Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Gümrük Beyannamesinin Tescili Öncesi ve Sonrasında Ardiye Hizmet Bedellerinin KDV Açısından İncelenmesi

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun 16/1-c maddesinde; “Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar,” vergiden müstesna olduğu ifade edilmiştir.

Aynı kanunun;

-17/4-o maddesinde “Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda vergisiz satış yapılan işyerlerinin ve bu işyerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması,”

-17/4-ö maddesinde “Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri,” KDV’den istisna olduğu,

-21/c maddesinde ise “Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler” ithalatta KDV’nin matrahını oluşturduğu hüküm altına alınmıştır.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin “İthalatta Matrah” başlıklı III-A/2 bölüm açıklamaları ise aşağıdaki gibidir.

“3065 sayılı Kanunun 21’inci maddesine göre, ithalatta KDV matrahına;

- İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf veya müstesna olması halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri, bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit edilecek değeri,

- İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,

- Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler, dahil olacaktır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 24’üncü maddesine göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedeli olup, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta satış bedeli, 27 ve 28’inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır. 24’üncü maddeye göre belirlenemeyen gümrük kıymeti ise sırayla 25 ve 26’ncı madde hükümlerine göre tespit edilir.

İthal edilen eşyanın gümrük vergisine esas olan kıymeti yukarıda belirtildiği şekilde bulunur ve beyan edilir. Madde metninde yer alan, “... gümrük vergisinin kıymet esasına göre alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması halinde...” ibaresi ancak beyannamenin verilmediği veya verilemediği hallere münhasırdır. Bu durumda, ithal edilen malın gümrük vergisine esas olan kıymeti yani verginin matrahı, sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeridir. Bu değeri tespit etmek için gerekli belgeler bulunmadığı takdirde, malın gümrük idaresince resen tayin ve tespit olunan değeri, verginin matrahı olur.

İthalat KDV matrahı tespit edilirken, yukarıda açıklandığı şekilde belirlenen gümrük kıymetine, ithalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar dahil edilir. Bunlar, gümrük vergisi ve belediye payı, rıhtım resmi, damga resmi ve benzeri ithalat işlemi nedeniyle ortaya çıkan yükümlülüklerdir.

Ayrıca, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve munzam sigorta ücreti, destekleme ve fiyat istikrar fonu ve konut fonuna katılma payları gibi ödemeler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan ve yine gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar oluşan fiyat farkı ve kur farkı gibi ödemeler KDV’nin matrahına dahildir.

Bu kapsamda, örneğin, ithal edilen eşyanın gümrük antreposuna konulduğu tarihten gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar geçen süre için ödenen ardiye ücreti üzerinden KDV Kanununun (17/4-o) maddesine göre KDV hesaplanmadığından vergilendirilmeyen bu tutar, ithalatta KDV matrahına dahil edilir. Malın, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayrı bir fatura düzenlenebileceği gibi antrepodan çekiş sırasında işlem için tek bir fatura da düzenlenebilir. Bu durumda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet eden tutar, fatura üzerinde ayrıca gösterilir ya da “İşlem bedelinin… TL’si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir.” şeklinde bir açıklama yapılır.”

Peki, söz konusu hizmetlerin gümrük beyannamesi tescil edildikten sonra da verilmeye devam edilmesi halinde KDV Kanununun 17/4-o maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkün mü? İdarenin bu konudaki cevabı aşağıdaki gibidir.

1-“… firmanıza ait muhtelif ithalat işlemlerinde, ilgili gümrük rejimi çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar firmanıza verilen ve üzerinden KDV hesaplanan ardiye ve depolama hizmetlerine ait bedelin ithalatta KDV matrahına dahil edilip edilmeyeceği…

            …

Bu çerçevede, gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerine ilişkin KDV Kanununun 17/4-o maddesi ile ihdas olunan istisnanın uygulanması açısından, gümrük beyannamesinin tescil tarihi kısıtlayıcı bir unsur teşkil etmemektedir.

