Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nun (GTİP) Yanlış Beyanı Canınızı Sıkabilir

“Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür. Bir eşyanın ithalatında gümrük idaresine ibraz edilmesi gereken belgelerin öğrenilebilmesi için eşyanın vergisini öğrenme aşamasında olduğu gibi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) bilgisine ihtiyaç duyulmaktadır.

Türk Gümrük Tarife Cetvelinde kullanılan 12 rakamlı kodun ismi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu ’dur (GTİP). Bu kodun ilk 6 rakamı Dünya Gümrük Örgütü’ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem (Harmonized System-HS) Nomanklatürü kodunu, 7-8’inci rakamları Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature-CN) kodunu, 9-10’uncu rakamları farklı vergi uygulamalarımız nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodlarını, 11-12 inci rakamlar ise istatistik kodlarını göstermek için kullanılmaktadır.

GTİP tespit talepleri Bakanlık tarafından karşılanmamakta; fakat 03.06.2016 tarihli ve 29731 sayılı Resmi Gazete’de yayımlan Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri No: 14) ve 7/11/2008 tarihli ve 27047 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (Seri No: 11) hükümleri gereği yetkili Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerinden Bağlayıcı Tarife Bilgisi veya Tarife Bilgisi başvurusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Eşyanın tarifesiyle ilgili olarak Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)’ne, Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notlarına, AB Kombine Nomanklatür Açıklama Notlarına, Sınıflandırma Avilerine, muhtelif sınıflandırma kararlarına bakılabilir.”*

Bu ifadelerden anlaşılacağı üzere eşyanın serbest dolaşıma girebilmesi için ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür. Özellikle GTİP’in yanlış beyanı ek vergi tarhiyatlarını ve idari para cezalarını beraberinde getirmektedir.

Danıştay 7. Daire Başkanlığı’nın kararı aşağıdaki gibidir.

“…

Dava konusu istem: Davacı adına tescilli ...tarih ve ...sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle ... GTİP’te ithalatı gerçekleştirilen “...” isimli eşyanın ... GTİP’te beyan edilmesi gerektiğinden bahisle yapılan ilave gümrük vergisi, gümrük vergisi, ek mali yükümlülük ve katma değer vergisi tahakkuku ve bunlar üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın reddine dair işlem iptali istemiyle dava açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K: ... sayılı kararıyla, ithale konu eşya incelendiğinde, eşyanın temel olarak kartondan yapılmış ve bezle kaplanmış, mukavemeti zayıf, eşya naklinde kullanımı mümkün olmayan bir ürün olduğunun anlaşıldığı, 42.02 tarife pozisyonunda ise, çanta, valiz gibi yük taşımaya elverişli ürünlerin, elektronik alet silah vb eşyaları taşımaya ve korumaya yarayacak kılıfların, para kesesi, mücevher kutusu gibi dayanıklı ürünlerin yer aldığı, 42. Fasıla ilişkin izahnamede de “bu fasıl, prensip olarak, tabii veya terkip yoluyla elde edilen deriden yapılmış eşyayı içine alır” ibaresine yer verildiği, bu durumda, 42.02 pozisyonunda beyan edilecek mahfazaların, deriden yapılmış veya aynı dayanıklılıkta ürünler olması gerektiği, davacının ithalatını yaptığı kutuların ise kartondan yapıldığı ve basit şekilde bezle kaplanmış olduğu, bu nedenle söz konusu ürünlerin 4202.92.98.90.00 GTİP kapsamında kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

…

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1.Temyiz isteminin reddine,

2....Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E: ..., K: ...sayılı kararının ONANMASINA,”

Bir diğer Danıştay 7. Daire Başkanlığı’nın kararı ise;

“…

Dava konusu istem: Davacı adına 2014 yılında tescilli 12 adet beyanname kapsamında 65.07 GTİP'te beyan edilen “şapka astarı” ticari isimli eşyanın, 54.07 veya 54.08 GTİP'te beyan edilmesi gerektiği ve tespit edilen pozisyonların TAREKS ve e-kayıt belgesi uygulamasına tabi olduğundan bahisle, ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine istinaden anılan vergiler üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararlara vaki itirazın reddine dair işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla, 65.07 pozisyonunda beyan edilen tüm astar ve astarlık mensucatların yapısal özelliklerine göre 54.07 veya 54.08 pozisyonunda sınıflandırılması, 65.07 pozisyonunda beyan edilen tüm beyannamelerin geriye dönük taranması ve eksik alınan vergilerin ikmali yönünde düzenlenen cevaplı rapor uyarınca, geriye dönük yapılan incelemelerde, davacı tarafından, anılan pozisyonda beyan eşyanın, 54.07 veya 54.08 pozisyonunda yer aldığından bahisle davaya konu işlemlerin tesis edildiği, Mahkemelerinin ara kararı üzerine idarece sunulan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, eşyanın fiziki kontroller yapıldıktan sonra ihtilafsız olarak ithal edildiği, sonradan fiziki kontrolü yapılmaksızın, beyannameler ekinde yer alan fatura, CMR, özet beyan gibi belgeler incelenmeksizin, genel ifadelere yer veren cevaplı rapor doğrultusunda, 54.07 veya 54.08 pozisyonunda yer aldığının kabul edildiği, beyannameler bazında tek ve net bir pozisyon belirlemesinin yapılmadığının anlaşılması karşısında, geriye dönük olarak eksik inceleme sonucu tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davaya konu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

…

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1.Temyiz isteminin reddine,

2.… Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının ONANMASINA,”

Özetle ithal edilen eşyanın işletmelerce planlanan takvime göre serbest dolaşıma sokulabilmesi için tüm usul ve esaslara uygun hareketle beraber GTİP’inde doğru beyan edilmesi oldukça önemli. Aksi halde ek tarhiyatlar ve idari para cezaları ile karşı karşıya kalınabilir. Buda beraberinde beklenmedik ek finansmana sebebiyet verecektir. Ayrıca stoğa vaktinde girmeyen eşyalarında tekrar nakde çevrilmesi gecikecektir. Elbette yapılan işlem mevzuata uygun ise dava yolu seçilebilir. Ya da uzlaşma müessesesine başvurulabilir.

KAYNAKLAR

Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2018/4233 E., 2022/103 K.

Danıştay 7. Daire Başkanlığı 2018/2872 E., 2022/1612 K.

*https://ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan-sorular

14.08.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.