Vedat Erdem
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
vedaterdem1@gmail.com

CITES Belgesi Nedir? (The Convention On International Trade İn Endangered Species Of Wild Fauna And Flora)

Dış ticaret işlemlerinde kullanılan gümrük beyannamesi, dolaşım belgeleri, çeki listesi,  menşe şahadetnamesi, konşimento vb. belgelerin yanı sıra CITES belgesi de mevcuttur. Peki CITES belgesi nedir?

Mevcutta 190’a yakın ülkenin imzalamış olduğu CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) sözleşmesi 1963 yılında IUCN (Dünya Koruma Birliği) üyelerinin toplantısında alınan bir karar sonucunda hazırlanan metin, 3 Mart 1973’te Washington DC, Amerika Birleşik Devletleri’nde 80 ülkenin temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda kabul edildi ve 1 Temmuz 1975’te yürürlüğe girdi.

CITES çok sayıda yabani bitki ve hayvan türü ile bunlara ait parça ve türevlerin ticaretini düzenleyen bir uluslararası anlaşmadır. Bu türlerin adları, Sözleşme’de imzası olan taraflarca yapılan bir toplantının ardından her iki yılda bir güncellenen bir Kontrol Listesi’nde yer almaktadır. Bu listede hem CITES türlerinin adları hem de türlerin Ek I, II ya da III’ten hangisinin kapsamına girdikleri bilgisi bulunmaktadır.

Ek I’de yer alan türler ender ya da tehlike altında olanlardır. Bu türlerin öncelikli olarak kâr amacına yönelik ticareti yasaktır. Sonuç olarak, Ek I türlerinin yanında mutlaka ihraç eden ülke tarafından düzenlenmiş bir CITES ihracat izin belgesi ve ithal eden ülke tarafından düzenlenmiş bir CITES ithalat izin belgesi bulunması zorunludur.

Ek II’de yer alan türler şu anda ender ya da tehlike altında olmayan, ama ticaretleri düzenlenmediği takdirde bu durumla karşılaşabilecek olan türlerdir. Ek II’deki türlerin ithal eden ülkeye girmesine izin verilmesi için, ihraç yapan ülke tarafından düzenlenmiş uygun bir CITES ihracat izin belgesi taşımaları gerekir.

Ek III’te yer alan türler tehlike altında olmayan, ama listede verilen ülkede özel bir yönetim şekline tabi tutulan türlerdir (Ek numarasının yanındaki parantez içinde belirtildiği şekilde). Ek III’deki türlerin ticareti eğer listedeki ülkelerle yapılacaksa, ihraç eden ülke tarafından düzenlenmiş bir CITES ihracat izin belgesinin bulunması gerekir. Ticaret eğer listedekilerin dışında bir ülkeyle gerçekleşecekse de, Sözleşme’nin gerekliliklerine göre ya bir menşe belgesi ya da bir yeniden ihracat sertifikası bulunması gerekir.

CITES’e Neden İhtiyaç Duyuldu?

Her yıl, uluslararası vahşi yaşam ticaretinin milyarlarca dolar değerinde olduğu ve yüz milyonlarca bitki ve hayvan örneğini içerdiği tahmin edilmektedir. Ticaret, canlı hayvanlar ve bitkilerden, gıda ürünleri, egzotik deri eşyalar, ahşap müzik aletleri, kereste, turistik eşyalar ve ilaçlar dâhil olmak üzere onlardan türetilen çok çeşitli vahşi yaşam ürünlerine kadar çeşitlilik göstermektedir. Bazı hayvan ve bitki türlerinin sömürülme seviyeleri yüksektir ve bunların ticareti, habitat kaybı gibi diğer faktörlerle birlikte, popülasyonlarını büyük ölçüde tüketme ve hatta bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olabilir. Ticarette yer alan pek çok yaban hayatı türü tehlike altında değildir ancak ticaretin sürdürülebilirliğini sağlayacak bir anlaşmanın varlığı, bu kaynakların gelecek için korunması açısından önemlidir. Yabani hayvan ve bitki ticareti ülkeler arasındaki sınırları aştığından, bunu düzenleme çabası, belirli türleri aşırı sömürüden korumak için uluslararası işbirliğini gerektirir. Bu sebep ve amaçlar doğrultusunda CITES ortaya çıkmıştır.

İthalat ve İhracatta CITES için Gerekli Belgeler

İthalat işlemleri için;

- Dilekçe

- Gümrük Giriş Beyannamesi fotokopisi

- Karşı ülkeden alınmış olan CITES orijinal belgesi

- Fatura (2 nüsha) (türlerin Latince isimlerini ve CITES numarasını içeren )

- İmza Sirküleri (senede bir kez noter tasdikli verilecek)

- Faaliyet Belgesi (senede bir kez asıl verilecek)

- Vekâletname (vekâletle işlem yapılıyorsa senede bir kez noter tasdikli verilecek)

İhracat işlemleri için;

- Dilekçe

- CITES orijinal sarı nüshası (İlk ihracat işleminde orijinal sarı nüsha. İlk ihracat işleminde orijinal sarı nüsha Müdürlüğümüze teslim edildiğinden sonraki ihracat işlemlerinde sarı nüshanın fotokopisi)

- İthalat deri olarak yapılmışsa Takip Formu (gerekli alanlar doldurulmuş, kaşe basılmış ve imzalanmış olarak)

- Karşı ülkeye kesilmiş olan fatura (2 nüsha) (türlerin Latince isimlerini ve CITES numarasını içeren)

- Yurt İçi Fatura (noter tasdikli verilecek)

- İmza Sirküleri (senede bir kez noter tasdikli verilecek)

- Faaliyet Belgesi (senede bir kez asıl verilecek )

- Vekâletname (vekâletle işlem yapılıyorsa senede bir kez noter tasdikli verilecek)

KAYNAKLAR

cites.org

CITES Tanımlama Kılavuzu

bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/180/Cites-Belgeleri

17.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.