Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Karar Almada Nakit Akış Tablosunun Önemi

Bir işletmenin aktif yapısının güçlü olması ya da performans sonucunun olumlu olması işletmede her şeyin yolunda gittiğini göstermeyebilir. Evet, bilançonun aktifi, nasıl finanse edildiği, dönem karlılığı karar alma noktasında bizlere fikir verebilir. Tahakkuk esasına göre düzenlenen gelir tablosu ile bilançodaki rakamlar çok şirin olsa da en önemli konu nakit yaratabilme kabiliyetidir.

İşletmenin nakdi nasıl yarattığı iyi analiz edilmelidir. Ana faaliyet konusu ile yaratılan nakit haricinde borçlanarak, sermaye artırımına giderek ve varlık satışından yaratılan nakit işletmeye nefes aldırabilir fakat sürdürülebilir bir yapı değildir. Bu sebeple alınacak karalarda gelir tablosu ve bilançonun yanında işletmenin nakit hareketliliğini gösteren nakit akış tablolarının da el üstünde tutulması önemli bir husustur.

Örnek uygulamamızda nakit akış tablosu TMS 7 Nakit Akış Tablosu Standardındaki maddeler doğrultusunda hazırlanacak olup, standart derinlemesine incelenmeyecektir. Nakit akış tablosunda, dönemin nakit akışları işletme, yatırım ve finansman faaliyetleri olarak üç bölümde sınıflandırılarak raporlanır. (TMS 7.Md.10) İşletme faaliyetlerinden yaratılan nakit, borç ödeme ve faaliyetleri sürdürme açısından oldukça önemlidir. İşletme başarı kriteri dış kaynak kullanmadan sadece ve sadece ana faaliyet konusu ile yaratılan nakittir. İşletmenin ana faaliyet konusu dışında yaratılan nakit işletmeyi uzun vadede işin içinden çıkılmaz bir hale sürükleyebilir.

Örnek: X şirketine ait 2017 ve 2018 karşılaştırma bilançoları ile 2018 dönemine ait gelir tablosu aşağıdaki gibidir.

X LTD.ŞTİ. 2017-2018 BİLANÇOLARI (TL)
	2017	2018		2017	2018
1. DÖNEN VARLIKLAR	277.800,00	442.000,00	3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR	283.800,00	378.000,00
100. Kasa	300,00	1.000,00	300. Banka Kredileri	145.000,00	110.000,00
102. Bankalar	2.500,00	18.500,00	320. Satıcılar	136.300,00	263.000,00
120. Alıcılar	125.000,00	225.500,00	370. Dönem Kârı Vergi Ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları	7.500,00	18.000,00
153. Ticari Mallar	150.000,00	197.000,00	371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi Ve Diğer Yükümlülükleri(-)	-5.000,00	-13.000,00
2. DURAN VARLIKLAR	166.000,00	205.000,00	5. ÖZ KAYNAKLAR	160.000,00	269.000,00
252. Binalar	100.000,00	100.000,00	500. Sermaye	150.000,00	200.000,00
254. Taşıtlar	50.000,00	100.000,00	570. Geçmiş Yıllar Kârları	0,00	10.000,00
255. Demirbaşlar	20.000,00	25.000,00	590. Dönem Net Kârı	10.000,00	59.000,00
257. Birikmiş Amortismanlar	-4.000,00	-20.000,00
VARLIKLAR TOPLAMI	443.800,00	647.000,00	KAYNAKLAR TOPLAMI	443.800,00	647.000,00

 

