Umut Özer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
umutoozer@gmail.com

Bağış ve Yardımlar İle Muhasebeleştirilmesi

Merhaba değerli okurlar, bir önceki yazımda daha özellikli bir konu olan “Şirket Ortağı Olan Müdürün Kızına Verilen Eğitim Bursu Gider Yazılabilir Mi?” konulu makalemi yazmıştım. Bu sefer daha genel bir konu olan ama önceki makalemin de devamı niteliğinde olan “Bağış Ve Yardımlar İle Muhasebeleştirilmesi” konulu makale yazmak istedim.

1. Genel Kural Olarak Bağış ve Yardımlar

Bağış ve yardımlar ile ilgili düzenlemeler 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenmiştir.

KVK’ nın 10/1-c maddesine göre aşağıda sayılan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmı kurumlar Vergisi Beyannamesinde kurum kazancından indirilirler,

·         Genel ve özel bütçeli kamu idareler

·         İl özel idareleri

·         Belediye ve köyler

·         Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar

·         Kamu yararına çalışan dernekler

·         Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar

 

2. % 5’lik Sınıra Tabi Olmayan Bağışlar

KVK’ nın 10/1 maddesinin ç ve d bentlerinde belirtilen bağış ve yardımların tamamı Kurumlar Vergisi Beyannamesinde kurum kazancından indirilirler. Bu bağış ve yardımlar KVK’ nın 10/1-c maddesinde düzenlenen kurum kazancının % 5’i sınırına tabi değildir. Bu nitelikteki bağışlar aşağıda belirtilmiştir.

 

KVK 10/1-ç Yukarıda sayılan kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan;

·         Okul,

·         Sağlık tesisi,

·         100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu,

·         Huzurevi ve bakım rehabilitasyon merkezi

·         Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler

·         Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin

·         Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı.

KVK 10/1-d Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen;

·         Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticarî olmayan ulusal veya uluslararası organizasyonların gerçekleştirilmesine, 

·         Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı, tarihi, edebiyatı, mimarîsi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap, katalog, broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik, elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenler de dâhil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına, 

·         Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına, 

·          21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine, 

·         Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına, 

·         Yurt dışındaki taşınmaz Türk kültür varlıklarının yerinde korunması veya ülkemize ait kültür varlıklarının Türkiye’ye getirilmesi çalışmalarına, 

·         Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına, 

·         Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınır kültür varlıkları ile güzel sanatlar, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması ve güvenliklerinin sağlanmasına, 

·         Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki üretim ve faaliyetler ile bu alanlarda araştırma, eğitim veya uygulama merkezleri, atölye, stüdyo ve film platosu kurulması, bakım ve onarımı, her türlü araç ve teçhizatının tedariki ile film yapımına, 

·         Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültür ve sanat faaliyetlerinin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına ilişkin harcamalar ile makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımların % 100'ü.

·         Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı

·         İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış veya yardımların tamamı.

3. Özel Kanunlar Uyarınca Yapılan Bağış ve Yardımlar

Özel kanunlara göre yapılan bağış ve yardımlar miktar sınırlamasına tabi olmaksızın önce KKEG olarak dikkate alınıp kazancın varlığı halinde beyannamede ayrıca gösterilerek suretiyle % 100 indirime tabi tutulabilirler. Söz konusu özel kanunlar aşağıda belirtilmiştir.

 

·         7269 sayılı Umumi Hayata Müessif Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun

·          2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu

·         222 sayılı İlk Öğretim ve Eğitim Kanunu, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu

·         3338 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanunu

·         2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu

·         2878 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu

·         278 sayılı Türkiye Bilimsel Teknik Araştırma Kurumu Kanunu

·         4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu

 

4. Ayni Bağış ve Yardımlar

Bağış ve yardımların nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değeri esas alınır.

 

5. Yabancı Para Cinsinden Bağış ve Yardımlar

Yabancı para cinsinden yapılan bağış ve yardımlarda; tutar, bağış ve yardımın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden TL’ye çevrilir.

 

6. Bağış ve Yardımların Beyannamede Gösterilmesi

Yapılan bağış ve yardımların gider yazılması yerine, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirden indirilmesi esası getirilmiştir. Buna göre yapılan bağış ve yardımların tamamı önce kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyanname üzerinde kazanca eklenmeli ve daha sonra gelirden indirilecek bağış ve yardımların indirim konusu yapılacak kısmı hesaplanarak beyannamede ayrıca gösterilmek suretiyle kazançtan indirilmelidir. İndirim yapılacak tutar aşağıda belirtilen formül yardımıyla hesaplanabilir.

 

İndirim Yapılacak  =  Kurum Kazancı - (Geçmiş Yıl Zararları + İştirak Kazançları) x % 5

Bağış ve Yardım

 

7. Bağış ve Yardımlar ile İlgili Özel Durumlar

·         Faaliyet döneminin zararla kapanması durumunda bağış ve yardım indirimi yapılamaz

·         Bağış ve yardım tutarları önce ilgili gider hesaplarına intikal ettirilir

·         Dönem sonunda bu tutarlar önce beyannamede KKEG olarak ilave ve daha sonra hesaplanan bağış tutarı indirim konusu yapılır

·         İlgili dönem kazancını aşan bağış ve yardım tutarları zarar olarak sonraki dönemlere devredilemez

·         Kurumlar vergisi matrahından önce geçmiş yıl zararları mahsup edilir. Daha sonra bağış ve yardım tutarları indirim konusu yapılır

·         Nakdi yardımlar makbuz karşılığı yapılır

·         Ayni yardımlar için fatura kesilir ve arkasına bağış yapıldığına dair ilgili kurumdan şerh alınır

·         Bağış ve yardımlar geçici vergi uygulamalarında da dikkate alınır

 

8. Bağış ve Yardımların Muhasebeleştirilmesi

a) Nakdi Bağış Yapılması

Bağış ve yardımların nakdi olarak yapılması durumunda mükellefin yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olmalıdır.

------------------------------- / ---------------------------------

770 Genel Yönetim Giderleri

                        102 Bankalar

------------------------------- / ---------------------------------

950 KKEG

                        951 KKEG

------------------------------- / ---------------------------------

 

 

b) İşletme Aktifinden Ayni Bağış Yapılması

İşletmenin aktifinde bulunan bir varlığın bağış ve yardıma konu olması durumunda mükellefin yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olmalıdır.

 ------------------------------- / ---------------------------------

770 Genel Yönetim Giderleri

                        153 Ticari Mallar

                        391 Hesaplanan KDV

------------------------------- / ---------------------------------

950 KKEG

                        951 KKEG

------------------------------- / ---------------------------------

 c) Bağış Yapmak Amacıyla Varlık Satın Alınması

İşletme tarafından bağış ve yardım yapılmak amacıyla bir varlık satın alınması durumunda mükellefin yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olmalıdır.

 ------------------------------- / ---------------------------------

770 Genel Yönetim Giderleri

                        320 Satıcılar

(KDV dahil tutar)

------------------------------- / ---------------------------------

950 KKEG

                        951 KKEG

------------------------------- / ---------------------------------

 

KAYNAKLAR:
M.Vefa Toroslu, Bağış ve Yardımlarım Muhasebeleştirilmesi
https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/mvefatoroslu/004/
 

29.08.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.