Dolayısıyla, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen söz konusu hizmetlerin gümrük beyannamesi tescil edildikten sonra da verilmeye devam edilmesi halinde KDV Kanununun 17/4-o maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak ilgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden; firmanıza verilen ardiye hizmetinin, KDV Kanununun 17/4-o maddesi kapsamına girmediği ve dolayısıyla firmanız tarafından genel hükümler çerçevesinde bu hizmetler için KDV ödendiği anlaşılmakta olup, firmanız tarafından ödenen ve fatura ve benzeri belgeler ile ödendiği tevsik edilen bu giderlerin, ithalatta KDV matrahına dahil edilmesine gerek bulunmamaktadır.” (39044742-KDV.17-55031)

2-“… gümrüklü sahalarda ardiye, depolama hizmetleri verdiğiniz ve bu hizmetlerin Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 17/4-o maddesine göre KDV’den istisna olması nedeniyle düzenlemiş olduğunuz faturalarda KDV hesaplamadığınız belirtilerek, ardiye hizmetinin gümrük beyannamesinde öngörülen süreyi aşması halinde söz konusu hizmete ilişkin gümrük beyannamesi tescil tarihinden sonra düzenleyeceğiniz faturalarda KDV hesaplanmasının gerekip gerekmediği…

             …

Buna göre, gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerine ilişkin KDV Kanununun 17/4-o maddesi ile ihdas olunan istisnanın uygulanması açısından, gümrük beyannamesinin tescil tarihi kısıtlayıcı bir unsur teşkil etmemektedir.

Dolayısıyla, gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen söz konusu hizmetlerin gümrük beyannamesi tescil edildikten sonra da verilmeye devam edilmesi halinde de KDV Kanununun 17/4-o maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.” (39044742-010-142)

Bu bilgilere göre;

-İthal edilen eşyanın gümrük antreposuna konulduğu tarihten gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar geçen süre için ödenen ardiye ücreti üzerinden KDV Kanununun (17/4-o) maddesine göre KDV hesaplanmadığından vergilendirilmeyen bu tutar, ithalatta KDV matrahına dâhil edilir.

-Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen söz konusu hizmetlerin gümrük beyannamesi tescil edildikten sonra da verilmeye devam edilmesi halinde KDV Kanununun 17/4-o maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkündür.

-İthal edilen eşya ithalat işlemi gerçekleştikten sonra da gümrük antreposunda kalmaya devam etmesi durumunda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet için ayrı bir fatura düzenlenebileceği gibi antrepodan çekiş sırasında işlem için tek bir fatura da düzenlenebilir. Bu durumda gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen ardiye hizmet bedeline isabet eden tutar, fatura üzerinde ayrıca gösterilir ya da “İşlem bedelinin… TL’si gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar verilen hizmet bedeline aittir.” şeklinde bir açıklama yapılır.

Son olarak bize ve aşağıdaki yazarların görüşüne göre KDV’den istisna edilen bu gider (ardiye hizmeti - 17/4-o) neden ithalatta KDV matrahına (21/c) dâhil edilir?

“… anılan iki madde (21. madde ve 17/4-o maddesi) hükmünün nasıl uygulanması gerektiği konusunda teoride de farklı görüşler ileri sürülmekte ve bir kısım yazarlar istisna edilmiş söz konusu hizmet bedellerinin ithalatta kdv matrahına ilave edilmesi gerektiğini, bizim de katıldığımız diğer bazı yazarlar ise, anılan hizmet bedellerinin KDV’den istisna edildiğini, bu nedenle ithalatta kdv matrahına ilave edilmemesi gerektiğini, aksi halde istisna hükmünün ortadan kaldırılmış olacağını savunmaktadırlar. Yasal olarak 21. madde hükmünde; ithalatta kdv matrahının nelerden oluşacağının sayılmış olması olağan bir düzenlemedir. Ancak, yine yasa hükmüyle ithalatta matraha ilave edilecekler arasında sayılan ardiye, depolama ve terminal hizmetleri bedelleri KDV’den istisna edilmiştir. Dolayısıyla, yasa hükmüyle KDV’den istisna edilen bu giderleri “Gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler” kapsamına sokmak ve bu nedenle üzerinden KDV ödenmesini istemek bir çelişkidir.” *

KAYNAKLAR

3065 sayılı Katma Değer Vergisi

            Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği

            11.05.2016 Tarihli 39044742-KDV.17-55031 Sayılı GİB Özelgesi

            28.01.2015 Tarihli 39044742-010-142 Sayılı GİB Özelgesi

            *https://www.dunya.com/kose-yazisi/ithalatta-kdv-matrahi-konusunda-yasanan-sorunlar/26287

30.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.