Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

KDV’den İstisna Tutulan İşleme İlişkin Sonradan Ortaya Çıkan Kur Farkları

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “Kur Farkları” başlıklı (III/A-5.3) bölümünde “Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkları KDV matrahına dâhildir. Buna göre, matraha dâhil olacak kur farklarının hesabında, mal ve hizmet bedeline isabet eden kur farkları dikkate alınır, hesaplanan KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları matraha dâhil edilmez.

Örnek: (A) Ltd. Şti., (B) A.Ş.’ye mal tesliminde bulunmuş, bu teslime ilişkin 1.000 Dolar üzerinden 180 Dolar KDV hesaplamıştır. Teslim tarihinde döviz kuru 4 TL iken 6 ay sonra yapılan ödeme sırasında döviz kuru 4,40 TL olmuştur.

Buna göre, teslime konu malın bedeli 1.000 Dolar üzerinden ortaya çıkan kur farkı 400 TL [(4,40-4)x1.000] olup, bu fark üzerinden 72 TL KDV hesaplanacaktır.

(A) Ltd. Şti. tarafından, (B) A.Ş.’ye düzenlenecek kur farkı faturasında; matrah 400 TL, hesaplanan KDV ise 72 TL olacaktır.

Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanır. 

Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Yılsonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz.”

Aynı tebliğin “İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleştiği Dönemden Sonra Ortaya Çıkan Ödemeler” başlıklı (IV/D-5.) bölümünde; “İstisna kapsamındaki işlemin gerçekleşmesinden sonra, satıcı lehine veya aleyhine bazı ödemeler (vade farkı, kur farkı, reklâmasyon vb.) ortaya çıkabilmektedir. İstisna kapsamındaki işlemlere ilişkin olarak ortaya çıkan bu gibi ödemelerin KDV’ye tabi olması söz konusu değildir. Bu tutarlar KDV matrahını etkilediğinden, iade edilebilecek azami vergi tutarının hesabında dikkate alınmalıdır.

İstisna kapsamındaki işlemi gerçekleştiren lehine meydana gelen ödemeler, ortaya çıktıkları ilgili dönem beyannamesinde asıl işlemin beyan usulü doğrultusunda beyan edilir.”

Örnek idare görüşleri;

1-“KDV Kanununun 14/1 maddesi kapsamında istisna olan uluslararası taşımacılık hizmetlerine ilişkin olarak sonradan ortaya çıkacak kur farkı faturalarında KDV hesaplanmayacaktır.” (E-36062021-130[24-2022/ÖZE-102]-21090 sayılı 20.03.2023 tarihli özelge)

2-“KDV Kanununun 13/ı maddesi kapsamında istisna olan gübre teslimlerinize ilişkin olarak sonradan ortaya çıkacak vade farkı faturalarında KDV hesaplanmayacaktır.” (45404237-130[I-16-56]-116 sayılı 11.05.2016 tarihli özelge)

Yine aynı şekilde yurt dışı satışlarla ilgili (ihracat) kur farkları da KDV’ye tabi olmayacaktır.

Örnek: ADA … A.Ş. işletmesi aşağıdaki işlem türleri karşılığında hasılat (şubat) ve ilgili tahsilatları (mart) gerçekleştirmiş olsun. İlgili dönemde (mart) işletmenin kur farkları dışında beyana tabi işlem yoktur. (Örnek için işletmenin faaliyet kollarının çeşitli olduğu kabul edilmiş, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar hükümleri vb. ihmal edilmiştir.)

Hasılat muhasebe kaydı ile beyanı;

Uluslararası taşımacılık hizmetinden kaynaklanan tahsilat tutarı 50.000 USD

Gübre tesliminden kaynaklanan tahsilat tutarı 37.500 USD

Mal ihracından kaynaklanan tahsilat tutarı 60.000 USD

Kur farkları aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Hesaplanan kur farkları “İstisna Kapsamındaki İşlemin Gerçekleştiği Dönemden Sonra Ortaya Çıkan Ödemeler” başlıklı (IV/D-5.) bölüm hükümlerine göre aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir ve bayan edilir. Görüldüğü gibi kur farkları üzerinden KDV hesaplanmamıştır.

Muhasebe kaydı;

Beyanı;

KAYNAKLAR

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği

GİB Özelgeleri

22.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.