X LTD.ŞTİ. 31.12.2018 GELİR TABLOSU (TL)
A-BRÜT SATIŞLAR	550.000,00
1-Yurt içi Satışlar	550.000,00
B-SATIŞ İNDİRİMLERİ(-)	10.000,00
1-Satıştan İadeler(-)	10.000,00
C-NET SATIŞLAR	540.000,00
D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-)	325.000,00
2-Satılan Ticari Mallar Maliyeti(-)	325.000,00
BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI	215.000,00
E-FAALİYET GİDERLERİ(-)	95.000,00
2-Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri(-)	50.000,00
3-Genel Yönetim Giderleri(-)	45.000,00
FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI	120.000,00
F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR	12.000,00
3-Faiz Gelirleri	5.000,00
7-Kambiyo Kârları	7.000,00
G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-)	10.000,00
4-Kambiyo Zararları(-)	10.000,00
H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-)	45.000,00
1-Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri(-)	45.000,00
OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR	77.000,00
DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI	77.000,00
K-DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-)	18.000,00
DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI	59.000,00

Nakit akış tablosu dolaysız yönteme göre hazırlanacaktır. Bu finansal tablolara ilişkin ek veriler ise;

1. İşletme faaliyetleri için 50.000,00 TL tutarlı taşıt almış olup ödemesi banka yoluyla 2018 döneminde gerçekleştirilmiştir.
2. Pazarlama faaliyetleri kapsamında 2 adet bilgisayarı 5.000,00 TL bedel ile satın almıştır. Ödemesi ise nakittir.
3. İşletme 2017 de ticari mal alımı için kullandığı kredinin 35.000,00 TL’sini ödemiştir.
4. Nakit ihtiyacı sebebi ile 50.000,00 TL sermaye artırımı yapılmış olup, tutar hissedarlar tarafından işletmeye ödenmiştir.
5. Faaliyet giderlerinin tamamı fiilen gerçekleşmiş olup tahakkuk ettirilen başka bir gider unsuru yoktur. Giderlerin tamamı nakit ya da banka yoluyla ödenmiştir.
6. Dönem faiz geliri tahsil edilmemiş olup tahakkuk esasına göre kaydedilmiştir.
7. Finansman giderlerinin tamamı ödenmiştir.

Öncelikle nakit akış tablosundaki (NAT) notlar üzerinden hareket ederek tablonun nasıl hazırlandığını anlamaya çalışırsak;

Not 1: BRÜT SATIŞLAR 550.000,00 Yurt içi Satışlar 550.000,00 SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 10.000,00 Satıştan İadeler (-) 10.000,00 NET SATIŞLAR 540.000,00 İşletme ilgili dönemde 540.000,00 TL net satış gerçekleştirmiştir. 2017’den devir 125.000,00 TL ticari alacak ile dönemin net satışından gelen 540.000,00 TL toplamı satışlardan elde edilen/edilecek olan esas faaliyetlerden nakit girişini sağlayacaktır. Dönem sonundaki 225.500,00 TL bakiye ise tahsil edilmemiş alacağı göstermektedir. Ticari alacaklarda azalış nakit girişi olarak değerlendirilir. Artış nakit girişi olarak değerlendirilmez. Tablonun ilgili bölümü ise aşağıdaki gibi olacaktır. a) Satışlardan sağlanan nakit girişleri (+) 1 439.500,00        Net Satışlar (+)   540.000,00        Ticari alacaklardaki artış (-)   100.500,00 (225.000,00-125.000,00) Not 2:  Esas faaliyetin dışındaki gelirlerden sağlanan bir nakit girişi olması halinde bu bölümde raporlanacaktır.

Not 3: Satılan Mal ve Stok Hareketliliğinden Kaynaklanan Nakit Çıkışı 245.300,00 STMM 325.000,00 Stoklardaki Artış 47.000,00 Stok Alımından Kaynaklı Borç Artışı (-) 126.700,00

