Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Geçici Vergi Döneminde Değerlemeye Tabi Olan Dövizli Şüpheli Ticari Alacaklarınız İçin Karşılık Ayırmayı Unutmayın

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Şüpheli Alacaklar” başlıklı 323’üncü maddesinde “Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

1.Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;

2.Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan (7338 sayılı kanunun 35’inci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 26.10.2021) ve 3.000 (556 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2024’den itibaren 14.000 -TL) Türk lirasını aşmayan alacaklar şüpheli alacak sayılır.

Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.

Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.

Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir.

İşletme hesabı esasında defter tutan mükellefler, yukarıdaki fıkralar kapsamında tespit edilen şüpheli alacaklarını defterlerinin gider kısmına ve bunlardan sonradan tahsil edilen miktarları ise tahsil edildikleri dönemde defterlerinin gelir kısmına, hangi alacaklara ait olduğunu gösterecek şekilde, kaydederler.” hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 24.02.2016 tarihli B.07.1.GİB.4.99.16.01-105[280-2015]-3601 sayılı özelgesinde “şüpheli hale gelen yabancı para cinsinden alacakların geçici vergi dönemlerinde değerlenmesi gerekmektedir.” ile “Döviz cinsinden alacakların dönem sonunda değerlenmesi nedeniyle oluşacak kur farkları da asıl alacağın akıbetine tabi olduğundan asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.” ifadeleri yer almaktadır.

Örnek: ADA … A.Ş.’nin 30.06.2024 tarihli mizanında 30.000 USD karşılığı   883.146 TL’lik şüpheli ticari alacak olduğunu varsayalım. (Bu tutarın tamamına ilgili dönemde karşılık ayrılmıştır.)

2024 2.dönem geçici vergi döneminde 30.000 USD tutarlı şüpheli ticari alacak değerlenmiş olup sonuç aşağıdaki gibidir.

Değerleme kuru: 32,8262

Değerlenmiş tutar: 30.000 * 32,8262 = 984.786 TL

Haliyle aradaki fark olan 101.640 TL gelir tablosunda kambiyo karı olarak raporlanacaktır. (984.786 - 883.146)

Yevmiye kaydı;

------------------------------------------------------

128.Şüpheli Ticari Alacak      101.640

                    646.Kambiyo Karları             101.640

------------------------------------------------------

Yukarıda yer alan hükümler gereği aşağıdaki kaydı yapmayı unutmayın.

---------------------------------------------------------------

654.Karşılık Gideri     101.640

            129.Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı   101.640

---------------------------------------------------------------

Bu durumda gelir tablonuz aşağıdaki gibi olacaktır.

KAYNAKLAR

213 sayılı Vergi Usul Kanunu

24.02.2016 tarihli B.07.1.GİB.4.99.16.01-105[280-2015]-3601 sayılı özelge

19.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.