Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Gümrük Antreposunda Yer Alan Emtianın (Millileşmeden/Serbest Dolaşıma Girmeden önce) Yurt İçinde Bulunan Bir Şirkete Devredilmesi Halinde Hasılat Yurtiçi midir?

1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile düzenlenen amaç “bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve mukayese edilebilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılmasıdır.”

Düzenlemenin niteliği ise; “Bir işletmenin faaliyet ve sonuçları ile doğrudan ilgili olan kesim sadece o işletmenin sahip veya ortakları değildir. İşletmelerle doğrudan ilgili olan işletme sahip veya ortaklarının yansıra o işletme ile ticari, mali ve ekonomik ilişkiler kuran işletmeler veya toplum bireyleri, kredi, finans ve yatırım kuruluşları ile çeşitli kamu kurum ve kuruluşları işletmenin faaliyet ve sonuçları ile ilgilenmekte ve bu konuda sağlıklı ve güvenilir bilgi sahibi olmak istemektedirler. İşletmelerin faaliyet ve sonuçları konusunda bilgi kaynağı ise o işletmenin muhasebe kayıt ve belgeleri ile bunlara dayanılarak hazırlanmış mali tablolardır.

Muhasebe bilgilerinin sunulduğu mali tablolara dayanılarak karar alma durumunda bulunan ilgililerin karar almalarında en önemli etken, bu bilgilerin sağlıklı ve mukayese edilebilir nitelikte olmasıdır. Makro açıdan milli gelir hesapları ve benzeri istatistiklerin çıkarılmasında, kalkınma planlarının hazırlanmasında, ulusal ve uluslararası sermaye hareketlerinin düzenlenmesinde, ekonomik faaliyetlerin Devlet tarafından kontrol edilmesi ve yönetilmesinde muhasebede tekdüzeliğin sağlanması büyük önem arz etmektedir. Kaldı ki, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin denetlenmesinin gerekli olduğu hallerde, tekdüzen hesap planı uygulamasının denetimin iş yükünü azaltacağı ve kolaylaştıracağı da açıktır.”*

Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamalarında ise;

600. YURTİÇİ SATIŞLAR

Yurt içindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır. Gereksinime göre bölümlenebilir.

601. YURTDIŞI SATIŞLAR

Yurt dışında satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan yâda alınacak olan toplam değerlerin izlendiği hesaptır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.16-1964 sayılı özelgesinde; “yurtdışından ithal edilen malların gümrük bölgesinde yer alan antrepodan yurtiçinde bulunan bir firmaya KDV’siz fatura düzenlenerek devredildiği belirtilerek yapılan bu alım satım işleminin KDV beyannamesinde nasıl beyan edileceği, Ba-Bs formlarına dahil edilip edilmeyeceği ve satış işleminden elde edilen kazancın yurtdışından elde edilen hasılat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

            …

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 93’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında gümrük antreposu, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranılacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle belirlenen yer olarak belirlenmiştir.

Gümrük Yönetmeliğinin 333’üncü maddesinin birinci fıkrasında da gümrük antrepolarında depolanan eşyanın satış suretiyle başkasına da devredilebileceği, bunun için devreden ve devralanın isteklerinin, ilgili gümrük idaresine yazılı olarak bildirilmesi gerektiği, bu devir isteğinin idarece kabulünün, eşyaya ait gümrük vergileri ile para cezalarının devralan tarafından üstlenilmesine bağlı olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Özelge talep formunun eklerinden şirketiniz adına gelen eşyanın Gümrük Yönetmeliğimin 333’üncü maddesi uyarınca ... A.Ş. firmasına devir edildiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede, yurt dışından satın alınan gümrük antreposuna konulan malların yurt içinde bulunan bir şirkete satılması dolayısıyla elde edilen hasılatın yurtiçi hasılat olarak değerlendirilmesi ve ilgili dönemde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

            …

Buna göre; firmanızca yurt dışından satın alınan gümrük antreposundaki henüz millileştirilmemiş malların Türkiye'de yerleşik ......A.Ş.’ye teslimi Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır.”

Aynı başkanlığın 11395140-105[148-2012/VUK-2-...]-2322 sayılı özelgesinde ise “… firmanız tarafından yurt dışından ithal edilen kimyasal maddeleri gümrük antreposunda serbest dolaşıma (millileşmeden önce) girmeden başka bir firma tarafından devir yoluyla satın alınmak istendiği, malları devir alacak firmanın KDV hesaplanmadan fatura düzenlenmesini talep ettiği, malın millileşmeden alıcıya tesliminde KDV yükümlülüğünüzün doğup doğmayacağı, devir alınan malın millileşmeden yurtdışına gönderilmesinin ihracat sayılıp sayılmayacağı,

            …

gümrük antrepo rejimi kapsamında teslim ettiğiniz ve yurtiçi satış olarak değerlendirilen mal teslimi esas olarak KDV’nin konusuna girmekle birlikte aynı kanun hükümleri ile vergiden istisna edilmiştir.”

KAYNAKLAR

*1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği  

25.06.2012 tarihli B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.16-1964 sayılı özelge

02.10.2014 tarihli 11395140-105[148-2012/VUK-2-...]-2322 sayılı özelge

04.12.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.