vergisi yönünden kazancın tespitinde ayrıca gider olarak dikkate alınmayacaktır.

4-Binek otomobillerin günlük şekilde kiralanmasında gider kısıtlaması, günlük kiralama bedelinin hesaplanması suretiyle uygulanacaktır. Kiralama giderlerine ilişkin günlük gider kısıtlamasının uygulanmasında, kiralamanın yapıldığı tarihte gider olarak dikkate alınabilecek aylık azami kiralama giderinin o ayın gün sayısına bölünmesiyle elde edilecek tutar dikkate alınacaktır.

5-Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i, gelir ve kurumlar vergisi açısından safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilecektir.

6-Giderler genel olarak taşıtların tamir, bakım, yakıt, sigorta ve benzeri cari giderleridir.

7-Yapılan giderlerin işletmeye veya envantere kayıtlı ya da kiralama yoluyla edinilen binek otomobillere ilişkin olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

Peki binek otomobillere ilişkin işletme tarafından karşılanan bu giderlerin müşteriye yansıtılması halinde yine gider kısıtlaması geçerli olacak mı? Sorunun cevabı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 18.12.2023 tarihli 62030549-120[40-2020/397]-1469526 sayılı özelgesinde görmek mümkün olup aşağıdaki gibidir.

“… kiralama yoluyla edindiğiniz ve şirket faaliyetlerinde kullandığınız araçlarınıza ait giderlerin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi kapsamında belirlenen limitlerin altında olduğu ve söz konusu araçlara ait yakıt, otopark vb. cari giderlerin ise müşterileriniz adına fatura edildiği belirtilerek, müşterilere fatura edilerek yansıtılan yakıt, otopark vb. cari giderlerin gider kısıtlamasına tabi olup olmayacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmakta olup, konuya ilişkin Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

…

Bu hüküm ve açıklamalara göre, esas faaliyet konusu kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmayan Şirketinizin, projeler ile ilgili işlerinde kullanmak üzere kiralama yoluyla edindiği binek otomobillere ait yakıt, otopark vb. giderlerinin, müşterileriniz adına düzenlenen fatura ile yansıtılmak suretiyle tahsil edilmesi halinde ilgili olduğu dönemde gelir olarak kaydedilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, anılan giderlerin Şirketinizce karşılanmasından sonra, müşteriye fatura düzenlemek suretiyle yansıtılması durumunda yansıtma faturasında yer alan tutarın tamamının gelir kaydedilmesi nedeniyle, gider olarak dikkate alınacak tutarın da gider kısıtlamasına tabi tutulmaksızın tamamının gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.”

Örnek: Ada … A.Ş. kiralama yoluyla edindiği otomobile ilişkin ilgili dönemde aşağıdaki giderlere katlandığını ve müşterisine tamamını yansıttığını varsayalım.

Mevcut uygulamada (gider kısıtlamasına tabi olması) işletmenin gider yazabileceği tutar 32.300 TL’dir.

İdarenin yukarıda yer alan görüşüne göre örnekteki giderlerin işletmece karşılanmasından sonra müşteriye fatura düzenlemek suretiyle yansıtılması durumunda (39.000 TL) yansıtma faturasında yer alan tutarın tamamının gelir kaydedilmesi nedeniyle, gider olarak dikkate alınacak tutarın da (39.000 TL) gider kısıtlamasına tabi tutulmaksızın tamamının gider olarak dikkate alınması mümkündür.

KAYNAKLAR

311 Seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 18.12.2023 tarihli 62030549-120[40-2020/397]-1469526 sayılı özelgesi

*https://cdn.tbmm.gov.tr/KKBSPublicFile/D27/Y3/T2/DosyaKomisyonRaporunuVerdi/6cd23f45-2504-47bc-a8d5-996dd7b369f5.pdf

23.12.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.