Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

Huzur Hakkı Ödemesinde Şirket Hangi Noktada Vergi Yüküne Katlanmaz?

319 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 3/1 maddesinde “193 sayılı Kanunun 61’inci maddesinde ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış ve ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtilmiştir. Dolayısıyla, hizmet erbabına ödenen aylık ücret, mesai, prim, ikramiye, gider karşılığı ve sair adlarla yapılan tüm ödemeler ve sağlanan menfaatler de ücret kapsamında değerlendirilmektedir.”

“İstisnanın kapsamı ve uygulaması” başlıklı 4/5 maddesi “Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde, maaş ödemesinin yanı sıra aynı dönemde yapılan ve ücret olarak değerlendirilen prim, ikramiye, huzur hakkı, mesai ücreti, döner sermaye ücreti, ek ders ücreti gibi ödemeler de dikkate alınmak suretiyle kümülatif matrah esas alınarak vergilendirme yapılmaktadır. İlgili dönemlerde uygulanan indirim ve istisnalar bu ödemelerin toplamına bir kez uygulanmaktadır. Dolayısıyla ilgili ayda yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin toplamına anılan istisnanın bir kez uygulanması gerekmektedir.” hükümleri yer almaktadır.

Maddenin 6.fıkrası ise; “193 sayılı Kanunun 61’inci maddesinin üçüncü fıkrasında, bu Kanunun uygulamasında ücret sayılan ödemeler düzenlenmiştir. Aynı Kanunun 62’nci maddesinde, işverenler hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları kapsamında çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmış ve 61’inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen ücret sayılan ödemeleri yapanlar da bu Kanunda yazılan ödevleri yerine getirmek bakımından işveren olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla, yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkı, bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine, sporculara yapılan ödemeler gibi ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde, Kanunun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen istisnanın uygulanması mümkündür.”

Örnek: Ahmet Bey, B A.Ş.’deki görevinden dolayı 2023 yılında aylık 34.183,78 TL brüt huzur hakkı ile çalıştığını varsayalım. Bu durumda aylar halinde yıllık bordro aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

AİT OLDUĞU AY/2023	BRÜT HUZUR HAKKI ÖDEMESİ	ASGARİ ÜCRET GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ	VERGİ MATRAHI	KÜMÜLATİF VERGİ MATRAHI	GELİR VERGİSİ	DAMGA VERGİSİ	NET HUZUR HAKKI ÖDEMESİ
OCAK	34.183,78	1.276,02	34.183,78	34.183,78	3.851,55	183,49	30.148,74
ŞUBAT	34.183,78	1.276,02	34.183,78	68.367,56	3.851,55	183,49	30.148,74
MART	34.183,78	1.276,02	34.183,78	102.551,34	5.479,11	183,49	28.521,17
NİSAN	34.183,78	1.276,02	34.183,78	136.735,12	5.560,74	183,49	28.439,55
MAYIS	34.183,78	1.276,02	34.183,78	170.918,90	7.025,06	183,49	26.975,23
HAZİRAN	34.183,78	1.276,02	34.183,78	205.102,68	7.953,60	183,49	26.046,69
TEMMUZ	34.183,78	1.276,02	34.183,78	239.286,46	7.953,60	183,49	26.046,69
AĞUSTOS	34.183,78	1.276,02	34.183,78	273.470,24	7.953,60	183,49	26.046,69
EYLÜL	34.183,78	1.604,08	34.183,78	307.654,02	7.625,54	183,49	26.374,75
EKİM	34.183,78	1.701,36	34.183,78	341.837,80	7.528,26	183,49	26.472,03
KASIM	34.183,78	1.701,36	34.183,78	376.021,58	7.528,26	183,49	26.472,03
ARALIK	34.183,78	1.701,36	34.183,78	410.205,36	7.528,26	183,49	26.472,03
TOPLAM:	410.205,36	16.916,32			79.839,13	2.201,93	328.164,30

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 103’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2023 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.

Bordroya bakıldığında asgari ücret vergi istisnası gelir vergisine uygulandığı gibi damga vergisinde de uygulanacaktır. (Aynı tebliğin 2/3 maddesi; “7349 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ile 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında yer alan “ücretlere ilişkin kağıtlar” ibaresinden sonra gelmek üzere (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır.) şeklinde parantez içi hüküm eklenmiştir.”) Örneğin ocak ayında 34.183,78 TL brüt ücret üzerinden hesaplanan damga vergisi (34.183,78 X 7,59 / 1000) 259,45 TL’dir. Fakat asgari ücret üzerinden hesaplanan damga vergisi ise 2023 için (10.008 X 7,59 / 1000) 75,96 TL’dir. Bu tutar (75,96 TL) 34.183,78 TL üzerinden hesaplanan 259,45 TL damga vergisinden düşülecektir. Ocak ayında ödenecek damga vergisi ödemesi ise 183,49 TL’dir.

Tüm döneme bakıldığında 2023 yılı için toplam brüt huzur hakkı ödemesi 410.205,36 TL’dir. Bu tutar giderleştirildiğinde B A.Ş. 82.041,07 TL daha az kurumlar vergisi ödeyecektir. (Kurumlar vergisi oranı %20) Diğer yandan işletme aylık dönemler halinde 2023 yılı için toplamda 79.839,13 TL gelir vergisi, 2.201,93 TL ise damga vergisi ödeyecektir. Bu iki vergi türünün toplamı ise 82.041,06 TL’dir ki bu da işletmenin 2023 yılında ödeyeceği brüt huzur hakkı ödemelerinin gider yazılmasıyla ödenmeyecek olan kurumlar vergisi avantajına eşittir. (82.041,07)

 

KAYNAKLAR

319 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği

24.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.