Satış maliyeti ile stoklardan kaynaklanan nakit çıkışını bilinen basit bir eşitlik ile hesaplayabiliriz. Dönem Başı Stok + Dönem İçi Alışlar = Satılan Ticari Malın Maliyeti + Dönem Sonu Stok   150.000,00 + Dönem İçi Alışlar = 325.000,00 + 197.000,00            Eşitlikten dönem içinde 372.000,00 TL alım olduğunu bulduk. Ticari borçlara baktığımızda ise 136.000,00 TL’den 263.000,00 TL’ye çıktığını bilançodan görüyoruz. Yani stok alımından kaynaklı ödenmeyen 126.700,00 TL’lik borç artışı nakit çıkışı olarak değerlendirilemeyecek bir unsurdur. Borç azalmış olsaydı nakit çıkışı olarak değerlendirilecekti. Not 4: Toplam 79.000,00 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri 50.000,00 Genel Yönetim Giderleri 45.000,00 Amortisman -16.000,00

Faaliyet giderleri fiili olarak gerçekleşmiş olup dönemde ödendiği tespit edilmiştir. Dikkat edilmesi gereken unsur faaliyet giderleri içinde olup da nakit çıkışına neden olmayan amortisman giderleridir. Amortisman giderleri faaliyet giderlerinden düşülerek raporlanmalıdır.

Not 5:

Faiz Geliri	5.000,00
Kambiyo Karı	7.000,00

Gelir tablosu ve notlara bakıldığında işletmenin 5.000,00 TL faiz geliri ile 7.000,00 TL kambiyo karı raporlamıştır. Faiz geliri nakdi olarak işletmeye girmediği için nakit akış tablosunda yer almayacaktır. Kambiyo karıda nakit giriş sağlamayan bir unsur olduğundan ilgili kalem boş geçilmiştir.

Not 6:

Kambiyo Zararı

10.000,00

Kambiyo karı gibi kambiyo zararı da nakit çıkışı gerektirmeyen bir kalemdir. Doğal olarak NAT’da eksi yönde raporlanmaktadır.

Not 7:

Finansman Gideri

45.000,00

Finansman giderlerinin de tamamı nakden ödendiği için nakit çıkışı olarak değerlendirilecektir.

Not 8:

	2017	2018
Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları	7.500,00	18.000,00
Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)	-5.000,00	-13.000,00

2017 de tahakkuk eden verginin 5.000,00 TL si dönem içinde ödenmiş. Geri kalan 2.500,00 TL ise 2018 de ödenecektir. 2018 de ise 13.000,00 TL geçici vergi ödendiği bilançodan tespit edilmiş. Toplamda ise 15.500,00 TL vergi ödemesi için işletmeden nakit çıkmıştır.

Not 9:

	2017	2018
Taşıtlar	50.000,00	100.000,00
Demirbaşlar	20.000,00	25.000,00

İşletme maddi duran varlık alımı olarak 50.000,00 TL karşılığı taşıt, 5.000,00 TL karşılığında ise demirbaş almıştır. Nakit çıkışı gerektiren unsur olduğu için nakit akış tablosunda raporlanacaktır.

Not 10:

	2017	2018
Sermaye	150.000,00	200.000,00

Sermaye artırımından sağlanan 50.000,00 TL nakit giriş olarak finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri bölümünde raporlanmıştır.

Not 11:

	2017	2018
Banka Kredileri	145.000,00	110.000,00

Bankalara olan borç ise 35.000,00 TL azalarak nakit çıkışına sebep olmuş ve finansman faaliyetleri bölümünde nakit çıkışı olarak raporlanmıştır.

