Türk Dil Kurumu sözlüğünde ayni; “para olarak değil, madde olarak verilen” , sermaye ise “bir ticaret işinin kurulması, yürütülmesi için gereken anapara ve paraya çevrilebilir malların tamamı, anamal, başmal, kapital, meta, resülmal, varlık, servet” şeklinde anlam bulmuştur.
Basit bir ifade ile işletmenin yeni sermaye yaratma isteğinin olumlu sonuçlanması sermayenin artırılması olarak ifade edilebilir. Bu sermaye artırımı para ile karşılanabileceği gibi para dışında olan (ayni) varlıklarla da karşılanması mümkündür.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 127’nci maddesine göre; “Kanunda aksine hüküm olmadıkça ticaret şirketlerine sermaye olarak aşağıdakiler konu edilebilir;
a) Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar,
b) Fikrî mülkiyet hakları,
c) Taşınırlar ve her çeşit taşınmaz,
d) Taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları,
e) Kişisel emek,
f) Ticari itibar,
g) Ticari işletmeler,
h) Haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler,
i) Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar,
j) Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer,”
Anonim şirketler bakımından ayni sermaye olarak konulabilecek malvarlığı unsurları aynı Kanunun 342’nci maddesinde sayılmış olup bunlar;
“Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz.”
Limited şirketler bakımından ayni sermaye olarak konulabilecek unsurlar da anonim şirketler bakımından ayni sermaye olarak konulabilecek unsurlara paralel olup, limited şirketler için ayni sermaye unsurlarına 581’inci maddede yer verilmiştir.
“Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz.”
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın E-90792880-140.04.01[2021/16]-222467 sayılı özelgesinde verilen görüş; “492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 57’nci maddesinde tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu; Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I-20/a fıkrasında, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (Cebri icra ve şuyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı nispi harç alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 123’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, anonim, eshamlı komandit, limited şirket ve kooperatiflerin kuruluş, pay devri, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemlerin bu Kanunda yazılı harçlardan müstesna tutulacağı hükme bağlanmıştır.”
Özetle sermaye artırımına konu edilecek taşınmaza ilişkin tapuda yapılacak tescil işlemleri 492 sayılı Kanunun 123’üncü maddesine göre tapu harcından istisna tutulması gerekmektedir.
KAYNAKLAR
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
17.05.2022 Tarihli E-90792880-140.04.01[2021/16]-222467 Sayılı Özelge
22.08.2022
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.