X LTD.ŞTİ. NAKİT AKIŞ TABLOSU DOLAYSIZ YÖNTEM TL	Not
A. İŞLETME FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI		56.700,00
1. Esas Faaliyetlerden Nakit Girişleri (+)		439.500,00
a) Satışlardan sağlanan nakit girişleri (+)	1	439.500,00
Net Satışlar (+)		540.000,00
Ticari alacaklardaki artış (-)		100.500,00
b) Diğer Gelirlerden sağlanan nakit girişleri (+)	2	0,00
2. Esas Faaliyetlerden Nakit çıkışları (-)		324.300,00
a) Satılan mal ve hizmet maliyetleri ve stok değişimlerine ilişkin nakit çıkışları (-)	3	245.300,00
Satılan Malın Maliyeti (+)		325.000,00
Stoklardaki Artışlar (+)		47.000,00
Ticari Borçlardaki Artışlar (-)		-126.700,00
b) Faaliyet Giderlerine ilişkin Nakit çıkışları (-)	4	79.000,00
Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri (-)		50.000,00
Genel Yönetim Giderleri (-)		45.000,00
Amortisman Gideri (Nakit Çıkışı Gerektirmeyen) (-)		-16.000,00
Esas Faaliyet Sonucu Sağlanan Net Nakit Çıkışı		115.200,00
3. Diğer Gelir ve Karlardan Sağlanan Nakit Girişleri (+)		12.000,00
c) Nakit Girişi Sağlamayan Gelir ve Karlar (-)	5	12.000,00
Faiz Geliri (-)		5.000,00
Kambiyo Karı (-)		7.000,00
4. Diğer Gider ve Zararlardan Kaynaklanan Nakit Çıkışları (-)		10.000,00
d) Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Gider ve Zararlar (-)	6	10.000,00
Kambiyo Zararı (-)		10.000,00
e) Finansman Gideri (-)	7	45.000,00
f) Geçici Vergi Ödemeleri (-)	8	15.500,00
B. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI (1+2)		-55.000,00
1. Yatırım Faaliyetinden Sağlanan Nakit Girişleri (+)		0,00
2. Yatırım Faaliyetlerine ilişkin Nakit Çıkışları (-)	9	55.000,00
Maddi Duran Varlık Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışı (-)		55.000,00
C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI		15.000,00
1. Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Nakit Girişleri (+)		50.000,00
Sermaye Artırımından Sağlanan Nakit (+)	10	50.000,00
2. Finansman Faaliyetlerine ilişkin Nakit Çıkışları (-)		35.000,00
Kısa Vadeli Borç Ödemeleri (-)	11	35.000,00
D. KUR FARKLARININ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNE ETKİLERİ (+), (-)		0
E. NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDE MEYDANA GELEN NET ARTIS A+B+C		16.700,00
F. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ MEVCUDU		2.800,00
G. DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ MEVCUDU E+F		19.500,00

Konuyu özetlersek işletmeler nakit akışlarını yönetemedikleri takdirde finansman güçlüğü yaşadıkları ve alacakları kararlarda başarıya ulaşma olasılıklarının zayıfladığı gözlenmektedir. Tahakkuk esasına göre hazırlanan bilanço ve gelir tablosu karar alıcılarda fikir edinmelerine yardımcı olsa da önemli olan esas faaliyetten elde ettiği nakit girişidir.

Nakit akış tablosu adından da anlaşılacağı üzere nakit esası benimsenerek hazırlanmaktadır. Tahakkuk kaynaklı gelirler/giderler, amortismanlar, karşılıklar, kur kaynaklı kambiyo karı/zararı vb. unsurlar nakit girişi veya çıkışı sağlamıyorsa nakit akış tablosunda yer almazlar.

KAYNAKÇA

ÖZDEMİR, Serkan. "NAKİT AKIŞ TABLOSUNUN HAZIRLANMASINDA YÖNTEM TARTIŞMALARI VE TMS 7 STANDARDI ŞARTLARINA UYGUN BRÜT (DOLAYSIZ) YÖNTEME GÖRE ÖRNEK BİR UYGULAMA." Mali Cozum Dergisi/Financial Analysis 24.125 (2014).

Yükçü, Süleyman, and Haydar DEMİRKIRAN. "TMS 7 Nakit akış tablosu standardı ve uygulama önerileri." III. Uluslararası Türk Coğrafyasında UFRS Sempozyumu

 TMS 7 Nakit Akış Tablosu Standardındak

09.12.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.